Lesbók Morgunblaðsins - 07.04.1935, Blaðsíða 8

lesbók morgúnblaðsins
112
IJ11111111111111111111 ■ 111111111111111111111111111111111111111 ■ 11111111111111111111111 ■ 111111111111111111111111111111M11111111 ■ 11111 • 11111111111111M111 ■ 11111 ■ I ■ I
| Brúin d Ytri — Rangd
Skömmu eftir að Jón Þorláksson varð landsverkfræð-
I tngur, kom hann upp smiðju hjer í Reykjavík til þess að
smíða járnbrýr og fleira því um líkt. Er brúin á Ytri-
Rangá hjá Ægissíðu fyrsta járnbrúin, sem smíðuð var
| hjer á landi, og er hún að öllu leyti gerð eftir fyrirsögn
1 hans. —
Ti ll 111 ll 11 il ■ II ■ l ■ II11 li 11 ll 111U l lll I ■ II ■ l II ■ I ■ 11 ■ 11 ■ ■ ll ■ 11 ■ 111II ■ 111111II11II11 ll 11 ll 11 lil 1111 ■ I ■ ■ 11 Ml l II ■ 11 ■ 1111 ■ i ll ■ i l ■ 111M ■ ll ■ I ■ ■ 11M ■ ■ II11 ■; l ■ ■ 11 ■ I lll 11 ■
hver með breytingartillögur, sem
hann taldi til bóta, hlustaði Jón
Þorláksson á þær og kom svo fram
með stutt ábt og tillögur sem
reyndust þá sem oftast gifta
drýgstar.
Hans var sárt saknað þegar
hann skildi við skólann, en braut-
ryðjendastarf hans þar fyrir ís-
lenskan iðnað mun lengi í heiðri
haft. Hann var frömuður skóla-
mála vor iðnaðarmanna og kom
þeiin svo vel á stað, að ljettara er
að lialda í horfið og umbæta. Það
er skylda vor, sem lifum.
Jeg kyntist Jóni Þorlákssyni
einatt sem þess manns, sem liægt
var að leita til í öllum vandamál-
um. Hann var fáorður, athugull
og ákveðinn í hvaða máli sem var,
unni öllum umbótum og framför-
um, sem hann taldi á rjettum
grundvelli bjrgðar svo að þær yrði
landi og lýð td heilla.
Hans minning lifi um ókomin
ár!
Haf þökk fyrir ráð,
haf þökk fyrir dáð,
til orða og athafna um lög og láð.
Verkmaður
og vinnufrömuður.
Veturinn 1905—6 var jeg eitt
sinn staddur á fjelagsfundi í
Rvík. Vatnsveitumálið var um-
ræðuefnið. Fundurinn gekk í þófi
og sitt sýndist hverjum. Þá reis
úr sæti sínu á áheyrendabekk ung-
ur maður og talaði nokkur orð
fyrir tillögu, sem hann bar fram.
Skyndilega breyttist viðhorf á
fundinum. Tillögunni var tekið
tveim höndum og hún samþykt
einróma. — Fundi slitið.
Þessi maður var Jón Þorláks-
son. Þá sá jeg hann og heyrði í
fyrsta sinn. Síðan varð kynning
nokkru nánari.
í 10 sumur samfleytt vann jeg
sem verkamaður og verkstjóri
undir hans yfirstjórn.
Vjer yngri mennirnir í vega-
vinnunni urðum fljótt hrifnir af
þessum gáfulega unga manni, sem
eins og logaði af áhuga og vilja-
þreki, en þó hægur og prúður;
og síðar, er hann fór að gefa sig
mjög að þjóðmálunum, fylgdum
við honum með athygli.
Enginn maður mjer ónákominn
hefir haft jafnvaranleg áhrif á
mig og Jón Þorláksson. Fáa menn
hefi jeg þekt með jafn einlægan
vilja til að bæta kjör og aðstöðu
verkamanna svo til frambúðar
yæri. 10 aura hækkun á tíma-
kaupi eða V2 tíma aukning yfir-
vinnu taldi hann kák eitt þeim til
handa. Bætt atvinnuskilyrði og
atvinnumöguleikar voru aðalat-
riði í hans augum.
Jeg minnist þess er járnbrúin á
Ytri-Rangá var smíðuð. Þá setti
hann á stofn brúarsmiðju ríkis-
ins og hafði við smíðina aðeins
einn faglærðan járnsmið. Hinir
voru allir óbreyttir atvinnulausir
vegavinnumenn og verkstjórar.
En td þess að hægt væri að fram-
kvæma vinnuna með þessum mönn-
um einum, varð hann sjálfur að
fylgja verkinu sem verkstjóri.
Kl. 6V2 hvern morgun var hann
kominn á vinnustaðinn, sem aðrir
verkamenn, mældi, merkti og út-
skýrði teikningar. Síðari hluta
dags vann hann svo embættis-
störf á skrifstofunni.
Jón Þorláksson átti jafna 1 milc-
il ítök í hugum verkafólks og al-
þýðu. Mjer er minnisstætt hve
gott hljóð hann fekk á mannfund-
um. Þótt allhávaðasamt væri fyi1-
ir, varð jafnan steinldjóð or Jóa
Þorláksson tók til máls. Var hann
þó, sem við mátti búast, í stjórn-
málaerjunum, allmjög afflettur og
tortrygður hjá verkamannastjett.
En alþýða manna kunni vel að
meta hreinskilni hans og sltíra
málsmeðferð.
Tíminn leið. Viðkynningu lauk
að mestu. Jeg sá hann öðru hvoru
á mannfundum.
Jeg sá alvöru og jireytumerkin
aukast, en jafnframt svipir 1
verða göfugmannlegri.
Og enn Ieið stund — of stuit
stund. — Og íslenska þjóðin
misti góðan og göfugan leiðtoga.
Verkstjóri.
ZIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII|||,||„,|,|„|,!,,■„,„i,,,,,~