Lesbók Morgunblaðsins - 28.10.1945, Page 5

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
517
Heimafólk á Skarði (20 manns)
og loflega lífað haíði med sinni
kvinnu í egtaskap 44 ár. hvar inni
þaug áttu 7 (!) börn. Síðan kvaddi
haun þessa veröld á sijnu aldursári
68 (?) þann 5. september Anno
1643“. — „Arnjiríður Benedikts-
dóttir hvílir hjer undir hvor af
öllum almúga lofstijr hafði fyi'ir
sínar dygðir og guðhræðslu. Lii'ði
ágætlega í ektaskap við sinn mann
Daða Bjarnason í 44 ár og sijðan
í sýnum ekkjudómi 4 ár enn skildi
við þennann heim christilega hinn
10. júlii Anno 1647 á 78 ári sijns
aldur“.
— Letrið er mjög máð og illlæsi-
legt orðið. Það er mjög athyglis-
vert að í aiinálum er talið að Daði
haf iandast 1633, en hjer stendur
að það hafi verið 1643.
Ljósahjálmur er þarna mikill og
einkennilegur, en ekki verður sjeð
á honum hvað hann er gamall. Þá
eru og. þarna messuklæði frá tíð
Skúla Magnússonar.
Fremsta bekkhöfuð kirkjunnar,
sem áður mun hafa verið inst, er
útskorið með ártalinu 16(?7 og upp-
hafsstöfum VGD, samandregnum.
Munþað fangamark Valgerðar Gísla
dóttur, lögmanns Ilákonarsonar í
Bræðratungu. Ilún var gift Eggert
Björnssyni, dóttursyni Daða Bjarna
sonar; tók hanii við jörðinni eftir
afa sinn um 1640. Eggert var tal-
inn einhver auðugasti maður lands-
ins á sínum tíma. .
Kirkjan, eins og hún er nú, var
bygð af Kristjáni kammerráði, ár-
ið 1847 eftir, því sem stendur
á brík við prjedikunarstólinn. En
á spjaldi yfir dyrunum stendur
fangamark kammerráðsins og ár-
talið 184<S, og mætti af því ætla að
kirkjan hefði verið fullger það ár.
Árið 1914 var kirkjan enditrbygð,
alveg eins og hún hafði verið, nema
hvað grunnur hennar var þá hækk-
aður. Ilurðirnar eru þær sömu,
mjög fornlegar, með sterkri skelli-
læsingu vir smíðajárni -og gríðar-
stórum lykli. Vegna þess að kirkj-
an var hækkuð er hótt upp í dyrnar,
en ekki má hlaða n.je múra tröppur
þar því að við gaflinn er forn leg-
steinn ineð latneskri áletran (mjer
sýndist standa á honum ártalið
MDCLIX). Verður því að hafa
stiga upp í kirkjuna og er það ó-
þægilegt.
Margir merkismenn hvíla hjer í
kirkjugarðinum og mörg eru þar
minnismerki, en fá eða engin göm-
ul nema hellan við kirkjudyrnar.
Þar eru í einum grafreit Kristján
kammerráð, Ingibjörg Ebenezerdótt
ir kona hans, og Ebenezcr son
þeirra. Legsteinn Skiila sonar
þeirra er þarutan við. llinum megin
er stór hella á legstað Skúla Magn-
ússonar, Ketilssonar og Kristínar
Bogadóttur konu lians. Þar við
hliðina er samskonar hella á leiði
Einars ríka í Rauðseyjum (setti
kammerráðið hana). Þar til hliðar
er girðing og járnkross inni í með
áletrun: II. II. Sturlaugur Einars-
son f. 1795 d. 1872. Ilann var sonur
Einars í Rauðseyjum. (Guðbrand-
ur sonur Sturlaugs var faðir Helgu
móður Haraldar Böðvarssonar á
Akranesi og þeirra systkina). Þarna
er og steinn á leiði sjera Jónasar
Guðmundssonar og Elinborgar
KristjánsdóttUr konu hans. Þrír
legsteinar (eða máske fleiri) eru
þarna úr Harastaðaklifi. Tveir
þeirra eru út höggnir af Helga
Dagssyni, sem átti heima á Fells-
strönd og var meðál þeirrá fyrstu
sem gengu í Iljálpræðisherinn hjer
á landi.
f Árbók Ffornleyfafjelagsins get-
ur Björn M. Olsen um, ,tvp íslenska
legsteina í kirkjugarðinuni á Stór-
ólfshvoli. Ilafa þeiv verið höggnir
og settir þar eftir JL823. Ep letrið
var svo máð, er Ölsen skoðaði þá
íyrir 40 árum, að það var ólæsilegt.
Begir hann að þetta sýni hyað ís-
lenska grjótið eyðist iljótt fyrir
veðri, og sje því nijög óhentugt i
legsteina. En þetta á ekki víð um
þá legsteina, seiip. .t^knír .^ru úr
HaraStaðaklifi. Þeir .ejidast .yon úr
viti. Þarna er einn slíkur sfeinn yf-
ir Guðrúnu Þorsteinsdottur, sem
dó 1843. Er hann að mináta kosti
jafn gainall og steinarnir. á Stór-
ólfshvpli voru, er Olsen sköðaði þá,