Lesbók Morgunblaðsins - 28.06.1936, Blaðsíða 1
26. tölublað.
Sunnudaginn 28. júní 1936.
XI. árgangur.
TUNGUÐ fellur til jarðar
springur sundur I smáagnir og myndar þá
Ijósbelti umhverfis jörðina, í likingu
við hringa Satúrnusar,
I þessari grein birtist spádómur um þaS, hvernig fara
mun, þegar tunglið er komiíi of nœrri jörðinni. Frásögnin
um þetta er eftir ameríska stjörnufræÖinginn G. F. Morrell
og byggir hann þar á útreikningum og spádómum hins fræga
stjcirnufræÖings Sir James Jeans.
CIR JAMES JEANS segir í
bók sinni um alheiminn:
— Tunglið veldur nær eingöngu
flóði og fjöru í öllum höfum á
jörðunni. Það hefir einnig áhrif
á hinn fasta kjarna jarðarinnar
með þeim árangri að snúnings-
hraði jarðar minkar, og sólarhring-
arnir eru smám saman að lengj-
ast.-----
Nú sem stendur hækkar yfirborð
úthafanna ekki nema um 90 cm.
um flóð, enda þótt mismunur
flóðs og fjöru geti sums staðar
orðið 21 meter, eins og t. d. í Bay
of Fundy, vegna þrengsla þeirra,
er landið veldur. En flóðbylgjan,
sem tunglið veldur, nægir til þess
að hefta sminingshraða jarðar.
Sir James Jeans segir ennfrem-
ur:
— Þessu mun lialda áfram
þangað til jörðin og tunglið snm
ast með sama hraða. Og þegar svo
er komið, mun jörðin altaf snúa
eins við tunglinu, þannig að íbú-
ar á öðru hveli jarðar sjá tungl-
ið aldrei, en íbúamir á hinu hvel-
inu munu hafa tunglsljós á hverri
nóttu. Og þá er mánuðurinn orð-
inn jafnlangur 47 sólarhringum
nú. Jeffreys hefir reiknað það út,
að þannig muni komið eftir 50.000
miljónir ára, svo að þeir, sem nú
lifa, þurfa ekki að kvíða því. En
sameinað aðdráttarafl sólar og
tungls hefir þá hamlað snúnings-
hraða jarðar svo, að jafnframt fær-
ist tunglið nær jörðu. Að lokum er
svo komið, að vegarlengdin milli
jarðar og tungls er ekki nema
20.000 km. í stað þess, að nvi er hún
um 384.000 km. Flóð og fjara er
þá aðeins á öðru hveli jarðar,
nema þau litlu sjávarföll, sem
stafa af aðdráttarafli sólar. Tungl-
ið verður þá altaf á sama stað og
er orðið ískyggilega stórt- að sjá
og geigvænlegt. Enda er þá skamt
að bíða stærri tíðinda.
Þegar tunglið er komið svo
nærri jörðu mun aðdráttarafl henn