Lesbók Morgunblaðsins - 14.06.1942, Blaðsíða 5

LBSBÓK MORGUNBLAÐSUffi
189
Þegar Bandamenn túku Narvík ‘
Frásögn Fleischer hershöíðingja
Pleischer stjórnaði hernaðaraðgerðum, er Banda-
menn tókn Narvik*úr höndum Þjóðverja í lok maí 1940. —
Skömmu eftir að bærinn hafði verið tekinn, skýrði Fleischer
norsku frjettastofunni frá því, hvernig bærinn var tekinn og
fer hjer á eftir skýrsla hans;
etta var örlagaríkur og minn-
isverður dagur, segir hers-
höfðinginn. Hermenn þeir, sem
taka áttu þátt í bardögum, gengu
fylktu liði til þeirra staða, þar sem
þeir áttu að fara um borð í skip-
in, nálægt Oyjord og Seines.
Þetta var seint á sunnudagskvöldi.
Bresku herskipin lögðust í hálf-
hring kringum Narvíkurskagann
og hófu skothríð á þá staði, sem
við vissum að óvinirnir höfðust
við á. M. a. var skotið á járn-
brautargöngin beggja megin bæj-
arins. Norskar stórskotaliðssveitir
tóku þátt í skothríðinni frá Oy-
jord. Breskar flugvjelar voru á
verði í loftinu.
Á miðnætti voru fyrstu herflokk
arnir sendir yfir fjörðinn í smá
landgöngubátum. Sveitum þessum
tókst að ná fótfestu án verulegrar
mótspyrnu. En svo að segja strax
á eftir hófu Þjóðverjar mikla skot-
hríð á hafnaibakkann í Öyjord
og hermennina, sem þar voru til-
búnir að leggja af stað. Einnig
var skotið lengra inn eftir firðin-
um, þar sem Þjóðverjar hjeldn
að við hefðum stórskotalið okkar.
Herskipin ljettu ekki á sjer standa
og hófu skothríð á stöðvar Þjóð-
verja og þögguðu niður í fallbyss-
um þeirra.
Það gekk vel að koma hermönn-
unum um borð í skipin eftir þetta
og án verulegs manntjóns. En
stöðugt var haldið uppi skothríð
á bátana. Eftir að frönsku her-
mannaflokkarnir höfðu náð fót-
festu. voru norskir hermenn settir
ó land, sem áttu að taka fjall-
lendið fyrir austan Narvik og
halda þaðan inn í bæinn. Fransk-
ar hersveitir, sem á eftir komu,
áttu að fara inn í bæinn frá
ströndinni. Þá var og skipað á
land nokkrum skriðdrekum, en
vegna þess hve ströndin var vot-
lend, var ekki hægt að nota þá.
Fyrsta áhlaupið hafði augsýni-
lega komið Þjóðverjum á óvart,
en þeir fengu fljótt sent varalið
og harðir bardagar áttu sjer stað
áður en Norðmenn og Frakkar
höfðu náð á sitt vald hinum bröttu
fjallshlíðum fyrir ofan Arnarnes.
Nokkrir Þjóðverjar voru lokað-
ir inni í járnbrautargöngum og
þeir börðust af miklum móði áður
en þeir gáfust upp. Það var
greinilegt að Þjóðverjar höfðu
beðið um hjálp að sunnan, því
þegar leið á morguninn komu sex
stórar sprengjuflugvjelar, sem
þegar hófu árásir á bresku her-
skipin og staði kringum Öyjord.
Það urðu miklar sprengingar, og
hreinasta undur, að ekkert hinna
bresku herskipa skyldi verða fyr-
ir sprengjum.
Þegar flugvjelar Þjóðverja
höfðu horfið frá fór mótstaða
Þjóðverja að dvína og var í raun
og veru lokið um hádegi og hafði
þá bardaginn staðið nákvæmlega í
12 klukkustundir. í fjallinu, þar
sem Norðmenn börðust, stóð bar-
daginn nokkrum stundum lengur.
Þeir flokkar Þjóðverja, sem harð-
fengastir voru, hörfuðu austur yf-
ir fjöllin, en hinir flýðu í áttina
til Beisfjarðar. Þegar leið á dag-
inn var Narvik í höndum Norð-
manna og Bandamanna og hafin
var eftirför á eftir þýsku her-
mönnunum meðfram járnbrautinni
og inn Beisfjörð. Það voru harðir
bardagar og nokkuð manntjóu.
Það var mikið happ fyrir norsku
hermennina, að þeir höfðu þá
nokkru áður fengið breskar hand-
sprengjur og höfðu æft sig í með-
ferð þeirra. Þjóðverjar notuðu
handsprengjur í stórum stíl.
í sjálfum Narvikbæ var svo að
segja ekkert barist. Þjóðverjar
flýðu bæinn. Bardaginn var háð-
ur við landsetninguna og uppi í
fjallshlíðunum.
Fyrst þegar maður kom inn í
bæinn, fanst manni hann hafa
orðið fyrir minni skemdum en
búast hefði mátt við, en höfnin
og járnbrautarstöðin voru mikið
skemdar. Þjóðverjar höfðu haldið
uppi skipulagðri eyðileggingar-
starfsemi í marga daga og einnig
hafði orðið tjón í stórskotahríð-
inni á bæinn.
Það var til mikilla óþæginda að
ekki skyldi vera hægt að nota
neitt af brvggjum eða hafnarbökk
um, einkum var það slæmt vegna
flutnings særðra. Það var sagt, að
sprengiefni hefði verið komið fyr-
ir undir bryggjum og hafnargörð-
um og merki höfðu verið sett, sem
gáfu til kvnna, að lífshættulegt
væri að koma nálægt þeim.
Fólkið, sem búið hafði í norð-
urhluta bæjarins, hafði flúið, en
fólkið, sem bjó í húsum námafje-
lagsins, var enn í sínum húsum og
í suðurhluta bæjarins var alt með
ummerkjum.
Þannig fórust Fleischer orð ’m
töku Narvik og skal því aðeins
við bætt, að hann fylgdi sjálfur
hermönnum sínum, er þeir voru
settir í land við Narvik.
— Innbrotsþjófurinn situr fast-
ur í glugganum og kemst hvorki
út nje inn.
— Lofum honum að eiga sig —
það var altaf svo mikill gustur
einmitt um þennan glugga.
★
Fangavörðurinn (við fangann) r
— Það er verið að spyrja eftir
yður.
— 0, segið þjer bara að jeg sje
ekki við.