Lesbók Morgunblaðsins - 12.08.1934, Blaðsíða 3
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
259
Aðalbækistöð G. P. U. í Moskva.
flokksins, getur hann ávalt átt á
hættu að vera ásakaður fyrir að
vera nú andbyltingarmaður.
Meðal skjólstæðinga minna voru
nokkrir Þjóðverjar og Ameríkan-
ar, sem fjellu fyrir þessu óheyri-
lega fyrirkomulagi.
I öðrum tilfellum geta mála-
ferli þessi verið margbrotnari, en
yfirleitt er einkskis látið ófreistað
til þess að undiroka útlendingana
sovjetstjórnarháttum, og ýmsum
brögðum beitt til þess. Það er far-
ið fram á það við þá, að þeir skrifi
undir sósialistisk skjöl, skrifi sig
fyrir upphæðum í ríkisskulda-
brjefum sovjetríkisins o. s. frv.
Gangi iitlendingurinn í þessa
gildru, er búið í haginn fyrir
næsta þátt í þessum leik.
Hann er boðinn í aðalbækistöðv-
ar G. P. U. Nú ætla embættismenn-
irnir að kynnast honum nánar.
Þeir segja honum, að þeir hafi
hann grunaðann um að vera ekki
einlægur sovjet-stjórninni.
Án þess að koma með nokkur
rök fyrir málstað sínum skora þeir
á hann að leggja fram sannanir,
sem geti hrundið þessum grun.
Það kann að vera, að „g'estur“
segi sem svo, að hann sje ekki í
einu og öllu fylgjandi hugsjónum
kommúnista, en hinsvegar sje
hann fullkomlega hollur stjórn-
inni.
Eftir nokkra umhugsun leggja
þeir fyrir hann skjal til undir-
skriftar, hátíðlega yfirlýsingu um
hlýðni hans og undirgefni við
sovjet-stjórnina.
Pærist hann undan að skrifa
undir, minna þeir hann hógvær-
lega á g'run þann er á honum
hvíli um andbyltingarstarfsemi
hans, og geti sá grunur haft al-
varlegar afleiðingar fyrir hann,
ef hann reynist rjettur.
Útlendingurinn á einskis ann-
ars úrkosta en að gera það, sem
honum er sagt. Hann er undir á-
hrifavaldi G. P. U. og hann lætur
að lokum tilleiðast til þess að skrifa
undir alt sem fyrir hann er lagt.
En áður en hann fer, er honum
lagt það ríkt á minni, að það sem
honum og sovjet-völdunum hafi
á milli farið, sje strangasta leynd-
armál. Og hann fer þaðan ekki á
brott, fyr en hann hefir skrifað
undir annað skjal, þar sem liann
lofar algerðri þög'n, að minnast
ekki við nokkurn mann á þessa
,,heimsókn“ sína. 1 skjalinu stend-
ur t. d. þetta:
— Ef jeg held ekki þetta þagn-
arheit, er jeg ábyrgur fyrir G.
P. U.
En það er með öðrum orðum,
að honum verði bani búinn, á ein-
hvern hugsanlegan hátt, fyrir-
varalaust, brjóti hann þetta loforð.
Nokkrum dögum síðar er hann
aftur kallaður á „ráðstefnu" á
sama stað. Nú byrjar yfirheyrslan
á ný, en undir fjögur augu. Hrað-
ritari, ósýnilegur þó, ritar jafnóð-
um niður alt sem fram fer.
Aftur er „gesti“ borin á brýn
hlutdeild hans í andbyltingarstarf-
semi. Hann neitar, uns embættis-
maður segir, að munnlegar stað-
hæfing'ar og skriflegar yfirlýsing-
ar sjeu gagnslausar. Og alt í einu
fer hann fram á það við gestinn,
að hann, til sönnunar einlægni
sinni við stjórnina, gerist sovjet-
ríkisborgari.
Gesti bregður í brún. Hann vill
ógjarna missa borgararjettinn í
föðurlandi sínu. — Og þá er sönn-
unin fengin fyrir því, að grunur-
inn hafi verið rjettur
Hann er mintur á starf hans í
þjónustu sovjet-ríkisins. Honum
er bent á, að það kunni að hafa
óþægileg'ar afleiðingar fyrir hann,
ef til þess frjettist í ættlandi hans.
Ein leið sje þó út úr þessum
vanda. Sú, að fá sovjet-vegabrjef,
en halda þó sínu. Ólánsmaðurinn
samþykkir. Pyrir almennings sjón-