Lesbók Morgunblaðsins - 11.02.1945, Side 7

LESBÓK MOItOUNBLAÐSTNS
70
cnginn )>ótHst hiifa slíkt sjcíi, o<;
sá, er hana gaf, þóttist hafa fengið
hana frá Kína. Hann tók nn að
hressa sig á vatninu og horfði ú
hina munina. Loks segir hann í
hálfum hljóðum við sjálfan sig:
„Fje þetta er ílest fóstra líkt.
Stóllinn er einungis gjöf fyrir aug-
að. Hann er fagur á að líta, on,
varla má draga hann til. Ilann er
illur sess, — að vísu mjúkur, on
hann gerir eigandann værukæran.
Lífið or þó barátta, en eigi hvíld.
Ilann or oins og jog, lagaður til að
sýna hið ytra skraut, þó að hið
innra sje valt og veikt. -log hefi
veikt hjarta, en ]>ú veikar fætur,
fjelagi!“
Um leið og hann bar ilmvatns-
flöskuna að vitum sjer, sagði hann:
„Þú ert sköpuð til þess að svæfa
mig í hj.égómanum, en allt er í röð
sinni og reglu. Á morgun verð jeg
ríkur og hamingjusamur greifi; í
kvöld er jog sá, sem jeg í raun og
voru er, — ógæfusamur maður.
Skyldi nokkuð aumara hjarta borj-
ast í mannlegum barmi en mitt?“
Um leið og hann sagði þetta,
huldi hann ásjónu sína og mjer
virtist hann gráta. Að stundakorni
liðnu reis hann upp aftur, tók mynd
upp úr brjóstvasa sínum, horfði á
hana með tár í augunum og sagði:
„Ilarður skapadómur! Jeg elska
hana einlægt jafn heit. Jeg álasta
sjálfum mjer dags daglega. Jeg
hefi grátið. Jeg hefi borið nagandi
kvöl í hjarta mínu dag eftir dag í
mörg ár. En hvað stoðar það? Jeg
er sannfærður um, að hiin er sak-
laus. Jeg sá það, áður en jeg gætti
mín. En hvað stoðar það? Gjört er
gjört. Hefði jeg þegar brotið odd
af oflæti mínu, kynni það að hafa
tekist. Nú er það af seint“.
ITann lagði niður myndina og tók
svo af rælni stafrófskver Friðriku,
sem borið hafði verið inn með hin-
um gjöfunum, og opnaði það. Kver-
ið var ætlað börnum, on eigi full-
orðnum, og því varð hann að stafa
sig til þessara orða, sem urðu fyrst
fyrir honum : „Reyndu að bæta það,
sem þú heíir brotið, svo að þú getir
áftur orðið ánægður, vertu saklaus,
auðveldur og hreinskilinn; þá mun
þjer vol vogna þossa heims og ann-
ars“.
„Jog á að fara að læra að stafa
uppá þonnan hátt á olliárum mín-
um? Vera má, að það gefist betur.
Að bæta, — að vera auðveldur, —
saklaus! llofði jog gjört það, hefði
jog vorið ánægður. .log hefi lesið
í bók heimsviskunnar og er þó okki
hamingjusamur að heldur. -Jeg skal
athuga það betur“.
Ilann lagði þá frá sjer kvorið og
afklæddi sig, og nú lágu gullsaum-
uðu einkennisfötin á gólfinu.
Greifinn sofnaði og jeg komst út
úr skápnum og inn til bróður míns^
Hann var hinn kátasti og spurði
mig, hvernig mjor geðjaðist að
þessu lífi og hvað hefði tafið mig.
. Jeg sagði honum það, en með-
an hann hló dátt að vandræðum.
mínum, var jog alvarlegur. Jeg var
* ungur og hafði lítið sjeð af veröld-
inni, aldrei, til dæmis, svona mikið
skraut og aldrei svona mikla
hryggð. Um nóttina var mjer ekki
svefnsamt. Allt, som jeg hafði heyrt
og sjeð, stóð mjer svo lifandi fyrir
hugskotssjónum. Daginn eftir var
greifinn hinn sami tigulegi herra,
sem allir báru óttablandna virðing
fyrir.. Jeg afhenti Nikulási gerfi
hans og fór á burt, glaður af því,
að hafa haft færi á að skyggnast í
huga þessa háttstandandi höfð-
ingja, sem enginn þekk,ti, og að
hinu leytinu hryggur yfir þoirri
eymd, er þar átti heima.
Sjö árum síðar heimsótti jeg
Súmet greifa. Þá var jog ekki sem
þjónn, heldur vel metinn maður,
tongdasonur stórkaupmanns Goorgs
og moðoigandi hans. Á kjörum mín-
um var orðin undraverð breyt-
ing, en ekki var þó orðin minni
broyting á greifanum. Hann hjolt
að vísu stöðu sinni og sat í fagra
salnum; en auðvcldari . og lítillát-
ari mann hefi jeg ekki sjeð, hvorki
fyrr n.je síðar. Ilann talaði við
þjónana í viðúrvist gestanna sem
faðir við barn, okki með uppgjörðar
auðmýkt nje hræsni, heldur með
góðvild svo eiginlegri og einlægri,
som föðursins. „Munt þú hafa lært
að stafa, or þú last orðin forðum?
Þau hafa ]>á gef'ist þjor vel“, hugs-
aði jog moð mjer.
Rjett í þessu kom inn kona, fög-
ur og tiguleg, sem hann nefndi fyr-
if mjer greifafrú Súmet. Nú þóttist
jeg skilja, hversu breytt hefði til
batnaðar, því að, þótt jeg óljóst sæi
myndina forðum, þóttist jeg þó'
þekkja andlitið aftur.
Um kvóldið spurði jeg veítinga-
manninn, sem jog gisti hjá, um
greifann, því að Nikulás bróðir
minu var þá kominn burtu fyrir
löngu. Ilann sagði mjer, að greif-
inn hefði nú í sex ár haft hjá sjer
konu sína — í tuttugu ár hefðu
þau verið hjón —, en af ókennd-
um orsökum, líklega sökum ein-
hvers misskilnings, hefði hann ald-
rei búið saman við hana áður. Ilann
sagði mjer að greifinn síðan væri
allur annar maður enn áður. Ilann,
sem allir hefðu hræðst, væri nú
hverju barni auðveldari. En hvern-
ig á þessari breytingu stæði, skildi
enginn maður, því að hún hefði
byrjað og oflætið oddbrotnað, áð-
ur enn hann tók konuna til sín.
Hinn skrafhreifni gestgjafi hafði
nóg að gjöra allt kvöldið að lýsa
lífi greifans, eins og það var áður
og eins og það var nú, og færði
hann mjer ótal dæmi upp á mann-
Framh. á bls. 88.