Lesbók Morgunblaðsins - 28.06.1931, Blaðsíða 2

194 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Bílaskáli og markaðshöll
í Reykjavík.
en hrífandi“. Aðrir gagnrýneiidur
draga atliygli lesenda að innsæi
Gunnars í sálarlíf sögupersónanna
—, sálskygni hans — og djúpum
skililingí hans á mannlegu eðli.
„Frændur «ru frændum verstir“
segir hið fornkveðna, en hjer sann
ast það eigi. Örlátasta lofið um
Seven Days’ Darkness kom frá
Dr. 0. E. Rölvaag, Norðmanni að
ætt og uppruna, prófessor í norskri
tungu og bókmentum við St. Olaf
College í Minnesóta. Hann er mað-
ur lærður vel og auk þess kunnur
víða um heim fyrir skáldsögur
sínar um brautryðjandalíf Norð-
manna í Vesturheimi; hafa' þær
koinið út á mörgum tungumálnm
og hvarvetna hlotið óspart hrós.
I'ykjíi, eigi aðrir Jiafa ritað af
meiri þekkingu, dýpri skilningi
eða ríkari samúð um nýbyggja líf
í Vesturálfu heldur en Rölvaag,
enda er hann gæddur miklum
sagnaskáldshæfileikum. Þar við
bætist, að maðurinn er langt frá
að vera glapmáll flysjungur. Um-
mæli hans um Sælir eru einfaldir
eru því sjerstaklega eftirtektar-
verð, en þau eru á þessa leið;
„Skáldsa-ga þessi ætti að hljóta sess
meðal sígildra (ldassískra) rita
heimsins (the world’s classics).
Hún á þar rjettilega heima“. Og
]>essi dómur birtist í ritfregna-
hefti „New York Tribune“ ; er það
blað hvort tveggja í senn, víð-
lesið og mikils virt.
Það er ánægjulegt að sjá ís-
lenska rithöfunda fara eldi um ný'
lönd. En hróður Jivers íslendings
er hróður íslands. Og víst er um
það, að skáldsögur Gunnars Gunn-
arssonar, sem á ensku hafa verið
þýddar, hafa- aukið veg þjóðar
hans og lands. Augu enskumæl-
andi lesenda eru farin að opnast
fyrir því, að ísland eigi nútíðar-
bókmentir, sem gaumur sje gef-
andi. Margar fyrirspurnir, sem
mjer liafa borist á liðnum vetri,
eru órækur vottur þess, að svo er
hjer í Bandaríkjum. En Alþingis-
hátíðin hefír einnig átt drjúgan
þátt í að vekja þanii áhuga-
Það eru menn eíns og Gunnar
Gunnarsson,, sem glæða þá von,
að sá dagur sje í nánd, að ísland
eignist á ný heimsfrægar bók-
mentir.
Bílarnir. Það má svo lieita, að
bílarnir hafi komið eins 'og
skrugga úr heiðskíru lofti yfir
löndin. Áður en tekist hafði að
smíða ódýra og hentuga bíla, valt
stanslaus straíunur af þeim út úr
verksmiðjunum út um öll lönd,
fyllti alla þjóðvegi og tætti þá í
sundur, troðfyllti götur borganna,
svo öll umferð varð þar erfið og
liættuleg, þótt ferðalög og flutn-
ingar gengju margfalt liraðar en
áður. Við þetta bættist, að ein-
hvers staðar þurftu þessir fyrir-
ferðarmiklu vagnar að standa að
deginum og geymast á næturnar,
en þeim hafði hvergi 'verið ætlað-
ur staður í skipulagi bæjanna. Þó
allir yrðu fegnir að fá bílana, þá
lentu menn í margvíslegum vand-
ræðum með þá, sem vonlegt var.
lJað hefir víst víðast gengið eins
og í Reykjavík, að fyrst hrófuðu
menn upp allskonar lítilfjörlegleg-
um skútum yfir bílana, ef nokkur
blettur var fáanlegum til þess, en
bæjastjórnir og bygginganefndir
reyndu þó fljótt að koma þessum
straum í fastan farveg, og finna
ráð til þess að sjá bílunum borgið,
án þess að fylla bæinn og húsa-
garðana af ljótum og leiðum skút-
V.
Best voru þeir settir, sem bygðu
sjer ný hús. Þeir hafa nú víðast
tekið það ráð, að ætla bílnum her-
bergi í sjálfu húsinu eða útbygg-
ingu frá því, og þá venjulega við
götima, því sjaldnast er leyft að
byggja bílaskúta í húsagörðunum.
Vel voru þeir og settir, sem höfðu
svo rúmgóða lóð, að þar væri hent-
ugur staður fyrir laglegt bílaskýli.
Þessir menn gátu sagt eins og
Ameríkumaðurinn: „Jeg á lieima
þar sem bíllinn minn er“.
En það voru fæstir svo vel sett-
ir. 1 þjettbygðu , borgarhlutunum
voru engir blettir við húsin fyrir
bílana, og ekki um það að tala að
byggja bílaskúta þar. Tar þá ekki
nm annað að gera en að byggja
sjerstök stórhýsi, bílaskála, fyrir
fjolda bíla á nokkrum stöðum í
bænum. I slíkum skálum gat svo
almenningur fengið bíla sína
geymda fyrir sanngjamt verð,
þvegna og hirta ef þess var óskað,
og jafnvel flutta heim til eigand-
ans, ef hann símaði eftir þeim. Að
sjálfsögðu var haft eftirlit með
bílunum nótt og dag, svo að þeir
voru vel geymdir í skálunum.
Skálarnir voru oftast marglyftir,
og var þá bílunum ekið upp hall-
andi veg eða dregnir upp í lyftu.
Á þennan hátt hafa bæirnir kom
ið þolanlegu lagi á bílageymsluna,
og komist hjá því að bílaskútamir
yrðu til stórlýta og vandræða fyr-
ir bæinn.
í Reykjavík eru nú alls um 1000
bílar, og bílaskútar eins og berja-
skyr út um allan bæ, fáeinir á
góðum stöðum en flestir illa settir
og ættu að hverfa. Þó nú sje verið
að byggja allstóran skála til bíla-
geymslu og bílaaðgerða suður á
Grímsstaðaholti, þá hrekkur hann
skamt.
Jeg veit ekki til þess, að bærinn
liafi látið neitt til sín taka í þessu
máli.
Og ekkert virðist fvrir því hugs-
að á skipulagsuppdrættinum.
Það þyrfti að bæta úr þessu.
Fisksalan. Það er ætíð mikilsvert
heilbrigðis- og menningarmál, að
meðferð og sala matvæla sje sem
þrifalegust og snotrast. Nú er fisk
urinn aðalfæða Reykvíkinga og
flestir lifa þéir auk þess beint eða
óbeint af fiskiveiðunum. Það
mætti því ekki minna vera, en að
þeir sýndu þorskinum og ýsuuui
einlivem sóma-, að þeir kæmu sjer
t. d. upp vönduðum og rúmgóðum
fiskisöluskála, þar sem fisksalar
hefðu bækistöðu sína, og þeim væri
gert sem auðveldast að gæta alls
þrifnaðar. Öll meðferð fiskjarins
ætti að geta orðið betri með þess-
um hætti, kauperulur kæmu inn á
])rifalegan stað hversu sem viðraði,
og æfi fisksalanna yrði öll Önnur
en hún er nú.
Sem stendur er aðalfisksalan