Lesbók Morgunblaðsins - 08.11.1942, Page 1
JSHorgJiablttdsists
38. tölublað. Sunnudagur 8. nóvember 1942. XVII. árgangur
NICOLO PAGANINI,
Nicolo Paganini var fæddur
árið 1872. Antonio Paganini,
faðir hans átti énga ósk heitari en
þá, að Nicolo yrði besti fiðluleik-
arinn við dómkirkjuna í Genua
eða ef til vill stjórnandi kirkju-
hljómsveitarinnar. Antonio var
mjög söngelskur og spilaði á
mandólin, en upp úr því var enga
peninga að hafa.
Heimili Paganinis var fátækt.
Antonio vann á skrifstofu hjá
skipamiðlara og rak smáverslun.
Fjölskyldan bjó við mjóa, dimma
og krókótta götu.
Þeir, sem bjuggu við þessa götu,
voru vanir því, að heyra Antonio
spila á mandólinið sitt. Eu
skömmu eftir að Nicolo læddist
fóru þeir að heyra í öðru hljóð-
færi. Jafn skjótt og litli snáðinn
gat vetlingi valdið, var honum
fengin fiðla í hendur.
Daga og nætur bernsku sinnar
var Nicolo að æfa sig á fiðluna
sína. Faðir hans hafði á honum
strangan aga, og sjálfur brann
hann af löngun til þess að ná
sem yndislegustum tónum úr fiðl-
unni.
★
Nicolo fór að leika á fiðluna
öðru vísi en þekkst hafði áður.
Hann spilaði á einn streng hvaða
lag, sem hann þekkti, og hann
bjó til lög og spilaði þau á einn
streng.
Hann gat líkt eftir mannsrödd-
inni í hvaða tómblæ, sem vera
skyldi. Og hann gat leikið á fiðl-
una sína hljóð, sem dýr gáfu frá
fiðlusnillingurinn, se>
unnar, en var graó
sjer, og borgarysinn og sjávarnið-
inn.
Þegal Nicolo var 6 ára að aldri,
fjekk hljómsveitarstjórinn við
dómkirkjuna í Genua hann til
þess að halda sjerstaka hljómleika
á hverjum sunnudegi. Hann dreg-
ur með leikni sinni að sjer ó-
skipta athygli manna í borginni.
Þegar hann var 10 ára að aldri,
ljek hann undir söng ýmissa
frægra söngvara, sem heimsóttu
Genua og hjeldu hljómleika í
stærsta leikhúsinu þar. En Nicolo
litli skaut þeim heldur en ekki
ref fyrir rass. í undirleik sínum
kom hann að tilbrigðum, sem
n IjeJ\ raddir ndttúr-
t}nn í óvígSri tnold.
hann hafði sjálfur samið, A-ið hið
vinsæla lag ,,La Carmagnole“.
★
Heldra fólkið dáðist að drengn
um og föður hans bárust tilboð
um að kosta piltinn til náms.
Það var ákveðið að senda hann til
Parma til þess að nema þar undir
handleiðslu Alessandro Rolla.
Rolla var veikur, þegar feðgarn-
ir komu heim til hans. Þeir biðu
í dagstofunni, meðan kona Rollu
fór inn í svefnherbergið, þar sem
hann lá til þess að láta hann vita,
að feðgarnir væru komnir. En
Rolla vildi engu sinna.
En á meðan frúin var inni hjá
manni sínum, sá Nicola kafla iir
fiðlukonsert, sem var ný tónsmíði
eftir Rolla. Drengurinn tók fiðlu
sína og byrjaði að leika tón-
verkið. Rolla hlustaði á hann í
rúmi sínu alveg steini lostinn.
Brátt sveipaði liann sig í slopp og
þaut fram í dagstofuna,
„Hver var að spila lagið mitt?“
spurði hann. Hann gat ekki trúað
því, að þessi tólf ára gamli dreng-
ur hefði gert það. „Drengur
minn“, sagði hann fullur lotning-
ar, „jeg get ekkert kennt þjer“.
En Nicolo dvaldist samt nokk-
ur ár í Parma, og lagði stund á
fiðluleik og tónfræði, undir hand-
leiðslu ýmissa kennara.
★
Árið 1797 fannst föður hans