Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1934, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
413
„Skárra er það nú ferðalagið,
ha!“ sagði hann við mig. „Mað-
ur skyldi halda, að við værum
á skemtisiglingu. Sjórinn eins
og mjólk. Puah! Hjer er það
altaf sama sagan: of gott eða
of slæmt. Stundum eins og verið
sje að halda sýningu á sólskin-
inu! Gott og blessað. En alt í
einu tekur kári að hamast í
möstrunum eins og skógar-
höggsmaður. Stormurinn skell-
ur yfir öllum að óvörum, og
óðara er maður kominn á bóla-
kaf og veltist um eins og neð-
ansjávarbátur, sem kemur upp
á yfirborðið eftir hreinu lofti.
Þetta bannsetta land!“
Og hann klóraði sjer í kinn-
inni svo að ýskraði í líkt og
þegar þjöl er rent yfir járn.
Kollurinn á jöklinum hafði
skyndilega varpað af sjer
skýjakórónunni og lýsti nú eins
og viti um 50 mílur fyrir stafni.
„Snæfellsjökull“, sagði jeg,
því að jeg kannaðist við lögun
þessa háa, stýfða toppstrend-
ings.
„Snæfells, já, það er hann“,
sagði skipstjórinn. „1 þrjátíu ár
hefi jeg sótt sjó við Island, í
þrjátíu ár hefi jeg verið að
hjaksa fram og aftur milli Ing-
ólfshöfða og Horns. Og í hvert
skifti sem jeg sje hann Snæ-
fells þarna, þá minnir hann mig
á einkennilega jólahátíð. Því að
hjer var það, sem æfintýrið
byrjaði“.
Og skipstjórinn tók að segja
frá með jafnri röddu.
„Það var í desember 19..,
fyrir stríð. Ferðin frá Ostende
og hingað hafði verið fjári erf-
ið. Eftir að komið var norður
um Færeyjar, var hægt að
renna sjer á skautum eftir þil-
farinu eða búa til snjókerling-
ar, eftir því sem hver kaus.
Mjallhvítur togari með alla
kaðla handleggsdigra af ísingu
tekur sig vel út á ljósmynd eða
í myndablöðum. En öðru máli
er að gegna fyrir þá, sem eru
um borð. Við Snæfells hafði
ve'ðin verið góð, en við vorum
orðnir slituppgefnir, úttaugaðir.
Hugsið þjer yður bara: að
standa 250 klukkustundir sam-
fleytt á þilfarinu, í ísköldu
vatni upp í mitti, í regni og
þoku við að gera að fiski, sem
er svo kaldur, að hann brennir
á manni krumlumar. Það var
myrkur um hádaginn, og þil-
farið, sem var uppljómað af
kastljósum, leit út eins og hellir
frá stjórnpallinum að sjá. Og
vindurinn þá, hann hefði getað
höggvið tundurskeytabát i
tvent!
Þann 22. desember — hvort
jeg man það! — voru menn
mínir að koma vörpunum fyrir
til heimferðar, og jeg kallaði
til þeirra ofan af stjórnpalli:
„að þið látið nú hendur standa
fram úr ermum, piltar mínir,
því að eftir tvo daga kveikjum
við á jólatrjenu . . . .“
Það var auðvitað sagt í
gamni. Jólatrje, þarna lengst
úti í hafsauga, þar sem við velt-
umst eins og hálmvisk, þjer
sjáið það sjálfur! Það var eins
og hver önnur vitleysa, sem
manni flýgur í hug og maður
lætur út úr sjer, án þess að vita
hvers vegna. En þá veit jeg
ekki fyrri til en stýrimaður, sem
var að loka lestaropunum, lítur
upp og kallar til mín: „Það lík-
ar mjer, skipstjóri. Jeg fer og
sæki jólatrje upp á eyjuna. Má
jeg það?“ „Já, það mátt þú“,
svara jeg honum, altaf í gamni.
Sækja jólatrje upp á eyjuna!
Það vantaði nú ekki annað! Það
mátti eins vel reyna að skafa
dýrindis perlur af hákarlsskráp.
Og með það höldum við af stað.
En það hundaveður, sem við
hreptum á leiðinni! Það var
hörmung að heyra, hvernig
brakaði í möstrunum. Svo var
veltan m'kil á bátnum, að ljós-
in færðust í kaf til skiftis. —
Stefnið lyft’st um 15 metra, og
síðan steyptumst við — plúff
— lóðrjett niður, svo að stjórn-
pallurinn átti fult í fangi með
að hefja s'g upp úr aftur. Og
við alt þetta bættist svo bölvað-
ur þokumeinvætturinn. Það var
annað en gaman. lagsi.
Dagmn eftir fórum við fyrir
Reykjanes, og þá versnaði alt
um helming. Jeg skal segja yð-
ur, að öldurnar voru svo háar,
að sjóripn str:ymdi stundum
inn. um reykháfinn, og þær
skóku skipið miskunnarlaust.
Jeg hefi aldrei sjeð annað eins
og óska þess ekki heldur. Við
siglum enn nokkrar mílur, og
jeg segi við sjálfan mig: „Ef
hann tekur enn upp á því, reyk-
háfsskrattinn, að fara að
drekka sjó, þá munum við varla
kemba hærurnar". Það var ekki
vert að hætta á það aftur. —
Hyggilegast að leita skjóls nær
ströndinni, á bak við skerin. Og
samt var það ekki áhættulaust,
því að í þoku eru slys ekki
lengi að vilja til.
Við höldum því nær strönd-
inni. Alt í lagi. Eftir hraðamæl-
inum að dæma og mörgum
dýptarmælingum áttum við að
vera um hálfa mílu frá Stokks-
eyri. Við erum á 20 faðma dýpi.
Jeg segi: „Það er gott“, og við
vörpum akkerum. Nú var ekki
um annað að ræða en bíða.
„En ef við færum nú að sækja
trjeð, skipstjóri“, segir stýri-
maður við mig.
„Hvaða trje?“
„Nú, jólatrjeð, skipstjóri!
Það er á morgun“.
Jeg gaf honum í fyrstu dauð-
ann og djöfulinn, honum og
trjenu hans. En hann sat fastui'
við sinn keip. Jeg hafði lofað
því, sagði hann. Auðvitað var
það rangt af honum að taka í
alvöru þetta loforð, sem kastað
hafði verið fram, svona í
gamni. En hann helt sjer í það
dauðahaldi og vildi ekki leysa
mig frá því. Svo að jeg segi:
„Jæja, jeg gef ykkur þá fjóra
tíma til ferðarinnar fram og
aftur“.
Bátur er óðara settur á flot.
Stýrimaður festir áttavita á
þóftuna og mælist eftir sjálf-
boðaliða til fylgdar með sjer.
Hann velur einn úr af handa-
hófi, því að allir voru þeir óð-
fúsir til fararinnar. Þeir vildu
fara allir í hóp. Þetta jólatrje
hafði gert þá ruglaða í höfðinu.
Jeg he’d jafnvel, að jeg hafi
látið hrífast með sjálfur, eins
og hinir. Hvílík börn þessir
sjómenn. En allir erum við börn