Vísir - 24.03.1975, Blaðsíða 5

Visir. Mánudagur 24. marz 1975. ________ 5
LÖND É MORGUN ÚTLÖNDÍ MORGUN ÚTLÖND í MORGUN ÚTLÖND í MORGUN ÚTLÖND
Kissinger átti ótal fundi meó leiótogum Araba I sióustu frióarferó
sinni, og hér sést hann kveöja Faisal, konung Saudi Arabiu
Tilraun Kissingers
beið skipbrot
Eftir heimkomuna ur
misheppnaðri ferð
sinni til þess að koma á
samkomulagi milli
ísraels og Egypta sagði
Kissinger i gær, að
Bandarikin væru reiðu-
búin til samvinnu við
hvert það riki, sem
áhuga hefði á þvi að ná
sáttum i deilu Araba og
ísraela.
Kissinger hafði skýrt frá þvi
grátklökkur, áður en hann fór
frá Austurlöndum, að viðræð-
urnarhefðu strandað og tilraun-
ir hans til þess að koma á friði i
áföngum hefðu farið út um þúf-
ur.
Telja menn nú einu leiðina til
þess að ná samningum milli
Araba og tsraelsmanna, að
fundir verði hafnir að nýju i
Genf, eins og gert var fyrst eftir
vopnahléð i lok Yom
Kippur-striðsins.
Þess hafa Sovétmenn ávallt
krafizt, en staðið hefur jafnt á
Israelsmönnum sem Aröbum,
Ekki nefndi Kissinger, hvort
hann hefði Sovétmenn sérstak-
lega i huga, þegar hann lýsti þvi
yfir, að Bandarikin væru reiðu-
búin til samvinnu við að reyna
að sætta Araba og tsraela.
,,Sú nauðsyn, sem kallaði á
ferð mina austur, og þörfin fyrir
varanlegan frið i þessu heims-
horni er ennþá fyrir hendi”,
sagði Kissinger.
Að ekki skyldi takast betur til
i þessari för utanrikisráðherra
Bandarikjanna hljóta að vera
honum mikil vonbrigði. Þessi
málalok koma i kjölfar ýmissa
annarra ósigra, sem stefna hans
lutanrikismálum hefur beðið að
undanförnu. Hafa menn jafnvel
velt þvi fyrir sér, að hann kunni
að segja af sér vegna þessa.
Meöan hann var i erind-
rekstri sinum i Austurlöndum
nær, hefur hallað undan fæti
fyrir stjórnum Kambódiu og
Suður-Vietnam, sem Banda-
rikjastjórn hefur stutt. —
Bandarikjaþing hefur hafnað
stefnu Kissingers og Ford gagn-
vart Indókina, og viröist svo
sem bandamenn þeirra þar
muni biða lægri hlut i striðinu,
þrátt fyrir fyrri loforð Banda-
rikjastjórnar um stuðning.
Kissinger hefur lýst þvi yfir,
að láti Bandarikin undir höfuð
leggjast að veita bandamönnum
sinum þar eystra nægan stuðn-
ing, muni þau biða mikinn álits-
hnekki. En þau rök hafa ekki
hrifið á fjárveitingarvaldið.
Fréttaskýrendur álykta
margir, að Arabar, sem séð
hafa Bandarikjamenn verða
þreytta og leiða á að veita
stjórnum Kambódiu og
Suður-VIetnam lið, muni ætla
að biða þess, að timinn vinni
með þeim og að Bandaríkja-
menn gefist einnig upp á þvi að
styðja tsrael.
Kenna hvor öðrum um
tsraelsstjórn vænti i dag þess,
að þingió (Knesset) samþykkti
traustsyfirlýsingu vegna af-
stöðu hennar i samningatilraun-
um Kissingers að undanförnu.
Rabin forsætisráðherra mun i
dag gera þinginu grein fyrir við-
ræðum siðustu tveggja vikna,
sem Strönduðu á laugardaginn.
Algjör eining mun hafa verið i
rikisráðinu, og allar ákvarðan-
ir, sem það tók varðandi tilboð
Egypta, voru einróma. I fyrsta
sinn siðan i striðinu 1973 munu
friðarsinnar og hinir herskárri
hafa verið alveg einhuga um að
krefjast yfirlýsingar af hálfu
Egypta um, að þeir réðust ekki
á tsrael. — 1 staðinn ætlaði
tsrael að eftirláta Egyptum tvö
hernaðarlega mikilvæg skörð i
Sinaieyðimörkinni
Friðarsinnar eru slegnir eftir
synjun Egypta á þessari kröfu,
og þykir þeim sem Egyptar hafi
ekki sýnt minnsta vott sam-
komulagsvilja. I Israel eru
menn almennt sannfærðir
orðnir um, að fyrir Egyptum
hafi ekki vakað annað en ná i
þessum samningum hernaðar-
legum ávinningum, en ekki að
ná friði.
Búizt var við þvi, að Ismail
Fahmi, utanrikisráðherra
Egyptalands, gerði starfs-
bræðrum sinum i öðrum Araba-
löndum grein fyrir gangi
viðræðnanna, og hvað þeim
Kissinger og Sadat forseta hefði
farið á milli á leynifundum
siðustu tveggja vikna.
Egyptar kenna þrákelkni
Israelsmanna um, að viöræð-
urnar skyldu fara út um þúfur,
án þess að nokkur árangur
næðist.
Á hinn bóginn er við þvi búizt,
að ósveigjanleiki Sadats forseta
i þessum samningatilraunum
verði til þess, að hann vaxi mjög
i áliti meðal annarra Araba-
leiðtoga.
Einn af leiðtogum skæruliða-
hreyfingar Palestinu-Araba
hefur lýst þvi yfir, að Arabar
eigi einskis annars úrkosti, eftir
það skipbrot, sem samningatil-
raunir Kissinger hafa beðið, en
lýsa yfir striði gegn tsrael.
S-Víetnam logar
allt í bardögum
Haröir bardagar voru á
tveim svæöum í Suður-
Vietnam í morgun, og
kommúnistar héldu áfram
stórskotahriðinni á bæinn
Hue i norðurhluta landsins/
en hann hafa þeir um-
kringt.
Skriðdrekar og fótgöngulið
börðust við bæinn Tay Ninh, sem
er aðeins 90 km norðvestur af Sai-
gon. Beitti stjórnarherinn jafn-
framt flugvélum.
Ákafastir voru bardagarnir á
miðhálendinu, þar sem þúsundir
stjórnarhermanna berjast íyrir
lifi sinu króaðir af. Leitast þeir
við að reyna að komast til strand-
ar og freista þannig ipidankomu
suðureftir.
Frétzt hefur að skip með 3000
flóttamönnum af svæðum, sem
komin eru á vald kommúnistum,
hafi farizt og sárafáir komizt af.
Mitt i fréttunum af harðnandi
átökum berast jafnframt þau
tiðindi, að stjórnin i Saigon hafi
haft yfirmannaskipti i varnarliði
höfuðborgarinnar. Engin skýring
hefur verið gefin á ástæðunni
fyrir mannaskiptunum. Kunnugir
halda þvi þó fram, að innan
hersins sé óánægja með þá
ákvörðun stjórnarinnar að láta
herinn hörfa úr hálendinu og
skilja það eftir á valdi kommún-
ista.
PUsundir manna hafa tekið sig upp og flUiö heimabyggð sfna, eftir aö Saigon-stjórnin ákvaö aö láta
stjórnarherinn hörfa af miöhálendi Suöur-VIetnams, en hún treystir sér ekki lengur til aö verja þaö fyrir
kommúnistum.
Klofningur innan flokksins vegna EBE
Wilson skorar á kjósendur að greiða atkvœði með aðild, en gœti lent í andstöðu við sinn eiginn flokk
Maður gengur nú
undir manns hönd að
reyna að bera vopn á
klæðin milli Harolds
Wilsons og stuðnings-
manna hans annars
vegar og svo þeirra
flokksbræðra þeirra,
sem andvigir eru aðild
Breta að Efnahags-
bandalaginu.
Við mikil fagnaðarlæti þing-
manna tshaldsflokksins lýsti
Wilson forsætisráðherra þvi yfir
i neðri málstofunni, að hann
skoraði á kjósendur að greiða
atkvæði með áframhaldandi
veru Breta i EBE. — Þjóðarat-
kvæðagreiðsla á að fara fram
um málið i júni.
Flokksbræður forsætis-
ráðherrans sátu hins vegar
hljóðir undir ræðu hans. —
Hefur Wilson gefið meðráðherr-
um sinum frjálsar hendur um
að mæla gegn aðildinni, ef þeim
sýnist svo.
Þannig eru uppi tvær önd-
verðar stefnur innan rikis-
stjórnar Bretlands um aðildina
að bandalaginu.
Ar er liðið, siðan Bretar tók
upp viðræður við EBE um
betri aðildarkjör og frekari
ivilnanir en náðust, þegar stjórn
thaldsflokksins samdi um aöild
landsins i bandalaginu. Þessar
viðræður hafa ekki leitt til
breytinga i aðildarsamningum,
en hins vegar hefur EBE hafið
endurskoðun á þvi, hvort lækka
beri einhver fjárframlög Breta
til EBE.
A miðvikudaginn mun fram-
kvæmdaráð Verkamanna-
flokksins greiða atvkæði um til-
lögu andstæðinga EBE innan
flokksins um, að sérstakt þing
Verkamannaflokksins, sem
haldið verður i næsta mánuði,
álykti að hefja baráttu gegn
áframhaldandi aðild Breta. —
Verði þetta samþykkt, er
meirihluti rikisstjórnar Verka-
mannaflokksins kominn i and-
stöðu við flokkinn sjálfan.
Blaðið „Times” segir i morg-
un, að þeir Wilson og James
Callaghan, utanrikisráðherra,
hafi tilkynnt meðráðherrum
sfnu, að þeir muni segja af sér,
ef f r a m k v æ m d a r á ð i ð
samþykkir tillöguna. En sumir
meðráðherrar þeirra standa
einmitt að tillögunni.
Horfir þannig til meiriháttar
árekstrar, en ákveðinn hópur
innan Verkamannaflokksins
með Michael Foot, atvinnu-
málaráðherra, og Peter Shore,
viðskiptamálaráðherra, I
broddi fylkingar leitast við að
afstýra þvi, að til uppgjörs
komi.