Lesbók Morgunblaðsins - 31.01.1932, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGTJNBLAÐSINð
2?
16. sept. 1777 (Brj.b. Stiftamtm.
nr. 15, bls. 966—68), að orsökin
til þess, að fáir hvítir fálkar veið-
ist nú, sje alls ekki slæleg fram-
ganga veiðimanna, heldur stafi
það af því, að þessir fálkar eigi
ekki heima á Isiandi, heldur komi
hingað með hafís frá Grænlandi.
Landsmenn kalli þá því ,,flug-
fálka“ en hina ,,hreiðurfálka“,
sem verpi hjer. Nú hafi fyrir Guðs
miskunn ekki verið ísár undanfarið
og engir „fiugfálkar“ því komið,
en þeir sem komu lá fyrri ísárum
sjeu gengnir til þurðar. Þeir virð-
ist ekki fella sig við loftslagið og
þrífist hjer ekki. Þeir leiti sjer
jnaka sömu tegundar og eigi að
vísu afkvæmi, en þau nái ekki
eins góðum þroska og foreldrarnir.
Þegar þeir finni engan maka sömu
tegundar hafi þeir samfarir við
gráfálka, og aflcvæmi þeirra sjeu
hinir hálfhvítu. Þess má geta, að
Sktili Magnússon hafði hina sömu
skoðun um hvíta og hálfhvíta
fálka og Thodal lýsir lijer, og telur
Skúli, ef 'áætluð sjeu til jafnaðar
5 fálka'hreiður í hverri sýslu og
3—4 egg í hverju hreiðri, þá komi
ekki fleiri en einn hvítur eða hálf-
hvítur fálki úr þeim öllum saman.
f álkameistararnir ljetu þó ekki
sannfærast af þessu, sögðu þeir
að hvítir fálkar hefðu nóg. æti á
Islandi og ættu því að geta þrifist
þar. Hjeldu þeir fast við það, að
fálkaföngurum vær gert skylt að
veiða hvíta eða alhvíta fálka, og
er.gir gráfálkar yrðu af þeim teknir
nema þeir hefðu hina líka. Vildu
þeir láta refsa fálkaföngurunum,
ef þeir ræktu ekki starf sitt trú-
lega. Thodal og Ól. Stephánsson
amtmaður skrifuðu nú í samein-
ingu brjef út af þessu 22. sept.
1778 (Brjefab. nr. 16, bls. 280—
282). Andmæltu þeir fálkameist-
urunum í öllum greinum og tóku
svari fáilkafangara og sögðu, að
minni veiði hvítfálka nú en áður
sýndi aðeins það, að af þessum
fuglum væru færri til nú en þá.
Ennfremur töldu þeir ekki ástæðu
til að draga fálkafangarana fyrir
lög og dóm þótt þeim heppnaðist
,ekki veiðin, enda væri það örð-
ugt sýslumönnum og amtmönnum
að hafa nákvæmt eftirlit með
fálkaföngurum, er stunduðu veiði
eí' til vill á öðru landshorni. Að
lokum leggja amtmennirnir það
til, að þar ,sem takmarka eigi grá-
fálkatökuna við tölu hinna hvítu
og hálfhvítu, verði hlutfallið 1:4
]>annig, að þeir sem komi með einn
hvítan eða hálfhvítan af þeim
sjeu teknir fjórir gráir o. s. frv.
A ]>etta t'jelst stjórnin.
Framh.
Briöge.
S: 8.
H: 7,5, 4,2.
T: G, 4.
L: ekkert.
B
S: 6.
H: 6.
®T:9.
L: 10,9,5, 3.
II
S: enginn.
H: Ás, K, 3.
T: engínn.
L: G, 6,4,2.
Spaði er tromp. A slær út. A
og B eiga að fá 6 s'lagi.
Ákvæðisbridge.
Nú sem stendur er ákvæðis-
bridge mest spilað. Það er ósköp
svipað venjulegu boðbridge og
getur hver maður fljótlega kom-
ist upp á að spila það. Iíeikning-
urinn er nokkuð öðru vísi, og
mönnum reiknast sem vinningur
(undir sýryki) aðeins fyrir jafn
marga slagi og þeir hafa boðið.
Fái þeir fleiri slagi, reiknast það
sem uppbót (honor — fyrir ofan
strvk).
Ákvæðisbridge kennir niönnum
að þekkja sanngildi spilanna, en
svo er ekki um venjulegt boð-
bridge. Sje ekki boðið yfir í því
spili, geta menn hæglega „tokið
út“, þótt þeir hafi ekki sagt nema
einn s'lag. En þetta á ekki við
um ákvæðisbridge. Segí maður
einn slag yfir í hjarta en fái
fjóra, þá er það ekki „úttekt“.
Þá reiknast ekki nema einn slag-
urinn, hinir teljast fyrir ofan stryk.
Menn þurfa þvi að fylgjast vel
með í reikningnum til þess að vita
hvað þeir mega eða verða að bjóða
S: 3.
H:G.
T: 10, 7, 5,6. «
L: 8.
hátt. Það getur t. d. komið fyrir
að menn verði að segja pass á
góð spil, til þess að vama mót-
stöðumönnum þess að „taka út“.
Tökum dæmi: andstæðingana
vantar tvo slagi í hjarta til þess
að „taka út“. Annar þeirra segir
eitt hjarta. Þá á sá næsti að
segja lyss og ef mótspilamaður þess
er gaf hækkar ekki sögnina, þá á
sá seinasti að segja pass líka, nema
því aðeins að hann hafi svo góð
spil, að hann sje viss um að ná
„úttekt“ sjá'lfur með aðstoð mót-
spilamanns síns. Því að um leið
og hann tekur af sögnina, gefur
liann andstæðing sínum tækifæri
til þess að segja aftur,
og er það rangt, þar sem
mjög sennilegt er, að sá,
sem opnaði sögn, hafi sagt í lje-
legum lit. En hafi sá, sem opnaði
sögn sagt tvo í hjarta (sama sem
úttekt), þá er skylda að hækka
sögnina ef nokkur ráð eru til þess.
Ef millihönd segir pass við
fyrstu sögn, hafa sumir þann sið
að hækka sögn mótspilamanns síns.
En það hefir litla þýðingu í venju-
legu bridge. Oðru máli er að
gegna um ákvæðisbridge. Þá er
]>að skylda mótspilamanns að
hækka sögn fjelaga síns eins mik-
ið og unt er, eða um jafn marga
slagi og liann getur tekið frain
yfir tvo (því að sá, som segir fyr
gerir altaf ráð fyrir að hin höndin
geti fengið tvo slagi).
SmcFlki.
— Mamma, hvað er langt síðan
pabbi dó?
— Hann er ekki dáinn, drengur
minn, en hann er farinn að stunda
„billiard“-leik.