Lesbók Morgunblaðsins - 11.02.1945, Page 14

1 86
tók við starfinu og kenndi ])á uui
veturinn, en fór utan sumarið cftir
til þess að halda áfram námi í
Kaupmannahöfn.
,— Hvernig leist þjer þá á Bol-
ungarvík ?
— Mjer léist ágætlega á byggð-
arlagið og kunni vel við fólkið.
Þessi fyrsta dvöl mín varð til þess,
að jeg hefi kosið að vera hjer frem-
ur cn annarsstaðar.
Starfsviðið var mikið. Fyrsta
veturinn mun hafa verið nokkuð á
annað hundrað börn í barnaskólan-
um. Samkennarar mínir voru: Jó-
hannes Friðriksson frá Fjalli, Jó-
hann Scheving og Margrjet Eiríks-
dóttir. 1 Hólshreppi voru þá um
l>úsund jbúar — og útgerðin mikil
og þvj mjög lífvænlegt að setjast
hjer að. .
— Hefirðu ekki'eitthvað'að segja
frá námsárunum í Kaupmannahöfn ?
— Jú, margt og allt gott, en læt
fátt eitt nægja. í Kaupmannahöfn
undi jcg mjer svo vel, að jcg kveið
fyrir að fara þaðan að náminu
loknu. Námið stundaði jeg sæmi-
lega og sótti þó fyrirlestra í fleiri
greinum, en minni, einkurn heim-
speki. „Nytheologisli Forening for
fri Forskuing og posetiv Kristen-
dom“, fjelagsskapur mcnntamanua,
sem gáfu sig við nýguðfræðinni, eða
aldamótaguðíræðinni — tók mjög
huga minn á þeim árum. Tilheyrði
jeg þeim fjclagsskap alla tíð og
sökkti mjer niður í viðfaugsefni
hans. Við guðfræðisnámið átti jcg
marga ágæta kennara. Einn þeirra
er mjer þó minnistæðastur og ó-
glejonanlegur. Bcr margt til þess.
Hann var alvörumaður frjálslynd-
ur og prýðilegur kennari. En það
sem hann verður mjer þó ávallt
minuistæðastur fyrir voru viðræðu-
fuudrr ipn jjuðfræðileg eíni. eem.
k^nn haíór. vró og v;3 meó uekk;’-
L ^ á‘ti2fríeðÍ£iemum á heimili siau.
LESBÓlv MOlltí UNBLAÐSINS
Jeg held jeg hafi lært þar meiri
guðfræði, en allan tírnann á háskól-
anum. Þessi kennari minn var próf.
Ammundsen, sem síðar varð biskup,
6 ára guðfræðinámi lauk jeg á 4f4
ári, þegar frá er talinn veturinn
3909—10, sem jeg var skólastjóri
við bgrnaskólann í Bohrngarvík. En
þá hafði jeg svo miklum störfum
að gegna að jeg varð að leggja guð-
fræðina alvcg á hilluna. Þó að jcg
hcfði kosið að ljúka námi á lengri
tíma og bctur, lcyfði fjárhagurinn
það ekki.
Að guðfræðinámi loknu vígðist
jeg 1912 sem aðstoðarprestur síra
Þorvaldar Jónssonar á Isafirði. Átti
jeg úr vöndu að ráða um verka-
hringinn, því síra Jens Pálsson í
Görðum, frændi minn, vildi endi-
lcga fá mig sem aðstoðarprcst. En
Bolvíkingar gcngu að því að fá mig
mcð þeitn dugnaði, að allt varð
undan að láta. Eítir að jcg kom
hingað vestur, að aflokinni vígslu,
varð jeg prcstur og skólastjóri í
Bolungarvík 1912—191(5.
Síra Þorvaldur Jónsson ljet a£
embætti 1915. Urðu margir til þcss
að sækja um brauðið og var jeg
einn þeirra. Kosningin var harðsótt
en fór nokkuð drcift, cnda voru alls
6 umsækjendur. Lauk kosningu
]>anujg', að síra Magnús Jónsson, nú
guðfræðisprófcssor, fjckk ílcst at-
kvæði yg prcstakailið. Síra Magnús
þjónj^ði þá íslenskum söínuðum í
Norður-Dakota. Þeir söfnuðir urðu
prestlausir við burtför síra Magn-
úsar. Leitaði síra Jón Helgason, síð-
ar biskup þá til mín um að taka að
mjer prestsstörf hjá Islendingum í
Norður-Dakota.
Upp úr pr$stskosningunum var
stofnaður fríkirkjusöfnuður í Bol-
uugarvík og varð jeg íorstöðumað-
ur ham. Um -,í hlutar hreppvbua
voí’u t iriku"k;u*ofuu3mum — cg
var eindreginn vilji þeirra allra aðf
•
jcg yrði kyrr og færi hvergi. Jeg,
var bundinn þessu fólki sterkum
þakkarböndum, en fyrir þrábeiðni
síra Jóus Helgasonar gaf jeg kost
á að fara vestur til Dakota — og
tel mjer mikinn ávinning að hafa
farið þangað og kynnst hinu ágæta
safnaðarfólki og fleiri íslcndinga-
bvgðum.
— Viltu elí,ki segja mjer eitthvað
frá Vestur-lslendingum ?
— Það cr mjer sönn ánægja.
Fyrst og frcmst vil jcg minnast á
almennan áliuga og þátttöku í kristi
legu starfi. Það var ekki allt lagt á
licrðar prestsins, heldur var hver
og cinn boðinn og búinn til þess að
leggja fram alla krafta og liðsinni
Stakk þetta mjög í stúf við það
tómlæti, sem menn eiga að venjast
heima á Fróni.
Söfnuðir þeir, sem jeg þjónaði,
fylgdu nýguðfræðistcfnu þcirri, er
síra Friðrik Bcrgmann var aðal-
fulltrúi. íyrir mcðal íslendinga í
Vcsturhcimi. 1909 sögðu þeir skilið
við hið. cvangcliska lúterska kirkju-
fjelag. íslcndinga í Vcsturheimi.
Jcg var talinn nýguðfræðingur —
og het'i sjálfsagt þá nánast mátt
teljast til þeirrar stcfnu, cn mjcr
varð br;itt Ijóst, að fyrir lág sam-
eining, cn ekki sundrung cða klofn-
ingur. Vaun jcg að samciningn
safuaða minxja vrö kirkjufjelagið
— og hún komst á 1926, rjett cftir
burtför. mína þaðan hingað heim.
Urðu mjer það uiikil fagnaðartið-
indi, því trúardeilurnar v.oru orðn-
ar óþolandi vegna persónulegs
sundurlyndis og þrætugirni, sem
lciddi aftur til þess, að mörg nauð-
synjamál voru sett í herfjöti'a eða
myrkrastofu vcgna trúarlegs þröng-
sýuis.
Menu eiga máske bagt með að
trúa tliku hjer heuaa. En i Ve^tur-
**V4*V- k,. V -'Tv
naöndy^ign í lífi flestra