Lesbók Morgunblaðsins - 17.11.1935, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS I 365
þess.um þrönga fjalladal. En við
komumst ekki hjá því þennan
dag, að verða vör við ýmsa þá
meinbugi, sem nú eru á sambúð
þjóðanna sitt hvoru megin við
þe'ssi landamæri.
í Melleck, • Þýskalandsmegin,
sitja samferðamenn okkar, Þjóð-
verjarnir og horfa með söknuði
yfir til fjallahringsins Loferer
Steinberge, sem lokar fyrir suð-
urátt með jökultindum sínum.
Stjómarvöldin í landi þeirra
banna þeim og öðrum þýskum
þegnum — nema með sjerstakri
undanþágu — að stíga fæti inn á
austurríska landareign. Tildrög
þess banns voru þau, að þýskum
þjóðernisjafnaðarmönnum var
borið á brýn, að þeir rækju und-
irróðursstarfsemi í Austurríki.
Þýska stjórnin vill forðast alt,
sem gefið getur tilefni til slíkra
ásakana. Sameining Þýskalands
og Austurríkis var þó æskuhug-
sjón Hitlers og eitt af stefnumál-
um flokks hans.
En Austurríkismegin við girð-
ingarnar, kvað það kosta ekki
minna en hálfsmánaðar fangelsi
að segja Heil Hitler!
En þó er aústurrískum þegn-
um frjálst að bregða sjer
til Þýskalands, og þardáta marg-
ir þeirra hispurslaust í ljós fvlgi
sitt við sameininguna.
f fvrravetur ge'kk í Vínarborg
sú fyndni manna á milli — í lægri
nótum. — að líkja Scbussnigg,
hinum raunverulega einvalda
Aústurríkis, við Pontiús Pílatus,
því með þeim væri það sameigin-
legt að fara með skattlandsstjórn
fyrír Rómverja í „gyðinglegu"
skattlandi. Vildu þeir, sem
fyndninni fleygðu á milli sín,
lýsa þeim staðrevndum á kald-
hæðinn hátt, — að valdhafar
Austurríkis væru umboðsmenn
Rómverja (þ. e'. ítala og Prakka),
en Gyðingarnir í Vínarborg
væru þeir einu, er stæðu upp úr
fjárbagslega í ríkinu.
„Heil Hitler!“
Niðri í dalnum Þýskalandsmeg-
in mætum við hverri fjölmenn-
isbifreiðinni eftir aðra. í bifreið-
inum er fólk á skemtiferðalagi,
— gáskafullur æskulýður, sem
leikur við hvern sinn fingur.
Merkin á .bifreiðunum og mál-
lireimur fólksins segir til sín:
Það eru ungir Vínarbúar í Alpa-
för.
En hvar sem þeir .mæta ein-
hverjum á veginum, heilsa þeir
með ritrjettri hendi að hætti Þjóð-
e'rnisjafnaðarmanna og hrópa
„Heil Hitler!“
Er þetta aðeins gamla sagan,
að mest þykir gaman það, sem
meinað er. Veita þessir tilburðir,
sem Vínarbúunum eru stranglega
bannaðir heima fyrir, en leyfileg-
ir — og meira leú það — þarna
megin við merkin, samskonar
skemtun og þá er ýmsir hafa af
að brjóta leirtau í Tivoli? — Eða
brjótast þama upp blossar af
falinni eimyrju undirokaðra á-
hugamála — hugsjónum austur-
ríska þjóðernisflokksins, sem
flekkaði illu heilli hendur sínar
í blóði Dolfuss á síðastliðnu ári?
Annaðhvort — ef til vill hvorugt.
En Vínarbúarnir hrópa Heil!
Bifreiðarnar bruna eftir pall-
sljettum brautum. Sólgylt fjöllin
standa á höfði í rjómalygnum
vötnum, og árnar glitra eins og
bráðið gull.
Við förum framhjá hlíðum
Reiter Alpanna. Þar var það
herlið æft fyrir heimsstyrjöldina
miklu, sem barðist á fjallavíg-
stöðvunum. Og þar mvndu enn
verða æfðar þær liðsveitir, sem
sendar yrðu út í orrahríð, ef ó-
friður brytist xit milli Þjóðverja
og ítala. Og hægt og hægt læðist
inn í huga manns — þrátt fvrir
hrifninguna af allri Alpadýrð-
inni — sársaukablandin meðvit-
und um að þarna — á þessum
undurfögm stöðvum — er einn
viðkvæmasti blettur Evrópu.
landamæragirðingar, sem orsakað
geta nýja skálmöld (Og hrakið
hvítar þjóðir á heljarþröm, — ef
sömu stefnu verður haldið í við-
skiftum þjóða framvegis eins
o<r hingað til.
Og í ferðalok verður mjer litið
til baka af hásljettunni suður til
fjallanna, þar sem landamæra-
fjallið Untersberg rís eins og
tröllaukið skrjn, Og mjer finst
Hans Spemann,
hinn þýski prófessor, sem nýlega
hlaut Nobelsverðlaunin í lækn-
isfræði.
aow *. .irnm——■»—j——Wp—i
það nú enn merkilegra að þau
munnmæli, sem förunautar okk-
ar sögðu okkur um morguninn,
slryldu myndast um þetta fjall,
löngu áður en það ástand skapað-
ist, sem nú ríkir sitt hvoru megin
við þýsk-austurrísku landamærin.
Ujefr|ettír
eru enn hafðar í heiðri í
Abyssiniu,
Aðalspámaður Abyssiniu leitaði
vjefrjetta um það í október,
hvernig fara mundi ef keisarinn
færi til vígstöðvanna, eins og
hann ætlaði sjer. Varð vjefrjett-
in á þá leið, að ef keisarinn færi
til Dessie (borgar skamt frá
norðurvígstöðvunum) áður en
krýningarafmæli - hans, 2. nóvem-
ber, yrði haldið hátíðlegt, þá
mundi fara illa fyrir þjóðinni. En
ef hann færi ekki frá Addis
Abeba fyr en eftir krýningaraf-
mælið, þá myndi Abyssiniumenn
áreiðanlega vinna sigur á ítölum.
Vegna þessa hætti keisarinn við
það að fara á þeim tíma, sem
hann hafði ætlað sjer, og beið
cftir hátíðahöldunum í Addis
Abeba á krýningardaginn.
♦ —