Lesbók Morgunblaðsins - 10.03.1946, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS iPSPPÍ^**
95
því á sumalbústaði, aðrir eiga inn-
hlaup hjá kunningjum í sveit. En
þó eiga flestir hvorugt. Þeir fara í
göngur með tjaldið sitt eða reyna
að hola sjer niður á þeim gisti-
stöðum, sem völ er á, en sem nú
þegar fullnægja alls ekki þörfinni.
Það er sem sje vitað mál, að þó
að nokkur hundruð rúm yrðu föl
á nýjum gistihúsum, þá mundu
þau ekki standa auð. Sú hlið máls-
ins er sönnuð með reynslu undan-
farinna ára.
En hitt er annað mál, að fjár-
hagshlið gistihúsareksturs er alls
ekki auðveld. Hjer er um að ræða
sumargistihús, sem alls ekki eru
notuð nema um þrjú mánuði úr
árinu, eða verða því að standa und
ir öllum sínum árskostnaði á þess-
um stutta tíma. Greiðinn verður
að miðast við þetta, og! meðan ár-
ferðið er gott eins og nú, þarf engu
að kvíða um' afkomuna, því að
ferðahugur þjóðarinnar er sívax-
andi.
Og svo eru útlendingarnir. Það
orkar ekki tvímælis, að allar þær
þjóðir, sem ekki standa uppi slypp
ar og rúnar eftir stríðið, ferðast
meira en nokkurntíma áður. Og
með þeim horfum sem eru á breytt
um samgöngum til íslands, ferð-
ast fleiri hingað en nokkru sinni
áður Það er enginn vandi að fá
fólk til að koma hingað. en þá verð
ur landið að geta tekið á móti því
og gert það ánægt með aðbúnað-
inn: skipin sem það ferðast á, bif-
reiðarnar sem það- ferðast með,
fólkið sem greiðir fyrir því, rúmin
sem það sefur í ög matinn, sem
það fær að eta.
ENGUM mun detta í hug að
vilja leggja kapp á að draga hing-
að þá tegund fólks, sem tamið hef-
ir sjer fyrsta flokks hóglííi. Fólkið,
sem drepur tímann á lúxushótel-
unum við Miðjarðarhaf eða í
Tofte háfjallahótelið í Noregi.
Sviss, á ekkert erindi hingað, því
að það yrði ekki hægt að gera því,
til hæfis. Eigi að síður er brýn
þörf hjer á einu verulega góðu
gistihúsi, annað hvort í Reykjavík
eða nágrenni (t.d. á Þingvelli),
sem væri boðlegt hvaða fólki sem
vera skyldi og um leið einskonar
landkynningar- eða menningar-
kynningarstofnun. Á komandi ár-
um mun það vera tíðara en áður,
að hjer yerði haldin þing og fund-
ir ýmsra alþjóðastqfnana, er ís-
lendingar eiga hlut að, en fyrir
slíka fundi vantar samastað. Þá
ætti svona gistihús ennfremur að
geta haft tök á að sýna öðrum er-
lendum gestum íslenska menningu,
borðsalurinn gæti jafnframt verið
sýningarsalur íslenskrar listar og
á kvöldskemtunum feng'i íslenskt
listafólk að sýna getu sína og
hljóta dóm gesta, sem margt hafa
reynt og víða farið.
En það verða almenningshótel-
in í 2. flokki, sem brýnust nauð-
syn er að koma upp hið allra
fyrsta. Þau yrðu að fullnægja öll-
um kröfum sem venjulegir ferða-
menn gera til gistihúsa og þar
sem þau yrðu að miklu leyti dval-
arliótel, þurfa þau jafníramt að
geta boðið upp á sitthvað, gestun-
um til dægrastyttingar. Fyrsta skil
yrði er að umhverfið sje fallegt
og fjölbreytilegt, þannig að gest-
irnir geti unað sjer við stuttar
gönguferðir. Silungs- eða laxveiði
hefir ómetanlegt aðdráttarafl á
fjölda gesta. Tennisvellir þykja nú
ómissandi á sumarhótelum og jafn
vel golfbrautir. En mestu varðar
þó að slík gistihús hafi, auk góðra
herbergja, þægilegar og vistlegar
setustofur. Veðráttunni er nú einu
sinni þannig varið, að jafnan má
gera ráð fyrir innisetum. En setu-
stofur eru það, sem tilfinnanleg-
ast vantar á þeim gististöðum sem
fyrir eru hjer í landinu.
Til þess að bæta úr brýnustu
nauðsyn veitir ekki af tíu sumar-
gistihúsum 4 þeim stöðum, sem
fólk sækir helst að. Borgarfjörð-
urinn hefir löngum verið einna
mest sóttur af Reykvíkingum og
eru þar víða gististaðir og gesta-
heimili, en þó væri nóg að gera
fyrir stórt gistihús við einhverja
veiðiána þar. Austanfjalls er brýnn <
skortur á gistihúsum við Sog, í
Fljótshlíð, undir Eyjafjöllum, á
Austur-Síðu og enda í Öræfum.
Norðanlands vantar gistihús í
Skagafirði og við Mývatn og á
Austurlandi á Fljótsdalshjeraði.
Til þess að búa þessi gistihús
nauðsynlegum þægindum borgar
sig ekki að hafa þau minni en
handa 50 gestum hvert.
Þetta kostar stórfje,. eins og nú
árar og er ekki öðrum fært en
fjársterku hlutafjelagi. En nú eru
svo margir sem fje hafa handbært,
sem þeir vilja fremur leggja í
fyrirtæki én láta það standa vaxta
laust eða vaxtalítið í banka. Það
virðist liggja nærri, að þeir scm á
annað borð hafa áhuga fyrir lausn
gistihúsamálsins hjer á landi leggi
peninga í gistihús eigi síður en
annað, því að áhættan er eflaust
minni en í ýmsu öðru. Til þess að
ráða fram úr málinu þarf stórt
íjelag almennra hluthafa, cn sjcr-
staklega stendur það nærri eim-
skipa- og bifreiðafjelögunum að
leggja málinu lið, jafnvel í sam-
lögum við ríkið. Því að gistihúsm