Lesbók Morgunblaðsins - 02.08.1942, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
247
nokkur hundruð íbúa. Þar var
gistihús, nokkrar verslanir og
kaupfjelag, skóli og símstöð.
Þeir konungsfeðgar voru í
gistihúsinu og ráðherrarnir. —
Fylgdarlið þeirra ltom sjer niður
hjá ýmsum fjölskyldum. — Við
höfðum fengið leigða aðra hæð
í húsi kaupfjelagsins fyrir okk-
ur hjónin og annað starfslið
.,Norsk Telegrambyrá“.
Fyrir utan það hús var torg
eða óbygt svæði. — Loftvarna-
merki voru gefin þannig, að
kallað var út yfir torgið, þegar
það frjettist í síma að flugvjel-
ar nálgðust. Síðan átti að þeyta
lúðra bílanna, sem þar stóðu,
svo allir íbúarnir fengju vitn-
eskju um hvað var í vændum.
Um hádegið þ. 11. apríl varð
símasamb'andslaust með öllu frá
Nybergsund — Við gátum ekki
vitað hvernig á þessu stóð. En
okkur grunaði strax að þetta
myndi vera undanfari stærri
tíðinda.
Um 5 leytið heyrðist alt í einu
flugvjeladynurinn. Allir ruku út
til þess að leita afdreps fyrir
sprengjum og kúlum, og hlupu
út í skóg, sem er rjett hjá þorp-
inu. Margir komust ekki alla
leið áður en árásin byrjaði. —
Nygaardsvold forsætisráðherra
stóð undir hlöðuvegg, meðan á
árás þessari stóð. En Hákon kon-
ungur hafði komist undir vagn-
brú, sem lá upp í hlöðudyrnar.
I þessari árás sprungu tvær
sprengjur á hinni freðnu jörð um
25 m frá þeim stað, þar sem kon-
ungur var.
Þessi fyrsta árás stóð yfir í
2—3 stundarfjórðunga. Síðan
hurfu flugvjelarnar á brotý, og
fólk snjeri til baka úr skóginum
eða frá öðrum afdrepum.
Eftir árás þessa brann skóli
þorpsins og hús kaupfjelagsins
og fleiri hús. En .............
hafði skemt mikið.
En fólk var ekki komið alla
leið inn í þorpið eða til hinna
logandi húsa, er annar hópur
flugvjela steypti sjer yfir okk-
• ur. Allir snjeru við til skógar. 1
þetta sinn komust þeir konungs-
feðgar og yfirleitt flestallir út í
skóg, áður en næsta árás byrjaði
Frost var talsvert og djúp
fönn í skóginum. Allir fleygðu
sjer niður í fönnina, grúfðu sig
niður. Því þegar sprengjurnar
fóru að springa þarna rjett hjá
okkur fyltist loftið af óþef hin-
um mesta. Hjeldum við jafnvel,
sem enn vorum ókunnug djöful-
æði hernaðar af eigin reynd, að
í því ólofti kynni að vera eitur-
tegundir, svo það eitt gæti orðið
okkur að aldurtila, að anda að
að okkur þeirri ólyfjan.
Hafi okkur ekki verið það fylli
lega ljóst í hinni fyrri styttri
árás,þá varð okkur það nú, að
hinir þýsku flugmenn voru ekki
komnir til þess að brenna húsin
í Nybergsund, heldur til þess
beinlínis áð ráða það fólk af dög-
um, sem þangað hafði flúið.
Við“ gátum vel gert okkur
grein fyrir því, að flugmenn, er
flugu nú rjett yfir trjátoppana,
sáu greinilega til okkar, þar sem
fólkið lá endilangt í dökkum föt-
um sínum í hinni hvítu mjöll.
Þeir hófu árásina með því að
láta sprengjur falla. Stór trje
klofnuðu og brotnuðu og veltust
um eins og hráviði. Gauragang-
urinn var afskaplegur.
Síðan byrjaði skothríðin. —
Flugu hinir þýsku flugmenn nú
fram og aftur yfir skóginum, og
ljetu vjolbyssuskothríðina dynja
yfir okkur. Er þeir höfðu farið
fram og til baka hvað eftir ann-
að í eina átt, skiftu þeir um og
flugu þvert á hina fyrri stefnu.
— Það var ljóst, að enginn
blettur í þessum litla skógi, þar
sem lágu um 200 manneskjur
varnarlausar og ósjálfbjarga,
átti að verða eftir ósnertur af
vjelbysuskothríðinni. — En all-
margir af íbúum þorpsins höfðu
komist undan inn í annan skóg
er var fjær þorpinu.
Árás þessi stóð yfir í hátt á
aðra klukkustund. Við sem lág-
um í fönninni ljetum sem minst
á okkur bæra, en sáum þó að
nokkru leyti hvað fram fór, sá-
um hin brennandi hús þorpsins,
sáum að bálunum fjölgaði þar,
sáum hvernig trjen kubbuðust
niður í skóginum o. s. frv.
Hákon konungur var sá eini,
sem aldrei lagðist niður í snjó-
inn. Hann stóð allan tímann upp
við trjástofn og horfði á það, sem
fram fór. Ólafur .krónprins lá
skamt frá honum. Meðan á skot-
hríðinni stóð tók konungur vjel-
byssukúlu, er hann sá að komið
hafði niður við fætur hans, og
stakk henni í vasa sinn. Að árás-
inni lokinni tók hann kúluna og
sýndi okkur, sagðist ætla að
geyma hana, sem persónulega
kveðju frá Hitler.
Enginn hreyfði sig.
Nú skyldi maður ætla, ^ð við,
sem í fönninni lágum, hefðum
sprottið upp, er flugvjelarnar
voru horfnar. En svo var ekki.
Góða stund ríkti fullkomin kyrð
í skóginum. Enginn hreyfði sig.
Hákon konungur leit í kringum
sig, yfir hið hreyfingarlausa fólk.
Enginn veit hvernig honum hef-
ir verið innanbrjósts. En vafa-
lauSt hefir honum flogið í hug
það sama, sem okkur hinum. Var
þetta orðinn valur í skóginum?
Rís þetta fólk aldrei á fætur?
Hver einasti okkar hugsuðum
hið sama. Þó jeg hafi sloppið lif-
andi, er jeg kannske sá eini. —
Mönnum hraus hugur við að
mæta þeirri sjón, sem menn
myndu sjá, er þeir risu á fætur.
En smátt og smátt fór að koma
hreyfing á. Og þau undur skeðu,
sem enginn getur fyrr nje síðar
gert sjer grein fyrir, hvernig
máttu ske. Allir risu upp úr fönn
inni. Ungur piltur hafði orðið
fyrir skoti, ekki lífshættulegu.
Og gömul kona hafði fengið
taugaáfall. Við frjettum seinna
að hún hefði dáið af afleiðingum
þess.
Er við komumst úr skóginum,
mætti okkur hörmuleg sjón, að
sjá eyðilegginguna í þorpinu —
hrunin og brennandi húsin.
íbúar Nybergsund höfðu tekið
okkur opnum örmum, er við kom
um þangað aðfaranótt þess 10.
apríl. Þeim ljek forvitni á að sjá
þarna alt í einu æðstu menn
landsins, og þótti heiður að því
að geta hýst hina tignu gesti. En
er þeir sáu sem var, að Þjóðverj-
ar beindu árásum sínum fyrst og