Lesbók Morgunblaðsins - 05.08.1928, Qupperneq 1

Hvers vegna sagðl Pllsudsklaf sler?
Hann hefír nú skfrt frð ástæðunni ng segir þingmönnum tll syndanna.
HJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiy
= Hinn 28. júní kom hingað með símskeyti frá
= Kaupmannahöfn sú óvænta frjett, að Pilsudski,
= þjóðhetjan og hinn ókrýndi konungur Pólverja,
= hefði sagt af sjer stjórnarforystu. Fylgdi það
§ fregninni, að þetta hefði hann gert vegna heilsu- =
= biiunar. En nú hefir hann sjálfur skýrt frá ástæð- =
= unum í langri og merkilegri grein, sem hjer birtist =
stuttur útdráttur úr. =
Fllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllr;
„Hvers vegna jeg sagði af mjer
stjórnarforystu “ kallar Pilsudski
grein sína. Hann byrjar á að mót-
mæla því, að það hafi verið vegna
heilsubilunar. Hann segist hafa
fengið slíkan viðbjóð á opinberum
stjórnmálamönnum að sjer hafi
*
ekki verið unt að halda áfram.
Hann segir að það hafi líka verið
að sjer komið að segja af sjer
meðan hann var forseti, af sömu
ástæðu. Hann segist yfirleitt ekki
hafa haft neitt persónulegt frelsi á
þcim dögum.
— Þá átti jeg ekki annars úr-
kosta en að' uppleysa seimen
(þingið), sem hafði framkvæmda-
vald, eða láta Pólland sigla sinn
sjó. Ef jeg hefði valið hið fyrra,
hefðum við ef til vill komist hjá
maibyltingunni, en jeg kaus hinn
síðarnefnda kostinn, vegna þess,
að stjórnarskrá sú, sem þingið
samþykti, stefndi til þess, að for-
setatignin mætti ekki veitast þeim
manni, sem öllum öðrum fremur
hefði áunnið sjer traust landa
sinna. — manninum, sem aldrei
hafði óhreinkað hendur sínar á
illa fengnu fje, manninum, sem
hafði nóga viljafestu og hafði unn-
ið' sigur í stríðinu, og þar með
komið Póllandi út úr öngþveiti
og fært út kvíar þess. Þeir vildu
þröngva þeim manni, sem gat beitt
ríkisvaldinu, í sjálfheldu, til þes-.
að þeir gæti kastað á hann auri.
Þessum fyrirætlunum kollvarpaði
jeg með því að draga mig í hlje.
Svo verður honum tíðfætt um
það, hver vandi fylgi því að vera
forsætisráðherra í Póllandi, og seg-
ir svo:
— Læknaf sögðu mjer, að mjer
væri um að gera að halda ekki
aftur af mjer, og þess vegna
sagði jeg af mjer. Forsætisráð-
herra verður stöðugt að eiga í
harðri baráttu um að stilla sig, og
það var þessi barátta, sem lækn-
arnir ráðlögðu mjer að forðast.
Forsætisráðherrann verður að
vera samverkamaður seimens. —
Hefði jeg ekki stilt mig fram úr
hófi og setið á mjer, þá mundi jeg
varla hafa gert annað en kjafts-
höggva þingmenn. Vinnubriigð
þeirra eru þannig, að með þeim ep
loku skotið fyrir neinn verulegan
árangur. .Jeg veit ekki annað við-
bjóðslegra verk fyrir karlmann,
en að halda ræður. Jeg treysti
mjer vel til að halda áheyrendum
mínum hugfangnum, en ætti jeg
að halda ræðu á hverjum degi,
vikum saman, þá mundi jeg telja
sjálfan mig opinbera plágu. En í
seimen halda þeir ræður dag eftir
dag, mánuðum saman!
Og lítið nú á hvernig þeir
hegða sjer! Þegar einn talar, þá
er þingsalurinn líkastur opinberu
veitingahúsi. Sumir ganga fram
og aftur á milli borðanna, aðrir
standa og snúa baki við ræðu-
manni, og enn aðrir stytta sjer
stundir með því að segja krum-
fengnar' sögur! Og svo eru ræðu-
menn yfirleitt svo leiðinlegir, að
manni getur orðið óglatt af að
hlusta á þá!
Þegar jeg var einvaldur í Pól-
landi, að afloknu stríðinu við
bolsa, hefði jeg getað marið þing-
heim undir hæl mjer eins og orm,
eu jeg gerði það ekki. Þegar hið
núverandi þing hóf störf sín, sá
jeg að alt ætlaði að fara í sama
farið — og þá varð jeg aftur að
velja á milli þess að reyna sam-
vinnu við þingmenn, eða að ráð-
leggja forsetanum að setja nýja
stjórnarskrá, eða þá að segja
af mjer.
Jeg kaus seinasta kostipp,
<P> tto