Lesbók Morgunblaðsins - 27.07.1941, Blaðsíða 4

252
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
„Kirkjuturninn er enginn
turn, heldur ljótt klukkna-
port“.“
sem einu sinni var dreginn á
skútu fvrir framan Látrabjarg;
en út um gluggann má sjá prent-
smiðju „Dagskrár", og heyrist
ekkert hljóð, þó að pressurnar
gangi og vinni óþrotlega nótt sem
nýtan dag, og er þetta alt öðru-
vísi en prentlæti ísafoldar, þar-
sem dynkirnir heyrast út á göt-
una eins og hundrað saumameyp
ar sjeu að pressa ,diplomatfrakka“
með fjórðungsþungum pressujám
um, en „góðtemplararnir“ standa
löðrandi í svita, svo alt rennur og
flýtur og verður fult af „gerlum“,
svo alt breytist í alkohól, og eru
þó allir ófullir að sögn. — Þetta
er alt öðruvísi í prentsmiðju
„Dagskrár“, enda er hún við hlið
ina á náttúrusafninu, og þeirrar
lukku njóta ekki aðrar prentsmiðj-
ur nema Fjelagsprentsmiðjan, því
að í henni er skýrsla náttúrufræð-
isfjelagsins prentuð, enda eru
báðar þessar prentsmiðjur fyrir-
taka að prentinu til og standa ekki
útlendum prentsmiðjum á sporði
í því efni, en ekki verður þeim
kent um hina afkáralegu stafsatn
ingu (kevft, kleyft, djúft, evra
hvergi, lýta í kring um sig o. s.
frv.), sem út frá þeim gengur. Út
um gluggana til götunnar má sjá
margt: Þar er fyrst höfnin,
Reykjavíkurhöfn, einhver hin
frægasta höfn í heiminum, variu
fyrir ofríki úthafsins af hinum
þrem varnarvirkjum náttúrunnar;
Akurey, Örfirisey og Engey; má
vera að menn sjái þar: „Heim-
dall“ liggja á sjónum eins og
rammgerðan járnkastala, kúgandi
„trollarana“, þessa gráðugu stór-
glæpamenn sjávardjvipsins, með
miskunarlausum fallbyssuskotum
og flytjandi „tröllafiskinn" upp í
hendurnar á okkur fisklausum
aumingjunum, en Ægir gamíi
suðar úr Andrarímum; „ber jeg
tvinna tróður inn tröllaminnið
vður“. Svo sjást stundum frakk-
nesku herskipin, ef maður gýtur
augunum á ská og svo má ekki
gleyma vorum eigin skútufjölda,
fullum af vorum kæru löudum,
sem eru orðnir „forframaðir“, svo
menn skyldu halda þeir væru
Frakkar eða Flæmingjar — alt er
gott, ef það er ekki íslenskt. Inn-
an um skúturnar liggja strand-
ferðaskipin með þeim „idíótisku“
nöfnum „IIólar“ og „Skálholt".
sem eru grufluð upp á einhverju
gömlu korti yfir ísland, og svo
eru „Hólar“ látnir fara suður fjrr-
ir, en „Skálholt" norður fyr r, til
þess að sýna, hvað vel þeir þekkja
áttirnar og söguna — alt þetta
getur maður lært út um gluggann
á náttúrusafninu. — Ef maður nú
snýr höfðinu á sigurnaglanum,
sem læknar og náttúrufræðingar
kalla „epistropheus“, sem kemur
af gríska orðinu jeg sný,
þá verður fyrir augunum þing-
húsið, sem alment er kallað
„tukthúsið". . . .
Ekki er vert að dvelja lengi
við „tukthúsið“, því skólavarð-
„Skólavarðan . . . ber hátt
við himinn, og minnir á turn-
inn Babel“.
an með öllu sínu margvíslega
snildarletri ber hátt við him-
inn og minnir á turninn Öab-
el, en einnig á það, að hjer
hefir aldrei síðan verið bygð-
ur turn, og mun ekki verða,
nema ef einhver útlendingur eða
„búsettur fastakaupmaður“ geri
það, því „kirkjuturninn“ er eng-
inn turn, heldur Ijótt „klukkna-
port“, fyrirmynd margra kirkna
hjer á landi með öllum sínunv
ljótleik. En samt sem áður gerir
kirkjuturninn gagn, með því að í
honum er stundaklukkan, sem
Thomsen gaf, enda þótt hann sje
ekki „búsettur fastakaupmaður",
þessi klukka slær svo hátt, að
heyrist yfir allan bæinn og miklu
víðar og minnir alt fólk á að hafa
sig á burt af safninu, þegar tím-
inn er kominn. Bak við alt þetta
gægjast fjöll og holt sumstaðar
fram og minna oss á að flýja land -
ið, af því að þar eru hvorki korn-
akrar nje pálmaviðir. Þá feia
næstu húsin útsýnið, og skyldi
það ekki furða neinn, þó að upp
af þeim kynni að leggja einhvers-
konar ský eða gagnsær þokufláki
— ekki skulu menn halda, að
þetta sje áþekt skýjunum, sem
Rafael málaði með Maríu meyju
og englahópunum, því það er
berklasvæla eða gerlagróm, sem
leggur upp úr tjörninni einmitt
í þá átt, sem hinn nýi barnaskóli
á að standa.