Lesbók Morgunblaðsins - 17.01.1943, Page 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
1B
Mesta hrefnu-skytta
Niðurlag.
— Það þarf þá ærinn sprengi-
kraft til að fleyta þessu skeyti.
— Jeg hleð byssuna með 65
grömmum af góðu fallbyssupúðri.
Púðrið er gett í ljereftspoka og
látið inn í hlaupið að framan,
eins og gert var við gömlu fer-
hlaðningana. Síðan er skutullinn
settur í hlaupið, þannig að fleyg-
urinn með hreyfanlegu agnhöld-
unum stendur fram úr, ásamt
hringnum, sem skotlínan er fest
í. Þegar skotið ríður af, kippist
þessi hringur aftur eftir klaufinni,
sem þú sjer í skutulsskaftinu,
hann nemur við, þar sem lokast
fyrir. Þá dregur hann skotlínuna
út. Skotlínan er hringuð upp og
látin ltggja á dálitlum paili fram-
an til á framstefninu, svo að
hvergi geti staðið á. Enda skot-
línunnar er aftur fest í sverari
kaðal, sem hafður er til taks, og
gefinn út, eftir þörfum.
— En segðu mjer, hvernig er
útbúnaðurinn til þess að kveikja í
púðrinu og hleypa af? spvr jeg.
— Hann er nú svona, segir
Þorlákur og dregur upp úr jvasa
sínum lítið skothylki, sem raunar
er bara livellhetta. Hylkið er held-
ur stærra en skothylki með venju-
legu fjárskoti — eða líkt og !)
mm. riffil-skothylki.
— Sjáðu, segir Þorlákur og
opnar eitthvért lok á aftanverðu
byssuskeftinu. — Hjer set jeg
þessa hvellhettu inn, alveg eins
og þegar maður setur skot í aftur-
hlaðning. Svo þarf jeg ekki annað
en kippa í þessa taug, sem er í
sambandi við gikkmn, þá spring-
ur hvellhettan og kveikir í pvið-
hleðslunni.
— Er það ekki einn heljar hvell
ur, þegar skotið hleypur af ?
— Þú getur nú fengið að heyra
það, svarar Þorlákur. — Það er
enn þá skot í byssunni, sem jeg
setti í hana fyrir nokkrum vikum.
Það er sjál'fsagt farið að skemm-
ast, að minnsta kosti þori jeg ekki
að eiga. uíidir því, ef j>eg skyldi
fara á hrefnuveiðar á næstúnni.
á íslandi
Eftir Böðvar frá Hnífsda/.
Næst stærsta hrefnan, sem Hrefnu-Láki hefir skotið. Skaut hana
sumarið 1941. Hrefnan var um 9 m. á lengd, en 4 m. að ummáli, þar
sem hún var gildust. Þessi hrefna var með unga í sjer. Unginn var
faðmur á lengd.
Þorlákur tók nú í gikkinn og
skotið reið af. Þungur hvellu'*
kvað við og bergmálaði í fjöllun-
um. Byssuhlaupið spjó eldi og
reyk. Sjófuglarnir, sem sátu á
sjónum eða bátunum í kring, ruku
upp til vængja og fóta og flugu
dauðskelkaðir-á burt.
— Jæja, Þorlákur. Heldurðu að
skotið hafi verið orðið ónýtt?
— Nei, svarar hann, — ekki
ónýtt, en eitthvað var það búið
að missa kraft, fannst mjer. Ann-
ars er ekkert að marka þetta, af
því að skutullinn var ekki í.
Ef skutullinn þefði verið í hlaup-
inu, hefði báturinn skolfið stafna
á milli, þegar skotið reið af. .
— Jeg sje, að þessi byssa þíu
leikur á ási. Það er auðvitað hægt
að hreyfa hana til, eins og skipa-
fallbyssur.
— Já, bæði til hliðanna og eins
upp og niður, svarar Þorlákur
og sýnir mjer, hvemig hægt er
að snúa byssunni til, eftir því,
sem rniðað er á. ,
Síðan stígum \úð niður í ára-
bátinn, leysum hann og róum í
land.
IV.
HREFNUVEIÐARNAR.
Við sitjum aftur inni í stofu,
heima hjá Þorláki, og jeg held
áfram að spyrja hann spjörunum
úr. Þorlákur tekur öllu þessu
með þrautþjálfaðri þólinmæði
veiðimannsins.
— Segðu mjer nú frá einhverj-
um einstökum veiðiferðum, sem
voru að einhverju leyti sögulegar
— Það er nú svo sem ekkert
sögulegt við þessar hrefnuveiðar,
svarar Þorlákur með _ hægð. —
Þær eru eins og hver annar veiði-.
skapur, tij dæmis fiskiveiðar. —
Þetta kemst alt upp í vana og
verður hversdagslegt, nema ef
eitthvað ber út af. En jeg hefi nú
stundað hrefnuveiðar, meira- og.
minna, f 28 ár, og sem betur fer. •
hefir aldrei neitt slys komið fyrir.
— Jæja, segðu mjer. þá frá
fyrs’tu veiðiferðinni. Áður en Þor-
lákur fjekk svarað þessu, kemur
krakki einn hlaupandi inn og