Lesbók Morgunblaðsins - 05.10.1941, Blaðsíða 7

/
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
343
veður að nauðsynjalausu. Þetta er
ekkert ferðaveður fvrir heiðarlega
menn, það er ekki hundi út sig-
andi og eiginlega engri skepnu,,
nema ef vera skyidi bóksölum og
trúboðum af allra versta og frek
asta tagi.
Svo var j[eg þarna dag þann
allan og næstu nótt, en þá birti
aftur í lofti. Hjelt jeg þá áfram
og fór nú fjörur til Furufjarðar.
Furufjörður er mun breiðari en
Bolungarvík. Þar er land mikið
og grasgefið og allmikið af vjel-
tæku engjalandi, en þó er þar sá
galli á gjöf Njarðar, að á ein
rennur frá Drangajökli niður til
sjávar.
Undirlendið er flatt, að mestu
myndað af leirburði árinnar, og
áin er dutlungakind, eins og allar
jökulsár. Engjarnar eru því sund-
urskornar af mörgum kvíslum og
síkjum, sem breytast sí og æ.
Frá Furufirði er farið um Skor-
arheiði til Hrafnafjarðar í Jökul-
fjörðum. Heiðin er lág og greið-
fær, svo lág, að hún skýlir lítt
fyrir vindum eða úrkomu, er því
snjóþungt í Furufirði. Þar búa
fjórar fjölskyldur á þremur bæj-
um. Jeg hafði þar skamma dvöl í
þetta skifti, gekk áfram yfir lág-
lendið, upp fjall og niður í næsta
fjörð, Þaralátursfjörð. Jeg fór
framarlega yfir dalinn, sem upp
frá honum liggur. Var þá skamt
til’ Skriðjökuls úr Drangajökli,
en þaðan kemur á, sem hefir auri
orpið og eyðilagt að mestu lág-
lendið inn af f jarðarbotninum.
Þegar yfir það kom, tók við háls
einn, fremur hæg leið, þá opnað-
ist Reykjarfjörður, síðasti og
syðsti fjörður stranda þeirra, sem
kendar eru við Hornbjarg, Horn-
stranda, ef maður telur þær ná að
sýslumörkum Norður-ísafjarðar-
sýslu og Strandasýslu, en þau eru
sem kunnugt er að Geirólfsgnúpi,
og er hann um leið syðri og eystri
takmörk Reykjarfjarðar.
VI.
Reykjarfjörður er mikill að víð-
áttu, en ekki er þar jafn grasgef-
ið undirlendi og í Furufirði. Veld-
ur því tvent, fyrst að skriðjöklar
hafa flutt fram ruðninga mikla og
svo hefir áin eyðilagt mikið bæði
fyr og síðar. Strandlengjan er
löng og reki mjög mikill. Jarðhiti
er þar og ærinn, en liggur lágt.
Er hann notaður til að hita sund-
laug, sem þar hefir verið reist á
síðustu árum. Hún er ekki stór, en
bygð úr steinsteypu og vönduð að
frágangi. í Reykjarfirði er marg-
býlt, en eigi veit jeg gjörla, hversu
margar fjölskyldur búa þar.
Jeg kom þarna um kvöld, gisti
um nóttina, en fór svo morgun-
inn eftir til Þaralátursfjarðar og
fór þá aðra leið yfir hálsinn. Þá
kom jeg við á bænum í Þaralát-
ursfirði, en þar er aðeins eitt býli.
Síðan hjelt jeg út með firðinum
og fór með sjó til Furufjarðar
aftur. Þaralátursfjörður er langur
og mjór, Hann nær svo langt inn,
að þar er talin ,„lífhöfn“ í hvaða
veðri sem er, en sker liggja þar
úti fyrir andnesjum og því er inn-
sigling eigi með öllu hættulaus.
í Furufirði gisti jeg næstu nótt
hjá Árna bónda Jónssyni. Næsta
morgun lagði jeg svo leið mína
um Skorarheiði til Jökulfjarða.
Þá var lokið ferðalagi mínu um
Hornstrandir. Jeg hafði verið
rúma viku á leiðinni, verið veður-
teptur einn dag, fengið bæði vont
veður og gott, en altaf skemt
mjer ágætlega.
Þótt landslagið beri líkan heild-
arsvip, er fjölbreytnin samt svo
mikil, að altaf ber eitthvað nýtt
fyrir augu. Og fyrir þá, sem ann-
ars eru óvanir hrikalegu lands-
lagi með ströndum fram, yrði
svona ferðalag þó enn þá eftir-
minnilegra þeim, sem ferðast
vegna ferðalagsins, ferðast til að
sjá nýtt landslag og sjerkennilegt
umhverfi, ferðast til að gleyma
„menningunni" um stund, hrista
af sjer ryk og áhyggjur borgalífs-
ins, þeim vildi jeg ráða að fara
svona ferð. Hún er að vísu erfið-
ari en margar aðrar, en jeg hygg
að flestum myndi finnast hún
borga sig. En verulega sjerkenni-
legt málfar eða háttu fólksins
þarna norður frá finnur maður
ekki nú á dögum. Stundum láta
málsmetandi menn þá skoðun í
Ijósi í ræðu og riti, að þessa af-
skektu útkjálka eigi að leggja í
eyði og flytja fólkið saman á
þjettbýl svæði, þar sem samgöng-
ur sjeu greiðar. Færa þeir m. a.
til, að þetta fólk vilji eins og
hverjir aðrir „háttvirtir kjósend-
ur“ fá síma og vegi. Rjett er það,
að ómögulegt er að leggja vegi
um alla útkjálka, en strandferðir
má bæta. Það er líka satt, að eng-
in leið er til þess að leggja síma
svo víða á slíkum stöðum, að til
verulegs gagns komi, en hinsveg-
ar ekkert annað en sjálfsögð kurt-
eisi hlutaðeigenda að hjóða þessu
fólki upp á talstöðvar með sömu
kjörum og fiskibátarnir hafa. Og
það eitt er víst, að bændurnir
þarna norður á Hornströndum eru
fult eins góðir og traustir þjóð-
fjelagsþegnar og margir hverjir,
sem í samgöngu- og markaðs-
sveitunum búa. Þeir verða að vera
menn harðskeyttir, dugandi, úr-
ræðagóðir og forsjálir, því að ann-
ars verða þeir undir í lífsbarátt-
unni. Staðhættir og náttúruskil-
yrði sjá fyrir því, að einungis úr-
valið heldur velli, úrvalið í því til-
liti að bjarga sjer. Þeir hafa enn
ekki lært þá nýju lífsskoðun, að
það sje betra að lifa vel og lifa á
opinberum styrkjum, en að lifa
spart, ef þörf krefur, og lifa á
sinni eigin sjálfsbjargarviðleitni.
Og það sem einkennir Hornstrend-
inga er einmitt það, að þeir eru
sjálfum sjer nógir umfram flesta
aðræ og þeir bjarga sjer í lengstu
lög. Hyggi einhver þetta ofmælt,
þá fari sá og kynni sjer það sjálf-
ur, hreki svo ummæli mín með
rökum reynslu sinnar, ef þurfa
þykir.
Vísindamenn hafa nú reiknað
út, að það myndi kosta samtals
750 milj. dollara að reisa samskon-
ar pyramida og úr samskonar efni,
sem Farao ljet reisa forðum, og
vinnudagar munu ekki verða færri
en 2.250.000. Ef Farao hefði ver-
ið uppi núna og bygt pyramídann
úr efni, sem nú eru notuð til
bygginga, hefði hann sparað tí-
unda part af upphæðinni og hefði
getað lokið honum á 750.000 dög-
um.
★
— Karl bað mig að giftast sjer
og gera sig hamingjusamasta
manninn í heimi.
— Hvort gerðir þú í