Lesbók Morgunblaðsins - 21.11.1943, Blaðsíða 5

LESBOK MORGUNBLAÐSINS
357
Peim líkaði vel við sig á tslandi
Frásögn norsks flugmanns um dvöl
sína og félaga sinna á Islandi
Northrop-flugvél á sveimi yfir íslandi.
I „NORSK TIDEND“ frá 23."
okt. er birt samtal við norskan
flugmann, sem dvalið hefir hér á
landi.
„Það þarf mikla þrautseygju
til þess að vera í útstöð á Islandi
sumar og vetur,“ sagði flugmað-
urinn, sem hafði dvalið „einhvers-
staðar“ á austurströnd Islands,
„en samt sem áður,“ hélt hann
áfram, „þó að flestir af þeim,
sem voru þar uppi ásamt mér,
hafi dvalið þar í rúma 15 mánuði,
hafði enginn af þeim löngun til
þess að yfirgefa þessa stöð; þeim
var farið að líka vel við sig.“
Það var ein deild af norskum
„Northrop" sjóflugvélum, sem
tók sér bækistöð í einum af fjörð-
unum á austurströnd Islands í
nóvember 1940. Voru þar reistar
vistarverur fyrir flugmennina. Að
sjálfsögðu hefir landslagið — að
ógleymdum norska fánanum, sem
var dreginn að hún — minnt mik-
ið á Noreg.
Flugménnirnir reyndu eftir
megni að gera vistarverur sínar
rem vi~tlega~tar, keyptu gæru-
skinn af tslendingum, til þess að
erjast kuldanum „og eini ofn-
.'■'vi var a' ðvitað kynntur dag og
/tt.“
Flugmennirnir, sem dvöldu í
þessari útstöð, voru af öllum stétt
um. Aðeins nokkrir þeirra höfðu
verið í norska flughernum heima
í Noregi, en hinir höfðu verið
æfðir eftir að þeir höfðu komið
til „Little Norway" — margir.
voru úr verzlunar- og fiskiflot-
anum.
Það var langt írá því að vera
auðvelt að vera í þessari útstöð.
Það var ógerningur að leggja
flugvélunum við festar út á firð-
inum vegna veðurfarsins. I hvert
sinn, sem þær komu úr leiðang-
ursferð, urðu „fluglóðsarnir"
eins og þeir voru kallaðir, að róa
út að þeim í smábát og klöngrast
upp á flothylkin. Þeir voru í
gúmínístígvélum og klæddir í
gúmmí- eða olíuföt. Það kom oft
fyrir að þeir köstuðust í sjóinn,
og urðu þá rennandi þlautir að
bisa við að koma hjólunum á flot-
hylkin, svo hægt væri að draga
flugvélarnar á land.
„Við höfðum engin flugskýli,“
sagði flugmaðurinn ennfremur.
,,Það þurfti að ganga frá flug-
vélunum úti hvernig sem viðraði.
Hugsið ykkur bara, hvemig hafi
verið að handleika skiptilykla í
blindbyl eða slyddu. Þegar kuld-
inn var sem mestur, varð að
keyra vélina þriðja eða fjórða
hvern tíma allan sólarhringinn.
Flugvélarnar urðu að vera reiðu-
búnar til árásar hvað svo sem
kuldinm var mikill. Og vetrar-
stormurinn á Islandi er það mikill
að oftsinnis var nauðsynlegt að
reyra flugvélarnar vandlega nið-
ur.“
Það voru „bakkamennirnir“,
sem höfðu þetta verk, en það
voru ekki einungis þeir, sem
höfðu það erfitt. Flugmennirnir
urðu að fljúga við allskonar veð-
urskilyrði. Vindurinn blés, vegna
legu fjarðarins, aðeins í tvær átt-
ir, annaðhvort út eða inn fjörð-
inn. Ef vindurinn stóð út fjörð-
inn, varð flugmaðurinn fyrst að
keyra langt út, snúa við og keyra
inn fjörðinn til þess að geta haf-
ið sig til flugs.
„Og fari það þölvað að þetta
er ekkert lamb að leika sér við,“
sagði flugmaðurinn, „fyrst að
taka stutta atrennu og síðan að
fljúga beint að fjöllunum. Og
komið hefir )>að. fyrir, að þú haf-
ir aðeins haft um 60 fet til þess
að átta þig á. Svo er oft erfitt
að átta sig á loftstraumunum.
Lendingarskilyrði eru og oft erfið,
einkum ef vindur stendur af
hafi.“
Þokan veitir samt flugmannin-
um, sem er þarna uppi, mestum