Lesbók Morgunblaðsins - 18.07.1937, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
219
fyrstu. dagana, að alt sem skeði
væri ekki veruleiki; það var í
rauninni alt of gott, til að vera
satt. Það var dekrað við hann á
allan hugsanlegan hátt, hann
fjekk kræsingar á hverjum degi,
tvær dúnsængur til að sofa á og
brúsa með heitu vatni í rúmið á
kvöldin. Bóndinn sjálfur tók alt
af ofan, þegar hann talaði við
hann, og stóð grafkyr og lotning-
arfullur á meðan. Vinnufólkið
glápti á hann eins og naut á ný-
virki, og hjelt sig altaf í hæfilegri
fjarlægð.
Húsfreyjan, hin svera og
breddulega Járngerður á Bala,
sjálfkjörin drotning allrar sveit-
arinnar, var mjúk í máli eins og
feimin jómfrú, og svo smeðjuleg,
þegar þau töluðu saman, að hon-
um lá við klýju. Og Stína var alt
af nálægt honum, starði á hann
í hrifningu tímunum saman, og
var altaf full umhyggju og áhuga
fyrir öllu, sem kom honum við.
Honum fanst hann myndi ekki
þurfa annað en að rjetta út litla-
fingurinn, þá hjengi hún um háls
hans og lofaði honum eilífri ást
og trygð. Þegar frá leið, var ekki
laust við að honum færi að leið-
ast þessi frábæra umhyggja og
góðsemi. Hann reyndi af fremsta
megni að komast eftir, hvað þetta
alt ætti að þýða„ en fann ekki
neina ráðningu, sem virtist senni-
leg. Hann fór líka smám saman
að venjast þessu. Og svo einn góð
an veðurdag — fjórða daginn
hans á Bala — kom nokkuð fyrir,
sem gaf honum alt önnur umhugs-
unarefni.
Hann hafði laumast burt frá
Stínu, og fengið sjer langa skemti
göngu um eftirmiðdaginn. Þegar
hann kom heim á hlaðið aftur,
heyrði hann þrumurödd, sem
skammaðist ógurlega yfir ein-
hverju. Hún kom úr eldhúsinu, að
því er hann fjekk frekast heyrt,
og hann þekti ekki betur en þetta
væri frú Járngerður. Þetta átti
hún þá til. Það fór um hann hroll-
ur. Það var fátt, sem honum var
ver við en reiðar kerlingar.
Meðan hann stóð þarna högg-
dofa og hlustaði, opnuðust eld-
húsdyrnar og stúlka skaust út.
Hún hljóp niðurliit yfir hlaðið og
leit ekki á hann. — Þetta var ung
stúlka, dökkhærð, há og grönn,
klædd í verstu garma. Hann hafði
ekki sjeð hana áður, en það var
eitthvað við hana, sem undir eins
vakti athygli hans og áhuga. Hún
var ljómandi lagleg og vel vaxin;
fataræflarnir gátu ekki leynt því.
Honum datt alt í einu í hug að
veita henni eftirför. Hún flýtti
sjer að húsabaki og fór þar inn
í gamlan, hrörlegan kofa. Hann
nam staðar og hugsaði sig um
augnablik, svo fór hann þangað
inn á eftir henni.
Það fyrsta sem hann sá, þegar
augu hans vöndust myrkrinu, var
óttaslegið stúlkuandlit, sem starði
á hann stórum, dökkum augum.
Hann starði á móti, án þess að
geta komið upp nokkru orði lengi
vel; hann hafði nefnilega aldrei á
æfi sinni sjeð neitt svo fallegt.
Hiin var dökk á brún og brá og
hafði indælt ávalt andlit, rjett
nef og yndislegan munn — í
stuttu máli svo fullkomið andlit,
sem maður fær aðeins einstöku
sinnum að sjá í draumum sínum.
— Hvað heitirðu? spurði hann
loksins.
Hún deplaði augunum í ákafa,
og nú fyrst sá hann, að þau flutu
í tárum. — Góða besta, sagði
hann, gripinn af skyndilegri
blíðu. — Liggur illa á þjer? Hef-
ir einhver verið vondur við þig?
Hvað heitirðu?
— Jeg heiti Ejga, hvíslaði hún.
— Ó, þjer megið ekki segja nein-
um að þjer hafið sjeð mig. Járn-
gerður hefir bannað mjer að fara
út úr eldhúsinu, ef þjer eruð ná-
lægt, og hótað að reka mig í
burtu, ef jeg ljeti yður sjá mig.
Ó, það er svo andstyggilegt, að
þjer trúið því ekki. Hún sló mig
áðan af því jeg braut bolla, og
allan daginn rífst hún og skamm-
ast. Ef jeg bara þyrði að drekkja
mjer í ápni, en jeg þori það nú
ekki, ó!
Þar með byrjaði hún að gráta
aftur, him fól andlitið í höndum
sjer og titraði öll af gráti.
Hann hafði aldrei sjeð aðra eins
eymd, og sá ekki annað ráð
vænna, en að taka hana í faðm
sjer og hughreysta hana. Það
tókst öllum vonum framar. Þegar
hún hafði grátið svolitla stund,
fór hún að brosa. Hún þurkaði
fallega andlitið sitt með svuntu-
horninu og sagði:
— Þetta ætti Járngerður að
vita, að jeg hafi bara talað við
yður og svoleiðis. Sú held jeg
yrði blíð!
— Já, en góða mín, af hverju
er hún svona vond við þig? Ertii í
vist hjá henni eða hvað? Geturðu
ekki bara gengið í burtu?
— Ónei, því er nú ver. Hún tók
mig að sjer í gustukaskyni, þegar
foreldrar mínir dóu, og fær ekk-
ert meðlag með mjer af sveitinni,
sjáið þjer til. Jeg kom hingað tólf
ára, en jeg varð nú að vinna fyr-
ir mat mínum samt. Og jeg fjekk
aldrei nein ný föt, og aldrei að
skemta mjer neitt. Og nú er jeg
átján ára. Jeg verð víst að vera
hjá henni alla mína æfi, ó!
Hún laut höfði og augu henn-
ar fyltust af tárum aftur. Og með-
an hún stóð þarna — falleg og
sorgmædd stúlka í rifnum og ó-
hreinum fötum — komst Jón
Arnason í óskaplega listamanns-
stemningu.
— Eyja, hvíslaði hann frá sjer
numinn. — Jeg verð að fá að
mála þig! Hann sá þegar myndina
í anda, þá bestu, sem nokkru
sinni hefði verið máluð á Islandi.
„Oskubuska" átti hún að heita.
— Mála — mig? sagði hún
skelfd. — Ætlið þjer að mála
mig?
— Ójá, það ætla jeg! Og það
skal verða alveg einstakt mál-
verk. — Góða mín, leyfðu mjer
að mála þig!
— Nei, — hún hristi angurvær
höfuðið. — Jeg vildi það svo sem
hjartans gjarna, þjer eruð svo
góður. En það er ekki hægt. Jeg
á aldrei frí, og Járngerður ber
mig til óbóta, ef hún fær að vita,
að jeg hefi talað við yður. Ónei,
— og hvað á líka að gera með að
mála stelpu eins og mig? ,
Hann svaraði engu, horfði bara
á hana og fjekk aldrei nóg af
því.
— Aldrei frí! endurtók hann
eftir stutta þögn. — Þú átt þó
frí á nóttunni. Enginn þarf að
vita um neitt — við getum hitst