Tíminn - 15.11.1966, Blaðsíða 2

2
ÞRIÐJUDAGUR 15. nóvember 1966
TlMINN
SURTSEY ÞRIGGJA ÁRA
FB—'Reykjavfk, mánudag.
í dag munu menn minnast
þriggja ára afmælis Surtseyjar
en hún hefur verjS eitt af aðal
hu'gð.arefn'um fjölmargrar þau
ár, sem hún hefur verið ofan-
sjávar. Snemma morguns 14-
nóvember 1963 urðu skipverjar
á ísleifi II. varir við reykjar-
strók, sem stóð upp úr sjónum
suðvestur af Vestmannaeyjum.
Þetta var upphaf Surtseyjar
sem í dag er myndarleg eyja,
sú næst stærsta í Vestmanna-
eyjaklasanum. Hraungos hófst
í Surtsey 4. apríl 1964 og stóð
fram til 17. maí árið eftir en þá
var eyjan orðin 2.45 ferkíló-
metrar. En Surtsey hefur ekki
alltaf verið ein þarna úti á haf
inu. Hún eignaðist bróður Syrt
ling 20. maí 1965 en hann hvarf
reyndar aftur í sjóinn í októ
ber sama ár. Annan dag jóla
í fyrra stakk Jólnir upp kollin.
um ,annar bróðir Surtseyjar,
en hann hvarf aftur í hafið í
sumar. Hraungos hófst að nýju
í Surtsey upp úr miðjum ágúst
í sumar svo að ekki virðist
sem eyjan sé dauð úr öllum æð
um enn.
J
BJÓRGÚLFUR ÓLAFSSON LÆKNIR
ÆSKUFJÖR og
FERÐAGAMAIM

ENDURMINNINGAR
„Maður og
kona“ í
Grímsnesi
ÁE-Ásg.arði, Gnímsnesi,
múnuúag.
Ungmennaféiagið Hvöt í
Grímsnesi hefur undanfarið
æft leikritið Maður og kona
efttir Jón Thoroddsen og
verður leikurinn frumsýnd-
ur í félagsheimilinu Borg
næstkomandi laugardag, 19.
nóv. — og önnur sýning
ákveðin daginn eftir, sunnu
daginn 20. nóv.
Leifcstjóri er Kristjan
Jónsison en með aðalhlut-
verkið í leiknum, séra Sig-
valda fer Gunnlaugur Þor-
steinsson. Leifcurinn v.erð-
ur aðeins sýndur í Borg,
því að leikbúnaður er mik-
ill og fyriferðamikill og erf
itt fyrir féiagið að ferðast
um og setja leikinn upp ann
ars sbaðar. Félagsheimilið á
Borg tekur 250 manns í sæti
en vissara er fyrir fólk, sem
kemur langt að til að sjá
leikinn, að hafa tryggt sér
miða áður í síma.
Endurminningar Björgúlfs
læknis Ólafssonar komnar út
GB-Reykjavík, mánudag.
Út er komin endurminninga-
bók Björgúlfs læknis Ólafs
sonar og nefnist „Æskufjör og
ferðagaman," allvæn bók að
vöxtum, enda hefur höfundur frá
mörgu að segja af slóðum, sem
fáir Íslendingar hafa gist, hann
var starfandi lækn'ir í nýlend-
um Hollendinga í Austur-Asiu,
eylöndunum, er síðar hlutu sam-
'heitið Indónesía. Höfundur hef-
ur að vísu ritað áður tvær bæk-
ur, sem byggjast á reynslu hans
au'stur þar, en þær eru löngu upp-
seldar.
í tveim fyrstu köflum endur
minninigabókarinnar segir höf-
undur frá æskustöðvum höfund
ar, í kringum Snæfelisjö'kul,
viðburðaríkum ferðalögum hér
á landi og fjáxöflum til náms er
lendis. í þriðja kafla bókarinnar,
er nefnist „Lýst til hjónbands“
segir frá einstæðu brúðkaupi höf
undar. Fjórða og síðasta kafla
bókarinnar kallar höfundur „Ferð
gaman,“ og þar segir frá ævin-
týrarífcum ferðum, fram og aft
ur, utan lands og innan, m.a-
fyrstu ferð hans til Austurlanda,
15 þúsund km sjóferð á stóru far-
þegasldpi, og að síðustu heim í
prinsaíbúðinni á m.s. Selandia.
Framan á bðkarumslagi er lit-
prentuð mynd af málverki Örly.gs
listmálaiia Sigurðssonar af Björg-
úifi, Útgefandi bókarinnar er Snæ
bjöm Jónsson & Co h.f.
Níunda umferð:
ísland 2 - Rúmenía 2
í sjöundu umferð á Ólympíuskák
mótinu tapaði ísland fyrir Sovét
ríkjunum. Friðrik og Spassky
"gerðu jafntefli, einnig Guðm.
Pálmason og Stein, en Tal vann
Inga og Polugaefsky Gunnar. í átt
undu umferð tapaði fslantl fyrir
Spáni. Friðrik, Ingi ag Guðmuml
ur Sigurjónsson gerðu jafntefJi,
en Guðmundur P. tapaði.
f níundu umferð vann Guðmund
ur Sigurjónsson Drimer, og er
þetta fyrsti vinningur, sem fslend
ingar fá á fjórða borði frá upp
hafi mótsins. Þrjár skákir fslands
við Rúmeníu fóru í bið, og voru
tefldar í dag. Friðrik gerði jafn
tefli við Gheorgliiu, Ingi gerði
jafntefli við Cioclatea en Guðm.
Pálmason tapaði fyrir Ghiteschu.
Fékk ísland því 2 vinninga og
Rúmenar 2.
Úrslit í öðrum leikjum.
7. umferð
Ungverjaland — Kúha 3%—V2
Tékkósl.—Júgóslóvak. 2i/2—1V>
Argentína—Búlgaría 2V2—114
Strokið um strengi, endur-
minningar Þórarins Guð-
mundssonar fiðluleikara
FB-Reykjavik, mánudag.
Strokið um strengi, nefnast
endurminningar Þórarins Guð
mundssonar fiðluleikara, ritað
ar af Ingólfl Kristjánssyni, en-
útgefandinn er Setberg. Á bókar-
fcápu segir m.a. um Þórarin: Þór-
POLLYANNA
kemur út aftur
GÞE—Reykjavík, föstudag.
Bókfellsútgáfan hefur nú sent
frá sér aðra útgáfu af hjnni hug-
ljúfu bamabók Pollyanna, sem út
kom í fyrra skipti fyrir u.þ.b. 14
árum og átti miklum vinsældum
að fanga hjá ungu kynslóðinni.
Bókjn segir frá lítilli munaðar-
lausri telpu Pollyönnu, sem tekin
er í fóstur af roskinni móðursyst
ur sinni, er kærir sig 1 fyrstu lít-
ið um hana, en smám saman tekst
telpuni að vinna hug og hjarta
þessarar kaldrifjuðu konu. Bæk-
urnar um Pollyönnu voru uppruna
lega þrjár, en aðeins þessj eina
er gefin út í annað sinn.
2ja alda íslandsbók í
fyrsta slnn á íslenzku
GB-Reykjavík, mánudag.
„Frásagnir um fisland", svo 'hæ-
versfclega nefnist bók, er fyrst
kom út fyrir röskum tveim öld-
um á dönsku, síðan á þýzku,
frösnku, ensfcu og hollenzku, en
nú í fyrsta sinn á íslenzku, höf-
undur er danski ísl.farinn Niels
Horreboe, þýðandi Steindór Stein
þórsson, útgefandi Bókafellsútgáf-
an._
Árið 1749 sendi danska stjórn
in Niels Horreboe til íslands. Var
sá leiðangur þáttur í rannsóknum
þeim, er Danir gerðu á íslandi
og hófst með landmælingum Magn
úsar Arasonar, á árunum upp úr
1720, en náði hámarki með rann
sóknarleiðangri Eggerts Ólafsson
ar og Bjama Pálssonar upp úr
miðri öldinni. Horrehoe dvaldist
á Islandi í tvö ár og athugaði
m-argt. Eftir heimkomuna ritaði
hann bók um rannsóknir þessar
og kom hún út í Kaupmanna-
höfn 1752. Þegar Harreboe lagði
upp í íslandisferð sína, var nýlega
komin út bók eftir borgarstjór-
ann í Hamborg, Jo'han Ander-
son. Fjallaði hún um ísland og
fletíi norræn iönd. íslandsfrásögn
sina hafði Anderson eftir dönsk
um einokunarkaupmönnum, sem
báru landi og þjóð herfilega sög
una. Samhliða íslandslýisingu sinni
hrekur Horreboe finrux And
ersons. Og bók þessari gaf Þorvald
ur prófessor Tnoroddsen þann
vitnisburð, að hún væri „bezta
og yfirgripsmesta rit, sem skrif-
að var um 18. öld, áður en Eggert
Ólafsson kemur til sögunnar."
LÁ íFÖNN ..
hramhald al t»ls. 16.
og grófu hann í fönn, og beið
Hermann hjá honum á með-
an Elías renndi sér á móts
við hjálparsveit skáta, sem var
á leiðinni til aðstoðar með
sjúfcrasleða, en skíðalausir. Eli
as tók meiri útbúnað hjá þeim
og hljóp með hann til baka.
Elias og Hermann vöfðu nú
manninn inn í teppi og biðu
eftir skátunum, en þegar þeir
komu á staðinn var maðurinn
búinn að liggja í fönn í fjóra
tíma. Ferðin gekk vel til ísa-
fjarðar með mennina tvo, en
hinn maðurinn hafði dvalið all
an tímann í skýlinu og hitað
það upp.
í viðtali við lækni á sjúkra-
húsinu í dag, kom það fram
að manninum líður vel, en þó
var hann kalinn á þeim fæt-
inum sem var skóaður, því að
skórinn bafði fyllzt af snjó.
Frost var um 5 stig á heiðinni,
og austan 2—3 vindstig.
Mennirnir hafa varla gengið
lengra en 2—2,5 kílómetra, þar
til annar þetíra gafst upp. Það
má þakka snarræði og góðri
skíðak-unnáttu þeirra Elíasar
og Hermanns að ekki fór verr,
að ógleymdri aðstoð skátanna.
arinn Guðmundsson er fyrsti ís
lenzki fiðluleika-rinn, sem iökið
hefur prófi í þeirri listgre-in við
erlendan tónlistarfiáskól-a, en hann
fór utan til náms aðeins 14 ára
gamall. Þó að honum stæði opin
leið til frama og ætti kost á góð-
um stöðum í stórum hljómsveit-
um erfendis, kaus hann heldur að
helga fósturjörðinni hæfil-eika,
sína og þekkingu, þrátt fyrtí
tvísýna afkomumöguleika á þessu
sviði hér á landi, þegar hann var
að byrja starf sitt. Og hér er hann
nú búinn að sta-rfa í metía e-n
fimm áratugi, hefur glatt tónþyrst
eyru landa sinna og aukið tón
listanþekking-u og tónlistarþroska
þjóðarinnar. Hann hefur lagt
mikinn og merkan skerf til ís
lenzkrar tónlistar, bæði sem
fiðluleikari, tónskáld, hljómsveit
arstjóri og tónlistarkennari.
Endurminn-ingar Þórarins skipt
ast í tuttugu og einn kafla )g
Eftirspil. Alls er bókin 247
bls. með mörgum myndum og
prentuð er bókin hjá Setbergi.
Friðrika Geirsdótttí gerði
hlifðarkápu og bindi, en Leifur
Þórarinsson tók Ijósmyndirnar á
hlífðarkápuna. Strokið um strengi
er ellefta bók Ingólfs Kristjáns-
sonar.
Háskólafyrirlestur
Prófessor Giinther Beitzke frá
Háskólanum í Bonn kemur hingað
til lands í dag og mun dveljast hér
nokkra da-ga í boði Háskóla ís-
lands.
P-rófeiS'Sor Meitzke mun flytja
tvo fyrirlestra meðan han f dvelur
hér. Sá fyrri verður fluttur á
morgun, miðvikudag 16. nóvember
kl. 17.30 og nefnist hann Þróun
þýzks sifjaréttar eftir setninqu
Bonnstjórnarskárinnar.
Síðari fyrirlesturinn verður flutt
ur föstudag 18. nóvember kl. 17.30
og nefnist hann Hin nýja þýzka
löggjöf um fjármál og erfðarétt
maka.
Báðir fyririestrarnir verða flutt
ir í 1. kennslustofu og er öllum
heimill aðgangur.
Danim.—A. Þýzkal. 2i/2—1%
Spánn — Rúmenía 2—2
Bandaríkin—Noregur 3—1
8. umferð
Ungverial.—Danm. 3V4—14
Argentína — Tékkósl. 2—2
Sovét—A. Þýzkal. 2i/2—iy2
Rúmenía—Búlgaría 2V2—H4
Júgóslav—Bandar. 2%—114
Noregur—Kúba 2%—IV2
9. umferS
Danmörk—Noregur 2%—IV2
Búlgaría—Tékkósl. 3—1
Sovétr. — Ungv. 2—2
Júgósl.—Kúba 2V2—II/2
Argentína — Bandar. 1—3
Spánn—Þýzkaland 1—3
Morðingi númer
tvö?
NTB—New York mánudag.
Bandarís'ka vikuritið Esqutíe,
birtir í dag ljósmynd, sem á að
sýna mann miða byssu á Kennedy
fprseta ,en hann var myrtur í Dali
as- 22. nóvember 1963. Segir í
grein með myndinni, að hér getí
verið um tilræðismann númer tvö
að ræða.
Myndin er af 8 millimetra fjlmu
sem áhugaljósmyndari tók í þann
mund, er morðið var framið, en
sex myndir af þessari filmu eru
hirtar í skýrslu Warren-nefndar-
innar um morðið, en þessi mynd
hefur ekkj btízt áður. Hallar mað
urinn sér sennilega upp að ein-
hverju farartæki og miðar byss-
unni á forsetabílinn. Eins og kunn
ugt er, komst Warren-nefndin að
þeirri umdeildu niðurstöðu, að
morðjngi forsetans hefði verið
einn, Lee Oswald. sem Jack Ruby
síðan myrti.
ZONTA-KUJBBUR
REYKJAVÍKUR
25 ára
Miðvikudaginn, 16. nóvember
heldur Zohtaklúbburinn í Reykja
vík hátíðleg-t 25 ára afmæli sitt.
Af þvj tilefni gengst klúbburinn
fyrtí skemmtun í súlnasal Hótel
Sögu á miðvikudagskvöldið til
fjáröflunar fjTir starf hans, sem
eingöngu miðar að því að hjálpa
heyrnardaufum. Þar verður ýmis-
legt til sk-emmtunar, m.a. tízku-
sýning frá Parísartízkunni, ein-
söngur — Guðmundur Jónsson,
óperusöngvari _syngur nokkur lög
við undirleik Ólafs Vignis Alberts
sonar og síðan verður happdrætti,
þar sem um marga góða vinninga
verður að tefla.
Klúbburinr setti sér árið 1944
það markmið að hjálpa mál- og
heyrnarlausu fólki, styrkja það til
starfa eða náms, eða á annn hátt.
Árið 1959 var farið að leggja meiri
áherzlu á aðstoð við heyrnardauf
börn og jafnframt á að finna
heyrnardeyfu í tæka tíð svo að
unnt væri að hjálpa börnum bet-
ur en ella. í því skyni hefur
klúbburinn lagt fram fé til kaupa
á tækjum og þjálfunar starfsfólks,
fóstru og kennara, sem leiddi til
bess að komið var á fót heyrnar-
stöð í samvinnu við stjórn Heilsu-
verndarstöðvar Reykjavikur. Með
skemmtuninni á miðvikudagskvöld
ið vonast Zontaklúbburinn til að
geta aflað fjár til aukinnar að-
stoðar við þessa heymarstöð.
(Frá Zonta-klúhb Reykjavíkur).