Lesbók Morgunblaðsins - 30.05.1937, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
165
Menning
Austurlanda.
Austrænir þjóðflokkar hafa
jafnan gefið líkamlegri
menning lítinn gaum. Um þá sið-
menningu, sem í aðalatriðum er
miðuð við tímanlega vellíðan, láta
þeir Vesturlandabáa eina um. .
A Vesturlöndum úir og grúir alt
í læknum, sem leika listir sínar á
líkama fólks, — en í Asíu morar
alt í sálarlæknum, sem gefa sig
eingöngu að andlegum lækningum.
í meðvitund Austurlandabúa er
Buddha hinn mikli meistari, er
með sjálfstamningu sinni dregur
lir áhrifum tilfinningalífsins og
þokar mönnum með því nær hinu
eftirsótta óminni, eða algleymis-
ástandi — inn á það svið meðvit-
undarlífsins, þar sem þrautir og
þjáningar, nautn og sæla eru ó-
þekt fvrirbrigði.
egar betur er aðgætt eru Asíu-
menn á ýmsa lund miklu
frjálslyndari í trúarskoðunum sín-
um en við, sem í vestrinu búum,
og trúum. í Kína er það t. d. al-
gengt, að í hofunum sjeu helgi-
myndir af Kristi, Muhamed,
Buddha, og fleiri trúarbragðahöf-
undum. Og Kínverjar færa öllum
þessum guðum fórnir, af því það
er skoðun þeirra, að allir þessir
menn hafi unnið menningu allra
þjóða mikið gagn. Hið sama á sjer
stað um Japani, Malaya-biia, og
marga aðra þjóðflokka þar eystra.
Indverjar eru aftur á móti tölu-
vert íhaldssamir í trúarskoð-
unum sínum, því þar hefir Mu-
hameds-trúin náð svo mikilli út-
breiðslu og tekið þjóðina alla svo-
föstum tökum — en, eins og kunn-
ugt er, þá er Múhameds-trúin
allra trúarbragða einstrengings-
legust. Muhameds-trúar menn
halda því beinlínis til streitu, að
allir aðrir en þeir sjeu villutrúar-
menn, sem eigi að útrýma af jörð-
inni með blóði og brandi.
Evrópumenn, s'em koma í fyrsta
sinn til Japan, undrast það
rnjög, að Japanir, sem kosta kapps
um að afla sjer, og innleiða heima
fvrir, vestræna menningu, skuli
enn vera ,,ásatrúarmenn“, eða
skurðgoðadýrkendur. En sje þetta
athugað betur niður í kjölinn, þá
er guðstrú Japana öllu fremur trú-
in á forfeðurna og sálir hinna
framliðnu en tilbeiðslu guðanna
sjálfra.
Sannfæringin um „lífið eftir
dauðann" er þar miklu rótgrónari
skoðun en í Vesturlöndum, og
þessi feðratilbeiðsla er til ómetan-
legs gagns fyrir innbyrðis sam-
heldni og alt þjóðlíf Japana.
Ihinu stórglæsilega Shinto-hofi
í Osaka hanga í lofthvelfing-
um þess 122 ljósker til minningar
um þá 122 keisara, sem talið er,
að setið hafi á veldisstóli í Japan.
Og í allar þær aldir, sem logað
hefir á þessum ljóskerum er talið
fullsannað, að aldrei liafi slokkn-
að á neinu þessara ljósa, Enda er
þolinmæði og þrautseigja Austur-
landabúans vfirnáttúrlegt fyrir-
brigði á mælikvarða okkar Ev-
rópumanna, — og ljóskera keisar-
ans mun framvegis verða vandlega
gætt um margar ókomnar aldir.
En þó þessi sálnagæsla í Aust-
urlöndum gangi fyrir er þó
síður en svo, að læknavísindunum
sje þar enginn gaumur gefinn. I
lyflæknisfræði standa Austur-
landabúar okkar skör framar. Þeir
hafa öldum saman kunnað að búa
til lyf, sem við höfum ekki þekkt
fyr en á allra síðustu árum. Fyrir
nokkrum áratugum hefðum við
ekki hikað við að segja, að áhrif
hinna austrænu lyfja væru hreiu-
ustu galdrar. En nú þekkjum \’ið
þau sjálf af eigin reynd.
I klaustrum Buddha-trúar
manna hafa austræn læknavísindi
átt flesta sína færustu menn.
Radium og áhrif þess hafa Aust-
urlandabtiar þekt um þúsundir ára
— og tígrisdýrsklóin, tákn hinnar
buddhisku bannfæringar, er í eðli
sínu ekkert annað en tígrisdýrs-
kló, eða heil loppa, sein útgeislun-
arefni, blandað radíum, hefir ver-
ið komið fvrir í. Þessari eitruðu
kló læða svo prestartiir að nætur-
þeli og koma fyrir yfir fleti „hins
ölvaða manns“, þannig, að út-
geislunin fellur á brjóst hans og
færanna. Af þessu kemur rauði
bletturinn á brjóstið — en það er
tákn eilífrar útskúfunar.
veikir með því alla starfsemi líf-
Hinir fjölmörgu örkumla
munkar Buddha-klaustr-
anna, sem eru með visna og skræln-
aða fiugur, hendur og handleggi,
bera þess ljósan vott, að innan
klaustursveggjanna eru þessi út-
geislunarefni höfð mikið um hönd.
Þessara einkenna er þegar farið að
gæta á vestrænum læknum, sem
fengist hafa við radium.
í japanskri lvfjabúð eru krús-
irnar færri en í evrópískum lyfja-
biiðum. En innihald hinna austur-
lensku lyfjakrúsa er þeim mun
sterkara og áhrifameira en þau
lyf, sem við eigum að venjast,
Hin rómuðu. ,,patent“-meðul
Englendinga, sem lækna jafnt lík-
þorn, magaveiki og krabbamein,
svipar nokkuð til austurlenskra
lyfja — en austurlensk lækninga-
lyf eru mest megnis hægðameðul,
settl saman úr deyfandi og kvala-
stillandi efnum.
Eins og mönnum er hulinn upp-
runi mannlegra dygða og
siðgæða þessa synduða heims, vita
þeir líka fátt eitt um uppruna
s.júkdóma simia — og sennilega
eru flestir þeirra ímyndun ein. Til
að vinna bug á slíkum, ímynduð-
um kvillum gera „patent“ -meðul-
in alla jafna mest gagn og það eru
þau sem mesta aðdáun hljóta. Aug-
lýsingar slíkra meðala annast,
neytendurnir sjálfir, framleið-
endunum að kostnaðarlausu.
Þó margar kínverskar og jap-
anskar konur fái nú mentað upp-
eldi, þá trúa þær eigi að síður á
seiðmagn lyfjanna og að fyrir til-
verknað þeirra fæði þær hrausta
mannvænlega syni, svo þær haldi
ástum manna sinna. Eru því lífs-
veigar og ástamjöður þar stöðugt í
miklu áliti meðal kvenþjóðarinnar.