Vísir - 14.08.1975, Blaðsíða 6

Vísir - 14.08.1975, Blaðsíða 6
6 Fimmtudagur 14. ágúst 1975 VÍSIR ÍJtgefandi: Framkvæmdastjóri: Ititstjóri: Fréttastjóri: RitStjórnarfulltrúi:, Auglýsingastjóri: Auglýsingar: Afgreiösla: Ritstjórn: Reykjaprent hf. Sveinn R. Eyjólfsson Þorsteinn Pálsson Jón Birgir Pétursson Haukur Helgason Skúli G. Jóhannesson Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611 Hverfisgötu 44. Simi 86611 Sföumúla 14. Simi 86611. 7 linur Askriftargjald 700 kr. á mánuöi innanlands. i lausasölu 40 kr.eiptakiö. Blaöaprent hf. Nauðsyn aðhaldsaðgerða íslendingar hafa um nokkurt skeið átt við hrikalegri efnahagserfiðleika að etja en dæmi eru til um á seinni timum. Frumástæðan fyrir þess- um vanda er fyrst og fremst sú verðbólgustefná, sem vinstri stjórnin rak á sinni tið. Hún kippti stoðunum undan, þannig að við vorum vanbúnir að mæta þeim ytri viðskiptaáföllum, sem á eftir komu. Fram hjá þvi er hins vegar ekki unnt að horfa, að utanaðkomandi aðstæður hafa sl. eitt og hálft ár sett strik i reikninginn. Við höfum þurft að mæta ört hækkandi verði á innfluttum vörum á sama tima og uppistaðan i útflutningi okkar hef- ur lækkað i verði á erlendum mörkuðum. Þegar þetta tvennt er tekið saman, hefur orðið stórfelld skerðing á viðskiptakjörum okkar. Raunverulegur kaupmáttur útflutningstekna rýrnaði á þessu timabili um 30%. Augljóst var, að þjóðarbúið gat með engu móti risið undir kröfum um stórbætt lifskjör á sama tima og kaupmáttur útflutningsteknanna rýrnaði svo hrikalega, sem raun varð á. Þessar aðstæður hlutu beinlinis að leiða til kjaraskerðingar miðað við þá kjarasamninga, sem gerðir voru i ársbyrjun 1974. Fyrstu átta mánuði siðasta árs sat óstarfhæf rikisstjórn við völd. Hún hafði ekki nægjanlegan þingstyrk til þess að koma fram viðnámsaðgerðum og naut ekki trausts þjóðarinnar. Þráseta stjórnarinnar jók á hinn bóginn enn á þann vanda, sem við blasti. Frá þvi að starfhæf rikisstjórn var mynduð i lok ágústmánaðar i fyrra, hefur verulegur árang- ur náðst. Mestu máli skiptir þó, að tekizt hefur að koma i veg fyrir atvinnuleysi. Það er betri árang- ur en flestar nágranna- og viðskiptaþjóðir okkar geta státað af. Fyrir ári gerðu menn sér vonir um, að fyrir lok þessa árs myndi verðbólgan hafa hjaðnað veru- lega. Aðstæður breyttust hins vegar, þegar við- skiptakjörin héldu áfram að versna frá þvi, sem þá var, þannig að gripa varð til nýrrar gengis- fellingar i febrúar siðastliðnum. En hér kemur einnig til, að ekki hefur tekizt að draga úr út- gjaldaáformum opinberra aðila, fyrirtækja og einstaklinga, svo sem æskilegt hefði verið. í þessu efni blasir við óleystur vandi. Það er augljóst, að við gerð fjárlaga nú verður að hafa fulla gát. Með samþykki gildandi fjárlaga tókst nokkurn veginn að koma i veg fyrir hlutfallslega þenslu. En eigi að siður er augljóst, að nú þarf að taka þessi málefni föstum tökum. Árangurinn er á hinn bóginn að verulegu leyti kominn undir raunverulegum vilja almennings. Það er ákaflega auðvelt með æsiskrifum að efna til andstöðu við sparnaðaraðgerðir. Vitaskuld má færa gild rök að nauðsyn ýmiss konar opinberra framkvæmda. Mönnum á þó að vera ljóst, að það er meira um vert að hafa hemil á þeirri óheilla- þróun, sem hér hefur rikt i þessum efnum. Þess vegna riður á miklu,að almenningur i landinu taki höndum saman og krefjist þess, að stjórnvöld komi nú fram markvissum aðhaldsaðgerðum. Við þolum ekki áframhaldandi óðaverðbólgu. Þannig hugsar skopteiknarinn LURIE sér, aö Castro muni lauma kommúnista meö sér, þegar OAS hefur nú aflétt viöskiptabanninu og opnaö honum hliöiö. HVENÆR MÐNAR Þiðan, sem virðist hafa brætt ögn mesta klakann frá kalda- striðsárunum i sambúð vesturs og austurs, vekur menn til um- hugsunar um, hvort Bandarikjamenn taki að horfa sér nær. Einn næsti nágranni þeirra, Kúba, hefur setið úti f kuldanum i ellefu ár, og hafa ýmsir hinna frjálslyndari I Bandarikjunum látiö I ljös áhuga á þvl, aö Banda- rikjamenn sneru sér aö þvi aö bæta sambýlið. Meö tilliti til þeirra áhrifa, sem Moskvustjórn hefur haft á Kúbu- stjórnina, siöan Fidel Castro kom þar til valda, þykir ætlandi, að ráðamenn i Kreml, með batnandi sambúö sinni og Bandarikja- manna I huga, muni leggja aö sin- um bandamanni á Kúbu, aö hann fylgi fordæmi þeirra. Þvi yröi þó ekki komiö I kring á einni nóttu eöa svo. Til þess ber of margt á milli. Um margra ára bil hefur ekkert stjórnmálasamband veriö milli Bandarikjanna og Kúbu. Rikin mælast sem sé ekki við. Bandarikjamenn hafa ekki fyrirgefið Kúbumönnum, aö þeir geröu upptækar og þjóönýttu eignir bandariskra fyrirtækja á Kúbu. Telja þeir Kúbumenn eiga i þvi sambandi ógoldinn 2 milljarða dollara reikning viö þá. Þar við bætast flugránsgjöld, sem flugræningjar höföu meö sér, þegar þeir áttu visan griöastaö á Kúbu. Enn til viðbótar er svo þaö hlutverk, sem Kúba hefur leikiö i uppeldi og þjálfun vinstri- sinnaðra skæruliöa I Suður- Ameriku, og gert bandarlskum hagsmunum allan þann óskunda, sem þeir hafa getað þar suður i álfu. Kúbumenn hafa fyrir sina parta ekki gleymt stuöningi Bandarikjamanna viö Batista, fyrrum einræöisherra á Kúbu, þeim, sem Castro og skæruliöar hans byltu úr stóli. Kúbumönnum sviður enn tilræði Kennedys- stjórnarinnar viö hiö nýja lýöveldi, þegar tilraunin til innrásar verö gerö I Svinaflóa. Þeir eru litt hrifnir af þvi, að fjandmenn ríkisins, sem flúiö hafa Kúbu, hafa allflestir fengiö hæli undir verndarvæng Banda- rikjastjórnar. Ennfremur gera Kúbumenn tilkall til fjármuna, sem geymdir voru i bandariskum bönkum, en tilheyrðu áður einstaklingum eöa fyrirtækjum á Kúbu, þvi að þaö fé kyrrsettu Bandarikjamenn, eftir að Kúba þjóðnýtti bandarisku fyrirtækin. Fyrsti votturinn um, aö hugsanlega gætu Kúba og Banda- rikin tekið upp eölileg samskipti — birtist, þegar þessi tvö riki geröu með sér samkomulag um framsal á flugræningjum, sem tok fyrir flótta slikra afbrota- manna til Kúbu. Það samkomu- lag naöist fyrir milligöngu fulltrúa annarra rikja. Enn einn vottur vinsamlegra hugarþels sást á dögunum, þegar Castro beitti sér fyrir þvi, aö flug- ránsgjaldi var skilaö innanlands- flugfélagi i Bandarikjunum, en það gerði hann fyrir tilstilli George McGoverns, þingmanns, sem ekki alls fyrir löngu fór I heimsókn til Kúbu. Vildi Castro meö þessu sýna vilja sinn til aö rétta fram litla fingur sáttar- handarinnar. Fréttaskýrendur vestanhafs eru þó ekki tiltakanlega bjart- sýnir á, að Ford forseti muni gera gangskör aö þvi aö bæta sambúðina viö Kúbu, svona fyrir forsetakosningarnar, sem fram eiga að fara á næsta ári. Meö sliku mundi hann hætta á aö egna upp á móti sér hin ihaldssamari öfl innan flokks sins og kúbanskt flóttafólk, sem býr I Bandarikjun- um. Þess I staö hefur hins vegar vænkazt hagur Kúbumanna I samskiptum viö Samtök Amerikurikja (OAS) sem I siöustu viku komu saman til fund- ar I Costa Rica og samþykktu aö aflétta viöskiptabanni nú af Kúbu. Þetta var samþykkt meö 16 atkvæöum gegn 3. Bandarikjamenn voru meðal þeirra, sem greiddu atkvæöi meö, og höföu þeir þó á sinum tima verið aðalhvatamenn þess, að bannið var sett á, sem var af hálfu Suður-Amerikulandanna mest I hefndarskyni fyrir, aö Kúba þjálfaði skæruliöa stjórnar- andstæðinga þeirra. George McGovern, öldungadeildarþingmaöur, var fyrir tveim mánuö- um I heimsókn á Kúbu og tókCastro honum tveim höndum.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.