Lesbók Morgunblaðsins - 01.08.1943, Page 5

LESBOK MORGUNBLAÐSINS
229
Smásaga efitr fjoím SlemLei M ^ U ^ ^
ÞETTA LITLA ATVIK er mjer
glögt í minni. Jeg rifja það upp í
huganum aftur og aftur, og í
hvert skifti, er jeg minnist þess,
rísa ný atriði þess upp úr djúpi
endurminningarinnar, og minning-
in færir með sjer einkennilega
hlýjukend.
Það var í morgunsárinu. Aust-
urfjöllin voru dimmblá, en að baki
þeim lagði upp bjarma, sem gaf
brúnum þeirra fölan rauðleitan
litblæ. Bjarminn kólnaði, varð
grárri og dekkri, er lengra dró
upp á himinhvolfið og er nær dró
vestrinu, hvarf hann með öllu.
Það var kalt, að vísu ekki sár-
kalt, en samt nógu kalt til þess að
jeg neri hendur mínar og stakk
þeim djúpt ofan í vasana, lyfti
öxlum og dró fætur með jörðu. —
Niðri í dalnum, þar sem jeg var
staddur, lá hrímgrá dögg yfir
jörðunni. Jeg reikaði eftir alfara-
veginum, og sá þá, spölkorn fram-
undan, tjald, sem var aðeins ör-
lítið ljósgrárra en jörðin. Fyrir
utan tjaldið sást glampi af rauð-
gulum loga, sem lagði út pm
sprungur á gamalli ryðbrunninni
járneldstó. Grár reykur spýttist út
úr stubbaralegri reykpípu, spýtt-
ist upp góðan spöl áður en hann
dreifðist og eyddist.
Jeg sá unga konu sitja við eld-
stóna, það var í rauninni ung
stúlka. Hún var klædd upplituðu
pilsi og treyju úr tvisttaui. Þegar
jeg kom rjett að tjaldinu sá jeg að
hún hjelt á ungbarni í olnbogabót-
inni, og hún var að gefa því brjóst-
ið, en skýldi höfði þess gegn kuld-
anum með treyjubarminum. Móðir-
in færði sig hæglátlega til, skaraði
í eldinn, opnaði hurðina á eldstónni
til þess að auka dragsúginn og leit
inn í bakarofninn. En allan tímann
hjelt barnið áfram að sjúga, og
kom það ekkert í bág við störf
móðurinnar, skjótar handatiltektir
hennar nje dró úr yndisþokka
hreyfinga hennar. I þeim fólst eitt-
hvað markvisst, er bar vott um að
hún var starfinu vön. Gulur loginn
flökti út um belg eldstóarinnar og
glamparnir af honum dönsuðu á
tjalddúknum.
Jeg var nú kominn mjög nærri,
og að vitum mínum lagði angan af
steiktu fleski og heitu brauði, hinn
hlýjasta og þægilegasta ilm, er jeg
þekki. Það birti óðum í austri. Jeg
gekk að eldstónni, rjetti framhend-
urnar til að orna mjer, og það fór
um mig skjálfti, er hitinn náði
mjer. Nú var tjaldskörinni lyft.
Ut kom kornungur maður og ann-
ar eldri á hæla honum. Þeir voru
klæddir bláum nankins-verka-
mannafötum, og treyjum með skín-
andi látúnshnöppum. Báðir voru
þeir holdskarpir og líktust mjög
hvor öðrum.
Yngri maðurinn hafði dökka
skeggbrodda á hökunni, sá eldri
gráa. Báðir voru þeir eins og skola-
kettir, með rennvott höfuð og and-
lit. Yatnið draup af hári þeirra,
smáir dropar stóðu á skeggbrodd-
unum og kinnarnar gljáðu af vatni.
Þeir staðnæmdust hvor við hliðina
á öðrum og horfðu þögulir móti
dagsbrúninni í austri, svo geispuðu
þeir báðir samstundis og litu upp
til bjarmans á hæðarbrúninni. Því
næst sneru þeir sjer við og sáu mig.
Góðan dag, sagði eldri maðurinn.
Hann var svo sem hvorki vingjarn-
legur nje óvingjarnlegur á svip.
Góðan dag, sagði jeg.
Góðan dag, sagði yngri maður-
inn.
Vatnið framan í þeim þornaði
smátt og smátt. Þeir gengu að eld-
stónni og ornuðu sjer.
Stúlkan hjelt áfram starfi sínu,
hún sneri baki að okkur og hafði
augun á því, sem hún var að gera.
Hárið var strokið aftur og bandi
brugðið um það, fram með eyrun-
um og bundið saman uppi á höfð-
inu, það fjell niður á bakið og
blakti til við hreyfingar hennar.
Hún setti blikkbolla á stóran,
tóman kassa, blikkdiska, hnífa og
gaffla ljet hún þar einnig. Síðan
færði hún steikt fleskið upp úr
feitinni, upp á stóran disk, það
snarkaði í því og flísarnar ultu til
og snjeru upp á sig. Hún lauk upp
ofnhurðinni á ryðbrunnu eldstómii,
og dró út skúffu fulla af nýbökuð-
um kúptum smábrauðum.
Þegar ilminn af heitu brauðinu
bar að vitum þeirra, soguðu báðir
mennirnir hann að sér með vel-
þóknun.
Ungi maðurinn sneri sjer að
mjer og sagði blíðlega:
Ertu búinn að borða?
Nei.
Jæja, fáðu þjer þá sæti, og taktu
bita með okkur.
Við settumst nú flötum beinum
á jörðina kring um kassann. Ungi
maðurinn spurði: Vinnur þú við
að tína baðmull?
Nei.
Við erum búnir að hafa vinnu í
12 daga, sagði hann.
Stúlkan við ofninn greip fram í.
Þeir eru meira að segja búnir að
fá sjer ný föt!
Mennirnir litu báðir niður á
nýju verkamannafötin sín, og báð-
ir brostu við.
Stúlkan bar frám fleskdiskinn,
ljósbrúnu smábrauðin, bolla með
fleskídýfunni og kaffikönnu. Svo
settist hún einnig niður. Barnið
tottaði ennþá brjóstið, höfuð þess
var hulið undir treyjuboðungnum,
til varnar kuldanum, jeg heyrði
greinilega smjatthljóðið, er það
saug.
Við fengum okkur á diskana,
heltum feitinni yfir brauðkökurnar
og ljetum sykur út í kaffið.
Roskni maðurinn fyllti gúlinn,
teygaði rösklega og renndi niður.
Svo sagði hann: — Drottinn minn
góður, þetta er gott. Svo fyllti
hann gúlinn að nýju.
Við höfum haft nóg og gott að
borða í 12 daga, sagði ungi mað-
urinn.
Við hröðuðum okkur öll að tæma
diskana, ljetum á þá aftur og luk-
um af þeim í snatri, og vorum nú
södd og heit. Kaffið var ramt og
brennandi heitt. Við heltum síðustu
dregjunum með korgnum í á jörð-
ina, og fengum okkur aftur í boll-
ana.
Það birti óðum, bjarminn var
rauður, og var sem kólnaði í lofti,
er hann óx.
Mennirnir litu báðir til austurs,
dagsbjarminn ljek um andlit
þeirra, jeg leit upp sem snöggv-
ast og sá brún fjallsins og birtuna,