Lesbók Morgunblaðsins - 17.05.1942, Blaðsíða 4

156
LE8BÓK M0RGUNBLAÐ8INB
Starf norsku stjórnarinnar
í London
að var 10. júní 1940, sem
Hákon konungur, Olav krón-
prins og norska stjórnin komu til
London, og það leið ekki á löngu
þangað til hin borgaralega mið-
stjórn fór að taka til starfa. Byrj
unin var smávaxin. Af hinum eig
inlegu starfsmönnum ráðuneyt-
anna í Osló höfðu aðeins 8 farið
með stjóminm til Englands. Þar
við bættust nokkrir starfsmenn
frá utanríkisráðuneytinu, sem
höfðu komist undan til Englands,
meðan á styrjöldinni í Noregi
stóð. Ennfremur nokkrir starfs-
menn, sem höfðu gengið í þjón-
ustu ráðuneytanna, meðan stríð-
ið var háð og sem fóru með stjórn
inni til Bretlands. En innan viku
eftir komuna til London höfðu ráð
herrar stjómarinnar og hið fá-
menna starfslið þeirra komið sjer
fyrir á skrifstofum í City í Lon-
don. Og ávallt kom nýtt fólk, sem
bauð sig fram til starfa á stjóm-
arskrifstofunum. Jafnframt var
afgreiðsla ýmsra sjermála aðskil-
in frá hinni eiginlegu miðstjórn
og voru sjerstakar skrifstofur
stofnaðar í þessum tilgangi, og
vinna þær samkvæmt reglum, sem
stjórnin hefir sett.
Haustið 1940 var svo komið að
skrifstofurnar í City voru
„sprungnar“ í tvöfaldri merkingu
reyndar, því að sprengjur Þjóð-
verja stöðvuðu líka starf þeirra,
því að allir gluggar brotnuðu í
húsinu, auk þess sem húsnæðið
var orðið of lítið. En starfinu var
haldið áfram með auknum hraða
eftir að stjórnin fluttist í nýjar
og stærri stjórnarráðsskrifstof-
ur í Kingston House, andspænis
Hyde Park.-----------
Norska utanríÉisráðuneytið
annast enri málefni Noregs gagn-
vart öðrum þjóðum og stjómar
víðtæku utanríkismálastarfsliði
norsku sendisveitanna og ræðis-
mannaskrifstofanna. Verslunar-
málaráðuneytið annast fjölda
mála, sem varða sjómannAstjett-
ina — sjómannaheimili, lestrar-
stofur og ráðningarstofur hafa
verið settar upp í ýmsum hafn-
arborgum. Sama ráðuneyti hefir
og með höndum rekstur Greiðslu-
og skattastofunnar, sem tekur við
þeim hluta af kaupi sjómanna,
sem á að ganga til fjölskyldna
þeirra, svo og sköttum þeirra og
skyldum. Ennfremur rekur ráðu-
neytið upplýsingapkrifstofuna,
sem leiðbeinir Norðmönnum í
London, einkum aðkomumönn-
um.
önnur störf varðandi hagsmuni
sjómanna heyra undir fjelags-
málaráðuneytið. Sjúkrahús og
hvíldarheimili fyrir sjómenn og
aðra Norðmenn hafa verið stofn
uð bæði í Bretlandi og í Canada.
Kirkju- og kennslumálastjórnin
nefir gefið út orðabækur og hald-
ið námsskeið í ensku, og ennfrem
ur hefir hún tekið að sjer af-
greiðslu þeirra mála, er úrlausn-
ar þurftu við það, að sjómanna-
kirkjurnar norsku mistu samband
við aðalstjórn sjómannatrúboðs-
ins eftir hernámið hinn 9. apríl.
Stjórn norska ríkisútvarpsins
heyrir líka undir kirkjumálaráðu-
neytið. í samvinnu við British
Broadcasting Corporation hafa
starfsmenn norska útvarpsins
haldið uppi norsku útvarpi frá
London, sem flestir munu kann-
ast við.
í sambandi við norska útvarpið
starfar Upplýsingaskrifstofa
stjórnarinnar, sem komið hefir
verið á fót undir stjórn forsætis-
ráðherrans. Starf hennar er tví-
þætt, sumpart að sjá ensku blöð-
unum fyrir frjettum af hinni á-
framhaldandi baráttu Noregs, og
sumpart að annast upplýsinga-
starfsemi til handa Norðmönnum
utan Noregs. I síðarnefndum til-
gangi gefur stofan út blaðið
„Norsk Tidend", sem m. a. er sent
ölium norskum skipum á heims-
höfunum.
Helstu mál varðandi siglingarn
ar ganga um hendur birgðamála-
ráðuneytisins, sem jafnframt hef
ir því hlutverki að sinna að safna
iauðsynjum handa norsku þjóð-
inni, sem sjeu til taks undir eins
cg tækifæri gefst, til að koma
þeim til Noregs.
Dómsmálaráðuneytið hefir
etnnig nóg að starfa. Það eru
mörg mál, sem lúta að hinni kom-
andi endurskipun laga og rjettar
í Noregi. Undir dómsmálaráðu-
neytið teljast ennfremur hinir