Lesbók Morgunblaðsins - 18.07.1943, Page 1

26. tölublað. Sunnudagur 18. júlí 1943. XVII. árgangur.
ImtfwlAfrrpreiiUtmlðfr h.L
1814 1943
EDVARD GRIEG
uuwaru urieg.
Atburðirnir á Eiðsvelli 1814
ollu ekki aðeins miklum um'skift-
um á sviði stjórnmálanna í landi
\oru, heldur hrundu einnig af
stað nýj um menningarstraum-
um, sem höfðu víðtæk áhrif á
skáldskap okkar, málaralist og
tónlist. Að vísu var skilningur-
inn á hinum þjóðlegu yrkisefn-
um mismunandi, og menn færðu
sér þau misjafnlega í nyt. Fræg-
ur er ágreiningur Wergeland og
Welhaven; annar vildi hef ja Nor-
eg til skýjanna, en skifta sér sem
minnst af öðru, en hinn tvinnaði
saman ást sína á fegurð Noregs
og aðdáun á dönsku menningar-
lífi. Oft má sjá í tónsmíðum H.
Kierulf, hversu hann hefir sökkt
sér niður í þjóðleg sérkenni, en
stundum verður vart áhrifa, jafn
vel of sterkra, af þýzkri róman-
tík, einkum af Mendelsohn. R.
Nordraak var allt öðru vísi, þjóð-
legri og meira samur sjálfum sér.
Heitasta ósk hans var að vera
Norðmaður í orði og verki. Hann
varð ekki afkastamikið tónskáld,
vegna þess að hann dó svo ungur.
En eldurinn, sem brann í brjósti
hans, tendraði neista í ungum
samtímamanni, Edvard Grieg, og
það varð hann, sem hóf merki
norskrar tónlistar á loft.
Grieg var fæddur og uppalinn
á gömlu kaupmannsheimili í
Eftir Ivar Benum
Bergen. í æðum hans rann bæði
norskt og skozkt blóð, og hefir
það eflaust átt sinn ríka þátt í, að
lunderni hans varð eins marg-
brotið og stórfenglegt og raun
ber vitni. Faðirinn lét honum í
té fjörið, gáskann og realismann,
en frá móðurinn, sem var amt-
mannsdóttir, erfði hann sterk-
ustu lyndiseinkunnir sínar, alvör
una og þunglyndið, sem alltaf bar
keim trúarinnar, og síðast en ekki
sízt, viljafestuna, sem er hin sið-
ferðislegi grundvöllur. Móðirin