Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1928, Side 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSLNS
395
Jól í æsku minni.
hrísgrjónasúpa og ef til vill dálítil
flatbrauðssneið með ávaxtamauki
ofan á. Það var alveg sjerstakur
bragur við jólaborðið, við vorum
iili í mjög hátíðlegu skapi og eng-
um stökk bros. Jeg man eftir því,
að amma andvarpaði og sagði ætíð
liið sama á hverju ári, þegar máb
tíð var lokið: — Æjá, næsta jóla-
kvökl vitum við meira en við vit*
um nú! — Svo kom röðiu að
sálmabókiimi og biblíunni, og þá
byrjuðu jólin fyrir alvöru.
Það var gamall siður að láta
loga á lampanum alla jólanótt-
ina, jafnvel í fátækustu hreys-
um. Það var líka einkennilegur
siður, að okkur börnum var leyft
að sofa á gólfi á jólanótt, því að
það var trúa, að þeir draumar, er
mann dreymdi þá, mundu rætast.
En svo var um að gera, hver gat
vaknað fyrst á jóladagsmorgun og
skriðið undir borðið til að leita að
bvggkorninu, er hafði falið sig þar
um nóttina.* Sá, s*m fann það,
átti að verða lánsmaður það árið.
Á jóladaginn dunaði hið fann-
þakta lijerað af sleðabjölluhljómi.
Þá stefndu allir til kirkju. Kóf-
sveittir klárarnir voru vægðarlaust
bundnir við kirkjugarðinn, og þar
stóðu þeir frísandi og kröfsuðu
snjóinn. Það var sama, hvort þeir
voru brúnir, jarpir eða rauðir —
allir urðu þeir snjóhvítir af hrími.
í kirkjunni var enginn ofn. Fólk
bjelt á sálmabókinni með vetlinga
á höndum, og í ísköldu loftinu
stóð andgufan upp af því eins og
livítir strókar. En hvílíkur sálma-
söngur og hvílík messa! Veggir
kirkjunnar og prjedikunarstóll
voru skreyttir bændámálverkum,
það var heil biblía í litmyndum,
sem auðvelt var að skilja fyrir
þá, sem ekki kunnu að lesa.
Sjálf jólagleðin byrjaði ekki fyr
en daginn eftir, og það skal fús-
lega játaðf að sá dagur var ólíkur
hinum fyrri. Á þeim dögum áttu
allir í staupinu. Karlmennirnir
áttn margar flöskur og stúlkurn-
ar áttu að minsta kosti sína flösk-
una hver. Okkur drengjunum var
líka gefið á meðalaglös, svo að
við gætum gætt kunningjum okkar
Eftir Johan Bojer.
Fyrsta hetjan í mínum augum
var ekki Tordenskjöld, heldur Jo-
han Larsá svínaslátrari, stór og
sterkur maður með rautt skegg.
í augum okkar drengjanna var
hann ofurmenni, þegar hann gekk
bæ frá bæ fyrir jólin með tvær
heljarmiklar sveðjur, og vann þar
verk sitt. Okkur varð ekki svefn-
samt nóttina óður en hans var
von, og er hann lagði á stað út í
fjós í birtu um morguninn ásamt
vinnumönnunum, þá fórum við á
eftir og okkur var jafn órótt í
skalpi eins og við værum að
leggja í sjóorustu.
í muggunni úti á firði komu
jólabátarnir siglandi heim frá
Þrándheimi. Við fengum aldrei
gjafir á jólakvöldið, en þegar skip-
in voru komin að og vörurnar
komnar á land, þá lagði einkenni-
lega kaupstaðarl.vkt af þeim og
það kom fyrir, að þá var öllum,
ungum og gömlum, gefið eitthvað
smávegis. Jeg mun alla æfi minn-
ast jólanna, þegar jeg fjekk húfu,
sem mátti fletta niður fyrir evrun.
Öðru megin á henni var líka ljóns-
mynd úr gljáandi málmi. Daginn
eftir hljóp jeg um alt nágrennið
til að sýna hana.
Aðfangadagur bvrjaði jafnan
með stórþvotti á heimilum fiski-
manna, og svo var allur hinn
hvíti þvottur hengdur upp á snúr-
ur hjá ofninum, til þess að taka
úr honum kulið, og setti hann
þelgiblæ á heimitið. En þegar lok-
ið var að taka til og allir voru
komnir í sparifötin, kom hljóðlát
kyrð yfir alla, það var talað í
'iálfum hljóðum og það voru næst-
1111 tatin hátíðaspjöll, ef einhver
r’ór út. Á hinu helga jólakvöldi
má enginn fara út, því að myrkr-
ið og stjörnurnar er þá frábrugð-
ið því sem vant er að vera, og það
er ekki gott að vita, hvað manni
kann að mæta. En ef einhver fer
út, þegar allir eru setstir að jóla-
borðinu, og lítur inn um glugga,
þá kemst hann að því, hvort nokk-
ur er feigur á því ári, því að sje
einhver feigur, þá sýnist liann höf-
uðlaus. En hver dirfðist að fara
út og njósna þannig um fyrirætl-
anir guðs?
Það var borið vel á jólaborðið.
Það
var pækilfiskur, flesksúrs,
* Sjá Jóla-Lesbók Morgunblaðs-
ins 1926, bls. 9, þriðja dálk,