Lesbók Morgunblaðsins - 10.12.1939, Page 5

1 ÆSBÓK MORGUNBLAÐSINS
389
okkar á þessu análi. Sagði hann
mjer frá spaugilegu atviki, sem
fyrir hann hafði komið um sum-
arið, og get jeg ekki stilt mig um
að setja það hjer: Hann hafði ver-
ið við stangarveiði í Kolttagöngás
(Skoltafossi) um sumarið og veitt
lítið og tómar smábröndur og
gekk svo lengi. En að síðustu
hepnaðist honum þó að krækja i
gríðarstóran lax, mig minnir 12
eða 13 kílóa. Af þessu varð hann
svo himinlifandi, að hann afrjeð
strax að fara með laxinn til Rov-
aniemi, en þar var kona hans og
dóttir, og sýna þeim fenginn. En
til Rovaniemi eru ca. 500 kin. frá
Kolttagöngás. Bað hann því
Lappa nokkurn þar í bænum að
ganga vel frá laxinum og senda
á eftir sjer, en sjálfur flýtti hann
sjer af stað með næstu ferð. En
Lappinn, sem aðeins hugsaði um
matargildi laxins, skar hann í
smábita, pakkaði niður í kvartil,
og stráði salti milli bitanna. Er
hægt að ímynda sjer gremju
Frakkans, er hann opnaði kvartil-
ið og tíndi bitana upp, fyrir aug-
um konu sinnar og dóttur, er voru
reiðubúnar að hrósa hinu mikla
afreki „papa“.
Merkilegur dansleikur.
Um kvöldið fengum við tækifæri
til að vera á Skoltadansleik og
sjá hina margrómuðu Skoltadansa.
Dansinn fór fram í þeim garmri-
anum sem rúmbestur var, á beru
moldargólfinu. Um 9 leytið kom
harmóníkuspilarinn, og svo byrj-
uðu Skoltarnir að safnast víðs-
vegar frá. Voru þeir flestir í ótrú-
lega skræpóttum stuttpilsum (koft-
um) sem er þjóðbúningur þeirra.
Það var fólk á öllum aldri, frá
sjö ára börnum. upp í sjötugar
kerlingar.
— Og síðan byrjaði dansinn.
Jeg er viss um að jeg gleymi
aldrei þessu kvöldi í Skoltakofan-
um í 'Kolttagöngás. Við ósandi
lampaljós. með aðstoð Ijelegrar
harmóníku og á ójöfnu moldar-
gólfi, sýndu Skoltarnir svo undr-
unarverða dansa, hvað snerti leikni
og liðleika, að ekki jafnast stepp
Carole Lombard eða Fred Astaires
á við það. Þótt kofagólfið væri
þjettskipað virtust Skoltamir
mjög sjaldan rekast á, jafnvel
þótt maður gæti varla fylgst með
hreyfingum fótanna, svo örar voru
þær. Við sátum sem í leiðslu í
fjóra tíma og horfðum á dansinn,
svo hrifnir og undrandi vorum við.
Að lokum var ballið á enda, og
við háttuðum í herbergi okkar í
gistihúsinu, fullvissir um, að Samu-
el Goldwyn gæti aukið auð sinn
um nokkrar miljónir með því að
senda kvikmyndatökumenn upp til
Kolttagöngás.
Morguninn eftir tókum við okk-
ur far með áætlunarbílnum frá
Kolttagöngás til Salmijárvi
(Klausturvatns). Það eru ca. 30
km. og kostaði farið aðeins 1 kr. á
mann, eða þrisvar sinnum minna
en jafnlöng leið hinum megin ár-
innar. Vegurinn liggur gegnum
þjettan birkiskóg, svo útsýnið var
ekki mikið á leiðinni.
Salmijárvi er aðeins lítið þorp
(200 íbúar). Ibúarnir stunda flest-
ir nikkelgröft í nikkelnámunum í
Kolosjoki, hinum megin við vatn-
ið, sem bærinn dregur nafn sitt
af. Þar stönsuðum við aðeins fáa
tíma til að líta á námurnar, og
rjett eftir hádegi gengum við af
stað með ,,kúrsinn“ settan mót
Rovaniemi, stærsta bæjar Norður-
Finnlands, og einustu borgarinnar
í Finska Lapplandi. En þangað
eru hjer um bil 500 krn. frá Salmi-
járvi.
Hvergi sænska.
Við gátum fljótlega stöðvað
vörubíl, er flutti sement frá Pets-
amo til Viertaniemi, sem er lítil
ferðamannastöð 30 km. frá Salmi-
járvi. Þar er gott hótel, þar sem
hægt var að fá góðan mat fyrir
10 mörk á mann (ca. 1.10 eftir
núverandi gengi). Matseðillinn var
prentaður á þremur málum,
finsku, þýsku og norsku, en ekki
sænsku, hvað undraði okkur mjög.
Einnig var mikið af ferðamanna-
auglýsingum á öllum hótelum og
öðrum opinberum stöðum, prent-
uðum á finsku og þýsku, eða
finsku og ensku, en ekki sænsku.
Og það er hrein og bein undan-
tekning að rekast á Finna í Norð-
ur-Finnlandi, sem talar eða skilur
sænsku, jafnvel áætlunarbílstjór-
arnir, er óku milli Petsamo og
Rovaniemi, töluðu aðeins finsku,
og eitthvert hrafl í þýsku.
Hjer byrjaði skógurinn að taka
töluverðum; breytingum. Út við
ströndina í Petsamo hjeraðinu var
eingöngu birkiskógur. En er
lengra dró inn í landið, fór furan
að taka við af birkinu og skóg-
urinn varð stærri og kröftugri.
Óskiljanlegt mál.
Frá Viertaniemi urðum við að
ganga nærri því 25 km. án þess
að ná í einn einasta bíl. Einu
sinni fórum við heim á bóndabæ,
skamt frá veginum og báðum um
„kaks kaffia ja voileipáá“ (tvo
bolla af kaffi og smurt brauð).
Húsmóðirin, semi var ein heima
Tiieð börnin, var mjög vingjarnleg,
og ekki var að tala um að við
fengjum að borga góðgerðirnar.
Hiin lokaði varla munninum allan
þann tíma sem við vorum þar
inni, og þrátt fyrir fullyrðingar
okkar um að við „eiola puhna
Suoma“, sagði hiin okkur alt
mögulegt milli himins og jarðar á
fullkomlega óskiljanlegri finsku.
Eftir að við höfðum gefið henni
mynd af Geysi í Haukadal og
nafnáritanir vorar á myndina,
kvöddum við hana með virktum
og löbbuðum áfram. Eftir langa
mæðu náðum við í tóma ,,drossíu“
sem var að fara til Svalo. Þangað
komum við kl. 10 um kvöldið.
Ljeleg gisting.
Ivald er fallegur smábær, með
3—400 íbúum. Þar er stórt og
vandað ferðamannahótel, sem var
svo yfirfult, að við gátum ekki
fengið gistingu. Eftir að við höfð-
um þrammað um bæinn í l1/^ klst,.
án árangurs, varð það úr að við
fenguin að liggja í bílskúr, til-
heyrandi „Petsamo Autoo/y“ (H.f.
Petsamobíll). Þar lágum við á
gólfinu um nóttina, en svo kalt var
okkur, að tennurnar glömruðu í
munninum, og við gátum ekki sof-
ið nema 2—3 tíma. Um fimm leytið
hjeldum við svo af stað frá Ivalo.
Fátt er .jafn einkennandi fyrir
Finnland, eins og skógurinn. Hjer
gengum. við hvern kílómeterinn á
fætur öðrum án þess að sjá annað,
en þjettan furuskóg til beggja
handa. Á stöku stað fórum við