Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1928, Side 1
„Sú þjóð, sem t myrkri geng-
ur, fsy'er mikið Ijós: um þá,
sem búa i lancii náttmyrkranna,
)jIjóinar fögur birta".
Jes. 9, 2.
Þessi orð spámannsins hafa lengi
verið nieðal ýólatextanna að Jjví
leyti, að þau lxafa oft verið tónuð
frá altari kirkjunnar á jólakvöld-
ið. V'issulega má heimfæra þau upp
á fæðingu Jesú, þótt alt annar
skiJningur væri í þeim upphaflega.
Sú þjóð, sem gekk í myrkri, var
ísraelsþjóðin. Svo báglega var hún
stödd að áliti spámannsins. En ef
guðs útvalda þjóð gekk á þeim
dögum í mj'rkri, þá mátti víst
segja um liinar þjóðirnar flestar,
er Gyðingar nefndu heiðingja, að
þær byggju í landi náttmyrkranua.
Auðvitað er hjer átt við trúar-
og siðferðisástaud þjóðarinnar.
Samt hafði guð þá þegar birt
ísrael vilja sinn, og þjóðin trúði
því, að hún þekti vilja hans
og lögmál í ákveðnum boðorðum.
Og sumt af því var svo háleitt, að
það er enn notað í fræðslubókum
þeim, sém vjer kennum börnum
vorum.
Og þó íurðar oss ekki á orðum
spámannsins, er vjer atliugum, hve
skamt var komið skilningi Israels-
manna í mörgum efnufn. Þeir, sem
alvarlegast hugsa, finna æfinlega
sárast til ófullkomleikanna í þeim
efnum. Þess sjest víða dæmi í Gl.
testainentinu.(Menn áttu erfitt með
að átta sig á lífiuu og tilgangi
þcss, meðan óclauðleikavonin var
svo að segja ófædd. Og lengstan
tíma þjóðaræfi sinnar, trúði ísrael
ekki á neitt sannarlegt framhald
lífsins eftir dauðann; eða að
minsta kosti voru hugmyndirnar
um það afskaplega ófullkomnar.
Það v.ar drottinn Jesús, sem fyrst-
ur gaf þjóð sinni þá trú í fullum
mæli. fsrael átti hana lengst af
ekki til. En af því að hún var ekki
til, þá varð myrkur jarðlífsins svo
miklu svartara. Guðstrúin beið
sjálf við það mikinn hnekki. Þeim
hafði verið kent, að guð væri rjett-
látur og heimtaði rjettlæti af
mönnunum. Og svo skimuðu þeir
vitrustu og alvörugefnustu í allar
áttir eftir rjettlæti guðs, en fundu
það ekki; út frá sjálfu trúnaðar-
traustinu á guði, bjuggu þeir til
svolá'tandi sét'ningu: guð stjórnar
heimiiium; hann er 'rjettlátur; fyr-
ir því hlýtur hann að umbuna
þeim, sem vel breytir, og liegna
þeim, sem ranglæti fremur.En lífið
sýndist alls ekki staðfesta þessa
trúarsetningu. Þvert á móti; lífið
sýndi þeim: að óguðlegir rnenn
lifðu við velsæld og bjómguðust,
en ráðvaudir meuu lðu slcort og
urðu fyrir margháttuðu böli. —
Minnistæðasta dæmið er oss Job,
enda er alt það mikilfenglega rit
til þess skráð, að velta fyrir sjer
Jæssari vandaspurningu. Og höf-
undur þess rits hefir fundið mjög
tii þess, að jafnvel guðs útvalda
þjóð geklc í myrkri. Hann skildi
ekki lífið og tilgang þess. Og því
betur, sem þetta var íhugað, því
meiri varð krossinn fyrir huga
mannsins og því erfiðara að halda#
guðstraustinu óskertu.
Spámenn ísraels fundu án efa
oft til hins sama, en það sem gerði
þeim bjartara fyrir augum, var sú
von að einhvern tíma síðar birt.i
betur, einhverntíma síðar kamtí
guðs rjettlæti betur í Ijós, — ein-
hverntíma síðar á æfi þjóðarinnar/
Þeir væntu þess, að guð mundi
rjet’ta hluta þjóðar sinnar og