Lesbók Morgunblaðsins - 21.02.1937, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
5S
á handlegg Jóns og gætti þess
jafnfrarat hvert handleggurinn
bognaði ekki, eða sigi niður. Loks
kom að því að Jón sagði, eitthvað
á þá leið, að nú færi handleggur-
inn að síga, og hjó þá skipstjóri
samstundis á kaðalinn og ljet
leggja á metaskálarnar það, sem
liann hafði hringað á hándlegg
Jóns.
Jeg hafði aldrei áður heyrt
hvað kaðallinn var þungur, sem
hringaður var á handlegg Jóns,
en Sigurjón frændi minn sagði
mjer, þegar jeg heimsótti hann
síðast, að faðir siun hefði sagt
sjer, eftir sjónarvottum að þyngd-
in hefði verið 320 pund.
Jeg verð að játa að þó þetta
sje haft eftir sjónarvottum, þá
er þetta næsta ótrúlegt, en alveg
yfirnáttúrlegt manns afl, ef satt
væri. En sennilega hefir samt
skipstjóranum þótt nóg um þyngd-
ina, þegar hann var búinn að
vigta kaðalinn, því hann sagði
um leið og hann labbaði niður í
káetuna sína:
„Hvaða djöfuls mannsbein eru
þetta“.
Allir vita það, sem reynt hafa,
að það er mjög þreytandi að halda
til lengdar beinum handlegg út
frá sjer, þó ekkert sje á hann
lagt, hvað þá heldur, þegar lögð
eru á handlegginn fleiri hundruð
pund í lengri tíma. Enda er líka
þessi aflraun Jóns Daníelssonar
talLi af mörgum sú mesta sem
hann hafi sýnt í lífinu.
„Ligðu nú þarna skuss-
inn þinn“.
Þegar faðir minn var 27 ára
gamall, fór hann einn dag að
heimsækja afa sinn, sem þá var
búinn að vera blindur í 11 ár, og
kominn í kör. Þegar þeir höfðu
skifst á kveðjum segir Jón gamli
við föður minn: „Komdu nú
hjerna fast að rúminu til mín
frændi, og lofaðu mjer að þreifa
þig og þukla, jeg ætla að finna
hvað þú ert orðiun stór og' stát-
inn“. Gekk faðir minn svo fast
að rúminu, en karl fór að þreifa
hann og þukla hátt sem lágt, án
þess þó að setjast upp, eða hreyfa
höfuð frá kodda. En svo veit faðir
minn ekki fyr til, en að hann er
kominn í loft upp, og karl kastar
honum upp fyrir sig í rúmið, um
leið og hann segir hlægjandi:
„Ligðu nú þarna skussinn þinn“.
En faðir minn var með hæstu
mönnum, fullar 3 álnir, og að því
skapi þrekvaxinn, og þá sennilega
ekki verið minna að þyngd en
90—100 kg. Þetta var eftir af
kröftunum í köglum gamla manns-
ins, þó hann væri þá 97^ árs
karlægur karl.
Jeg hefi skýrt hjer frá nokkr-
um aflraunum Jóns Daníelssonar,
sein ljóslega sýna hvílíkt ofur-
Það vita allir, að hundar geta
ótrúlega vel rakið spor bæði
manna og dýra og eru þeir þó
misjafnlega slyngir í þessari list.
Menn hafa fyrir löngu gengið úr
skugga um, að þetta er enginn
hugarburður og lögreglulið er-
lendis notar oft og einatt sjer-
staklega æfða og slynga hunda til
þess að rekja spor flótta- og
glæpamamia. Kemur þetta mjög
oft að besta gagni. Hitt hefir
verið lengi ráðgáta hvernig hund-
arnir fara að þessu og hafa menn
gert margskonar rannsóknir tii
þess að komast að því.
Einfaldast er að hugsa sjer, að
hundarnir hagi sjer eins og smal-
arnir, sem oft eru furðu glöggir
á að rekja spor eftir skepnur
með sjóninni einni, þar sem sporin
eru á annað borð sýnileg. í götum
og flögum sjá þeir t. d. hófspor
eftir hesta, geta sjeð hve margir
þeir hafi verið, hvernig járnaðir
og hve görnul sporin muni vera.
iájálfsagt hafa hundarnir líka
nokkurn stuðning af sjóninni, en
þó mun flestum, sem hafa horft
á hund rekja spor, sýnast að
hundurinn noti miklu meira lykt-
ina en sjónina. Maður sjer þetta
oft í kaupstöðum, þar sem sveita-
menn versla. Innan um ótal spor
á torgúm eða götunni hleypur
hundurinn með trýnið niður við
menni hann hefir verið að afli og
frækleik, og eru þó ýmsar sagnir,
sem áreiðanlegar heimilidir em
fyrir af aflraunum hans enn ósagð
ar, eins og t. d. þegar að hann
bar tvær fullar brennivínstunnur,
sitt í hvorri hönd, með því að láta
laggir hvíla á mjaðmarhöfðum,
og halda svo með höndum í hinar
laggirnar. Tunnur þessar bar hann
alla leið úr, að mig minnir Levi-
sensbúð í Hafnarfirði, og fram á
bryggju, án þess að hvíla sig, og
eins Ijettileg, sem tómar hefðu
verið, að sögn sjónarvotta.
jörð, stundum heldur hann rak-
leitt áfram, stundum kernur á
hann hik eða liann nemur staðar
og snuðrar um alt umhverfis sig,
þefar bersýnilega af jörðinni. Alt
í einu sýnist hann aftur átta sig
og hleypur nú næsta spölinn rak-
leiðis sísnuðrandi af jörðinrii. Lítt
eða ekki verður þess vart að hann
horfi eftir sporum eða virði þau
fyrir sjer. Hann sýnist hugstola
meðan á leitinni stendur, lítur við
engum, en þefar og hleypur og fer
eftir sinni „nasasjón".
Ymsar tilraunir sýna það og, að
það er lyktin, sem hundar fara
einkum eftir. Þannig þekti hundur
óðara spýtukubb, sem eigandi hans
hafði snert á, úr 12 kubbum, sem
allir voru eins. SHk dæmi benda
til þess, að hver maður hafi sína
lykt, engu síður en ytra útlit. Og
rannsóknir benda til þess, að lykt
þessi gangi jafnvel gegnum skó-
sóla. Sennilega stafar hún þá i'rá
svitanum í iljunum, því mikið er
þar af svitakirtlum.
Ef vjer nú liugsum um sporin
og lyktina í þeim, þá er það fleira
en mannsþefurinn, sem kemur til
greina. Sje gengið eftir grasi,
merst eitthvað af jurtum undir
fætinum og eitthvað af jurtasafa
pressast út úr þeim. Þetta veldur
því, að ætíð verður annar og
meiri þefur úr sporinu en ósnortna
Guðmundur Hannesson:
Um hina dularfullu
þefvísu hunda.