Lesbók Morgunblaðsins - 28.06.1936, Blaðsíða 3

Seinni vísan.
1. visuorð.
Sef skulldar fel ek sialldan (M)
Sef skulldur fel ek síalldan (K)
2.
sorg eyvita borgar (M)
sorg at uita borgar (W)
sorg lés uita borgar ({))
sorg lœvita borgar (K)
3.
i nid erfi narfa (M)
i niðerni narfa (W)
nit erft narfa (K)
4.
nafn aurvívils drafnar (M)
avrui vils drafnar (W)
nafn aurmyils drafnar ({})
nazinn aurni ilis drafnar (K)
5.
þvi at geirrota gautar (M)
því at geir rota gerðar (W)
þvi at geiRoto gautua ({))
þvi at geir rotn gatum (K)
6.
gnyþins bragar fingrum (M)
gnyþings bragar fingrum (U ',K$)
7.
rogs at ræsis verkum (M)
hroks þeir rœsis verkum (W)
roys ad rœsis veigom (K)
rogs at rœsis veigom ({))
8.
reifendr mvnu þreifa (M)
reifhendr mvnu þreifa (W)
reifendr sumir þreifa(K,{))
Eins og menn sjá eru vísurnar
skráðar í mörgum handritum, en
engum þeirra ber saman að öllu
leyti. Stafar það sumpart af mis-
lestri, mismunandi stafsetningu og
ef til vill stafagerð, en einnig t. a.
m. af því, að í öðru vísuorði seinni
vísunnar hafa 3 samstöfur (vi-
vilis) verið fluttar til 4. vísuorðs,
en þaðan aftur 2 atkvæði (vita)
til annars ■ vísuorðs. Við þennan
flutning hefir metrum orðið rangt
og kemur þessi flutningur þannig
í ljós.
Jeg hefi gildar ástæður til þess
að ætla, að upphaflega hafi vís-
urnar hljóðað eins og þær verða
ritaðar hjer, en rúmið leyfir ekki
að jeg telji rök mín fram í þessari
stuttu grein. Fyrri vísan:
Ókynni vensk ennis
ungr þorðák vell forðum
haukaklifs at hnykla
Hlín þvergnípur mínar
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
203
verðk í feld þat’s foldaT
falds kemr í hug skaldi
Bergönundar Brúna
brátt miðstilli hváta.
Orðskýringar: ókynni = það,
sem kynnir mann illa; ruddaleg
framkoma. Vensk (er frásagnar
nútíð) = jeg vandist á. eða hafði
í frammi. Hnykla ennis þvergníp-
ur == að hykla augabrýnnar, eða
ygla sig. Hauka klif = handlegg-
ur eða hönd. Vell = gull. Hlín =
ásynja. Handargull = hringur, en
hring Hlín er kvenkenning. Berg-
önundar fold = jörð B.; hún hjet
Askur, en það er einnig viðarheiti.
Jarðarnafnið er hjer notað sem
einn liðurinn til að fela nafn As-
gerðar, því að viður heitir einnig
ás (sbr. mænis ás). Faldr = bún-
ingur, eða gerð (eign.fall gerðar).B.
foldar falds = Ásgerðar. Skáld
Ásg. = sá, sem um hana yrkir, eða
Egill sjálfur. Miðstillir = sá, sem
raðar miðunum, eða kemur þeim í
línu. Nú myndi Egill e. t. v . nefna
það kíki hefði hann sjeð landmæl-
ingamenn. Brúni er Óðins nafn. Kík
ir Óðins = auga. (Óbundið mál):
Forðum vensk ungr ókynni. Ek
þorða hnykla ennis þvergnípur
mfnar at haukaklifsvell — Hlín; es
þat kömr í hug skaldi Bergön-
undarfoldarfalds verðk brátt hváta
Brúnamiðstilli í feld. = I gamla
daga, er jeg var strákur, hafði jeg
óknytti í frammi — jeg dirfðist
að vera vondur við stúlkuna —
þegar skáldi Ásgerðar kemur það
í hug verð jeg að líta fljótt undan.
Seinni vísan.
Sef Skuldar felk sjaldan
sorglævi Vílis Borgar
í niðjerfi Narfa
nafn armvita drafnar
þvít geir Rótugötva
gnýþings bragar fingrum
rógs at ræsis veigum
reifendr sumir þreifa.
= í niðjerfi Narfa, sorglævi Borg-
ar Vílis, fel ek sjaldan nafn sef
(eða sif) Skuldar arm drafnar-
vita, því at geirgnýþingsreif-
endr, sumir, þreifa Rótugötva
fingrum, >at veigum bragarrógs-
ræsis. Orðsk.: Erfi Narfaniðja =
Drykkur jötna = skáldskapur.
Sorglæ.= það, sem spillir sorginni
= gleði, skemtun. Arm drafnarviti
= handleggs gull = hringur. Sef
(stofninn í orðinu sefi = ást). Sef
(sif) Skuld arm drafnarvita=unn-
usta, eða sifkona = mágkona. Geir-
gnýþings = vopnabraskfundar reif-
endr = hermenn. Rótugötvar = her-
klæði, brynjur. Þreifæ brynjufingr-
um á e-u = taka á e-u með fingrum
í brynju = taka e-ð vetlingatökum.
Bragarróg = kvæðaorrusta, kveð-
skapur; ræsir = konungur. Kon-
ungur kveðskapar = Óðinn. Veigar
Óðins = vísur. Að taka vísur vetl-
ingatökum = að skilja ekki, eða
misskilja vísur. Nútímamál:
,,I skáldskap, skemtun Egils
(Vílis frá Borg), fel jeg sjaldan
nafn unnustunnar (eða mágkonu)
því að sumir menn misskilja
kvæði“.
Þetta tel jeg eigi að standa í
handritinu. Skjölin hef jeg lagt
fram. Nú geta aðrir athug-
að þetta líka, en mjer hefði þótt
betra að vísurnar hefði f'ylgt Egilss.
útgáf., eins og þær eru í handrit-
unum, það hefði sparað mjer ferð á
Landsbókasafnið, og þeir munu
flem en jeg, sem telja, að „holt
sje heima hvað“.
25 ára íþróttagarparnir.
Myndin, sem birtist í seinustu
Lesbók, hefir vakið mikla athygli.
Maður, sem er áhugasamur um
íþróttir og heilsufræði, skrifaði
ritstjóra Lesbókarinnar og sagði
m. a.: „Þarna geta menn sjeð það
hve stórkostlega þýðingu líkams-
íþróttir hafa fyrir heilbrigði
manna. Þessir 16 menn, sem á
myndinni eru, sýnast allir ungir,
en nú eru þó 25 ár liðin síðan að
þeir voru svo þroskaðir, að þeir
gátu tekið verðlaun á allsherjar-
móti íslands. Og annað er líka
•merkilegt: Aðeins tveir verðlauna-
menn á fyrsta allsherjarmótinu eru
látnir; annar þeirra druknaði, en
hinn dó úr taugaveiki vestur í
Ameríku. Hinir eru allir ungir
enn, og hvað er gleggra dæmi um
mátt líkamsæfinga til þess að við-
halda hreysti og heilbrigði manna?
Hafið þjer þökk fyrir birtingu
þessarar myndar“.