Lesbók Morgunblaðsins - 06.01.1929, Qupperneq 7

LBSBÓK MORGUNBLAÐSÍNS
7
Uppreisnin í Afghanistan. Efst Amanullah konungur og drotning
hans. Að neðan afghana-hermaður og einn af foringjum uppreisnar-
manna. I miðju'er mynd af víginu í Kabul. Þangað flýðu ]>au kon-
ruigshjónin.
Æfiraun.
Harmsaga nafnfrægrar konu.
Fyrir 35 árum kom til Bilbao
á Spáni kona, sem nefndist Her-
mandez. Hafði hún mikinn flutn-
ing meðferðis, en í för með henni
var aðeins ein þerna. Hermandez
keypti skemtibústað hjá borginni
og settist þar að. En í þessi 35 ár
kom hún aldrei út fyrir hússins
dyr, og hvernig sem borgarbúar
reyndu að veiða upp úr þernu
hennar einbverjar upplýsingar um
hana, þá var það eins og að klappa
harðan steininn. Þernan var þögul
eins og gröfin.
Fyrir nokkru ljetust þær báðar,
Hermandez og þerna hennar með
fárra daga millibili. Var Her-
mandes þá 86 ára að aldri. Þær
voru grafnar í Bilbao og svo var
farið að rannsaka húsið til þess
að leita upplýsinga um þessa
merkilegu konu. — Svefnherbergi
hennar var alt tjaldað svörtu og
í því mjðju var fótstallur nokkur
og á honum barnslíkkista með
glerloki. í kistunni lá smurlingur
af þriggja ára dreng. I skrifborði
fanst . æfisaga hennar, rituð af
henni sjálfri.-----
Um 1870 vakti hin fagra línu-
dansmær Leoni Dorrington mikla
athygli á sjer í stórborgunum á
meginlandi Evrópu, og hvar sem
hún kom gengu karlmenn eftir
henni með grasið í skónum, og
óteljandi voru þeir auðmenn og
höfðingjar, sem báðu hennar. En
hún var mannvönd og hryggbraut
alla. Það vakti því talsverða undr-
un er hún giftist gömlum rúss-
neskum fursta, Gartsjinev, árið
1883. Hann átti óðul stór á Krím
Lokasýning hennar í Petrograd
vakti mikla athygli og var henn-
ar lengi minst, því að við það
tækifæri, afhenti keisarinn henni
sjálfur dýrindis hálsband með
fangamarki og skjaldarmerki sínu.
Hjónaband hennar varð ekki
farsælt því að furstinn var ákaf-
lega hræddur um hana og gat oft
ekki stilt sig. Stundum varð hann
svo bráður, að hann barði hana
með hundasvipu að öllu þjónustu-
fólki ásjáandi. Hún reyndi hvað
eftir annað að flýja, en það mis-
hepnatiist jafnan. Svo ól hún
manni sínum erfingja, en ekki
batnaði samkomulagið við það. —
Hún elskaði barnið ákaflega heitt,
en furstinn hataði það.
Svo var það einn góðan veður-
dag 1886 að furstinn og drengur-
inn fundust báðir drepnir í svefn-
lierbergi furstans. Ætluðu menn
að furstinn hefði drepið .barnið
og sjálfan sig á eftir. En daginn,
sem jarðarförin átti að fara fram
hvarf lík drengsins á óskiljanleg-
an liátt og fanst ekki. Furstaynjan
var óhuggandi. Hún seldi óðul
sin á Krím og fór af landi burt.
Af dagbók Ilermandez sást |>að,
að hún var engin önnur en fursta-
ynja Garsjinev, hin fyrverandi
fræga línudansmær. Það sjest líka
á dagbókinni, að hún hafði drepið
bæði furstann og barnið. Þá um
nó.-ttina hafði þeim hjónunum lent
saman eins og vant var og hafði
furstinn þá gripið drenginn og ætl
að fleygja honum út um glugga.
Til þess að b.jarga syni sínum
greip furstaynjan marghleypu og
skaut á mann sinn, en svo slysa-
lega vildi til, að kúlan hæfði höf-
uð drengsins og dó hann sam-
stundis. Furstaynjan slepti sjer þá
alveg og hleypti * af öðru skoti,
sem varð manni hennar að bana.
Með aðstoð þernu sinnar gerði
hún nú ýmsar ráðstafanir svo að
þannig leit út sem furstinn befði
drepið drenginn og síðan sjálfan
sig. En furstaynjan mátti ekki
hugsa til þess að skiija lík drengs-
ins við sig.Nokkrum klukkustund-
um áður en jarðarförin fór fram,
ljet hún því flvtja það á laun til
lyfsala nokkurs, sem hún mútaði
ærnu fje til þess að geyma það
og smyrja. Þegar furstaynjan fór
frá Krím hafði hún líkið með sjer
og henni tókst. að smygla því út.
úr Rússlandi og inn á Spáni, án
þess að tollverðir yrðu varir við.
Alla æfi síðan syrgði hún barnið
sitt og gáði einkis annars en sitja
yfir kistu þess.
Darwinskenningin er ofsótt í
Ameríku. Nýlega var til da‘mis
hin mikla alfra'ðibók, Websters
Dictionary, biinnuð í Arkansas,
vegna þess að í henni er sagt frá
Darwinskenningunni. dafnframt
var kennurum bannað að ininnast
nokkuð á framþróunarkenningu
við skólabörn, eða útlista hana.
-------------—-