Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1928, Qupperneq 10

402
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
skammastu þín og komdu aldrei
framar fyrir augu mjer!“
Og frekar varð ekki að kveðjum.
Bjarni rauk að hesti sínum, tylti
töskunni aftan við hnakkinn, vatt
sjer á bak og sló upp á klárinn.
i
II.
Það verður ekki hjá því komist
að hverfa nokkur ár til baka og
gera nánar grein fyrir sumum
þeim, er koma hjer við sögu.
Asrún móðir Gunnars var ógift
heimasæta í föðurgarði, þegar
Gunnar fæddist. Drenginn kendi
hún Gunnari, frænda Bjarna á
Brekku, sem þá var vinnumaður
þar. En Gunnar sá, vildi ekki við
drenginn kannast, svo að sýslu-
maður varð að skerast í málið. —
Studdi Bjarni frænda sinn í þeim
málaferlum og þótti ganga svo
fast fram, að ýmsum fanst nóg um.
Þó urðu málalokin þau, að Ásrún
sór faðernið á Gunnar og var hann
dæmdur til þess að gefa með
drengnum. En það höfðu menn
fyrir satt, að Bjarni hefði unað
illa þessum málalokum og borið
kala til þeirra á Skarði framan
af, þó að yfir það fyrndist með
árunum.
Fjórum árum síðar giftist Ás-
rún og tóku þau hjón við jörð og
búi á Skarði af foreldrum hennar.
Þeim búnaðist vel, en mann sinn
misti Ásrún eftir sex ára sainbúð
og bjó svo áfram sem ekkja. Hjelt
hún svo vel í horfinu, að sveitung-
ar hennar gátu ekki annað en
dáðst að.
Þegar saga þessi hefst, var
Gunnar á 22 árinu, og fyrir búi
móður sinnar síðustu árin. Og var
það sumra mál, að það væri ekki
síður honum að þakka, hvað þeim
búnaðist vel. Hann hafði besta orð
á sj.er, þótti duglegur og hagsýnn,
og því spáð, að hann mundi verða
bændastjettinni til sóma, er stund
ir liðu.
Ekki var þó Bjarni hreppstjóri
í hópi þeirra manna, er töldu
Gunnar líklegt mannsefni. Honum
hafði frá öndverðu verið lítið um
drenginn gefið, þó að sæmilega
hefði farið á milli þeirra, sem ná-
granna. En væri Bjarni þar við,
ev minst var á ráðdeild Gunnars,
gat hann sjaldnast setið á sjer
að skjóta fram þeirri athugasemd,
að honum þætti það heldur ljóður
á ráði unglinga, að monta sig með
að eiga reiðhest og sjá ekki í neinn
kostnað um að ala hann, eins og
kunnugt væri um Gunnar þennan.
Það var líka hverju orði sann-
ara, að Gunnar fór prýðilega með
Slöngvi sinn. Hann hafði keypt
folan tvævetran, af annáluðu góð-
hestakyni úr næstu sveit, og gefið
fvrir hann talsvert hærra verð, en
þektist þar um slóðir. Folann ól
hann svo á hverjum vetri og skar
ekki fóðrið við neglur sjer, enda
varð folinn brátt flestum hestum
fegri og föngulegri. Síðustu árin
hafði hann svo jafnan tekið
Slöngvi á gjöf, undir eins og eitt-
hvað snuggaði að og slepti hon-
um ekki á vorin fvr en í sama
mund og kýr voru leystar út.
Það leyndi sjer heldur elcki þeg-
ar tamningin hófst, að þar fór
saman reiðkænska knapans, þó
ungur væri, og fjör og ljettleiki
fc.lans, sem fann að hann var
fæddur til þess að verða gæðingur.
Þess varð heldur ekki langt að
bíða að kostir snillingsins komu
í ljós. Og nú var svo komið, að
enginn kunni frá því að segja, að
Slöngvir hefði tapað einum einasta
spretti, er Gunnar lagði hann
fram. Og svo var hann auðveldur
og taumljettur, að á rokspretti
mátti skella honum niður og þótti
þá sópa að tilþrifunum, er liann
rakti sig ó kostunum. Þess á milli
ljek hann á vaðandi töltinu, mjúku
og svifljettu. Þá var hann tígu-
legur undir, hnarreistur og hástíg-
ur og vakti ánægju og yndis-
þokka hvar sem til hans sást.
En jafnframt. því, að orðstír
Slöngvis flaug um ' nærliggjandi
sveitir, var og oft á Gunnar minst.
Og hann óx í áliti. Hann var þó
sá, seni tamið hafði klárinn og
gert úr honum þann snilling, sem
hann var orðinn. Og álit margra
var það, að Gunnar mundi vera
nærgætinn hestamaður og óvenju-
lcga snjall og laginn reiðmaður.
III.
Gunnar stóð í sömu sporum og
horfði á eftir Bjarna, þar sem
l'.ann reið kembinginn og lamdi
fótastokkinn, heim göturnar að
Brekku.
Honum var þungt í skapi útaf
þcssum málalokum. Þó fanst hon-
um að eiginlega mætti hann sjálf-
um sjer um kenna. Það var óráð
að tala um slíkt við Bjarna, þeg-
ar liann var svo á sig kominn eins
og nú. Honum var þó kunnugt
um rosta hreppstjórans, þegar
hann var við skál, og hvaða álit
hann hafði þá á sjálfum sjer, og
þótti lítið til annara koma.
Þó sá hann eiginlega ekki eftir
að hafa hreyft þessum málum.
Nú vissi þó Bjarni um trúlofun
þcirra Bergljótar, og það hefði
hann orðið að fá vitneskju um fyr
eða síðar. Úr þessu yrði alt að
skeika að sköpuðu. Þó að Bjarni
væri þungur á bárunni, gátu þær
mæðgur verið þjettar fyrir líka.
En honum sveið undan hrópyrð-
um Bjarna. Síðan hann kom til
víts og ára, hafði enginn brugðið
honum um faðerni hans. Þó sárn-
aði honum ekki svo mjög vegna
sjálfs sín, heldur vegna móður
sinnar, er svo margt hafði orðið
að þola hans vegna. Að vísu
mundi Bjarni alclrei hafa brugðið
honum um þetta, hefði hann verið
algáður. Og þó fanst honum, að
á bak við þessi hrópyrði lægi
eitthvað, er skilja mætti svo, að
hann væri ekki samboðinn Berg-
ljótu, vegna þess þrefs, sem orðið
hefði um faðerni hans.
Hitt fanst Gunnari ekki nema
eðlilegt, þó að Bjarni hefði sneitt
aö honuin vegna Slöngvis. En hvað
kom Bjarna við, þó að hann ætti
rciðhest og kveldi hann eklci á
útigangi eins og Bjarni var sjálfur
vanur að gera við sína hesta? Og
hafði hann nokkuð forsómað bús-
ins vegna, þó hann gæfi Slöngvi
vel! Hafði hann elcki heyjað
fyrir honum á sunnudagsnóttum
og stundum fengið lánaðar slægj-
ur hjá nágrönnunum, þegar illa
var sprottið heima fyrir.
Gunnar hrökk upp af þessum
hugsunum við það að Slöngvir
stjakaði undur mjúklega við hon-
um með snoppunni. Honum hlýn-
aði strax í huga við að finna
vinarhót hestsins, og fór að klappa
honum og strjúka.
„Yið skulum nú fara að koma,