Lesbók Morgunblaðsins - 21.02.1943, Blaðsíða 8

56
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
gætni. Er næsta eftirtektarvert,
hversu augljóslega framliðnir eru
oft að reyna til að koma fram
ýmsum fróðleik, sem mjög kem-
ur í bága við rangar sannfær-
ingar og þröngsýni þeirra, sem
þeir eru að reyna að fræða. Eitt
það, sem mjög þrálátlega er
reynt að fræða um, er að fram-
liðnir sjeu ekki andar, heldur
líkamlegar verur og jarðneskar,
líkaminn endurskapaður á ein-
hverri annari jarðstjömualheims
ins. Talsvert gaman er að fram-
liðnum, sem lýsa yfir algerðu trú
leysi á líf eftir dauðann; en slík-
ir eru til, og hafa ekki áttað sig
á því, að þeir eru framliðnir. Þá
eru sumir, sem miklir trúmenn
höfðu verið hjer á jörðu, mjög
óánægðir yfir því, að þeir hafa
ekki fundið Guð og Krist, og að
alt er öðruvísi en þeir höfðu
ímyndað sjer.
Að átta sig á þessum efnum,
er mjög þýðingarmikið. Vjer er-
um hjer á jörðu eins og á út-
jaðri, þar sem verið er að reyna
til að vaxa fram, en gengur mjög
illa, svo að jafnvel er hætta á,
að þessi tilraun til að koma hjer
upp sigursælu lífi, muni með öllu
mistakast, sakir þess hversu
sambandið við fullkomnari líf-
stöðvar alheimsins er hjer ófull-
komið.
‘ IV.
Að endingu læt jeg koma hjer
sögu, sem sýnir .mjög fróðlega
hversu erfitt er að koma fram
jafnvel mjög augljósum sann-
indum, ef röngum fyrirfram-
sannfæringum er að mæta. Sag-
an er sögð í fyrra bindinu af
jarðfræði Reinhardts.
Sú var tíðin, að vísindamenn
töldu það firru eina, að steinar
gætu fallið „af himnum“ ofan.
Árið 1751 fjellu loftsteinar ná-
lægt Agram, og grófust mann-
hæðardjúpt í jörð. Þeir voru
grafnir upp og sendir náttúru-
safninu í Vínarborg, ásamt
skýrslu um fyrirburðinn. Árið
1790 skrifaði forstöðumaður
safnsins í skýrslu þessa: „Það
getur verið, að 1751 hafi jafn-
vel upplýst fólk á Þýskalandi,
sakir hinnar þá ráðandi van-
þekkingar í náttúrusögu og eðl-
isfræði, getað trúað því, að jám-
molar kæmu af himni ofan. En
á vorum dögum væri það ófyrir-
gefanlegt að ímynda sjer, að
slíkar kynjasögur geti verið svo
mikið sem sennilegar“.
Á þessu sama ári, 1790, kom
niður loftsteinn í Juillac á Frakk
landi. Yfirvöldin ljetu um atburð
þenna gera skýrslu, sem undir-
rituð var af 300 sjónarvottum.
Skýrsla þessi var send vísinda-
fjelaginu í París, og hendu menn
þar mikið gaman að henni, og
hinn kunni eðlisfræðingur
Berthelon skrifaði um hana á
þessa leið: „Hversu hryggilegt
það er, að sjá heilt þorp votta
þannig með lögmætri skýrslu,
þjóðsögur sem menn eru aumkv-
unarverðir fyrir að leggja trún-
að á. Hvað á jeg frekar að segja
um slíka skýrslu? Alt sem segja
þarf, mun hver vísindalega ment-
aður lesandi geta sagt sjer sjálf-
ur, þegar hann kynnir sjer þessa
vottfestu skýrslu um atburð, sem
augljóst er, að ekki hefir getað
átt sjer stað, og er á móti lög-
málum náttúrunnar“.
Fáeinum árum síðar, 1794,
gaf hinn ágæti eðlisfræðingur
Chladni, sem allir kannast við,
er einhverja kenslubók hafa les-
ið í .eðlisfræði, út rit, þar sem
eðli þessara atburða sem Berthe-
lon hafði verið sannfærður um
að ekki gætu átt sjer stað, er
rjett skilið og skýrt. Varð
Chladni vegna rits þessa fyrir
allmiklu aðkasti, og einn af and-
stæðingum hans, Deluc að nafni,
sem var þó merkur vísindamað-
ur, er margt hafði vel athugað,
var jafnvel svo ákafur að hann
sagði: „Þó að jeg sæi slíkan
stein falla niður við fætur mjer,
mundi jeg að vísu játa að jeg
hefði sjeð það, en jeg tryði því
samt ekki“. En þó var þess nú
skamt að bíða, að mönnum skild-
ist, að Chladni hafði rjett
fyrir sjer. Einn af nafnkunn-
ustu eðlisfræðingum þeirra tíma,
Biot, gekk í lið með honum, og
aðrir komu svo á eftir.
V.
Mjer virðist saga þessi býsna
fróðleg, og af henni má marka,
að blaðamönnum (og öðrum) er
ekki svo mjög láandi, þó að þeir
sjeu svo heimtufrekir á sann-
anir fyrir framlífi, eða m. ö. o„
fari svo langt í að meta full-
gildar sannanir einskis, að ár-
angurinn verður ekki aukin
viska, heldur vanþekking og fá-
viska.
Leiðimar til að sannfærast um
að lífið hjer á jörðu er aðeins
byrjun, eru margar, enda væri
þetta bágborinn heimur, ef svo
væri ekki, og bölsýnismennimir,
sem hafa haldið því fram, að
lífið sje það sem ekki ætti að
vera, hefðu þá fullkomlega rjett
fyrir sjer.
Ritað í janúar.
Helgi Pjeturss.
Freddle Bartholmew
í herinn.
Freddie Bartholomew,
kvikmyndaleikarinn frægi hefir
gengið í flugher Bandaríkjanna.
Hann er nú 18 ára að aldri.
Fomfræðingurinn: Þessi vasi
er 2000 ára gamall. Þú verður að
fara mjög gætilega með hann.
Maðurinn, sem var að flytja:
Já, já, þú getur reitt þig á það.
Jeg skal fara með hann eins og
hann væri nýr.