Lesbók Morgunblaðsins - 13.10.1946, Blaðsíða 7

387
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS W ^ * W '
kveldverður að öll þreyta og hug-
arangur gleymist. Ferðin hefur
þegar hrist hin 12 þjóðerni ágæt-
lega saman og við erum þarna eins
og ein fjölskylda. Hjer eru allir
jafnir, Bandaríkjamaðurinn og
Pólverjinn, Rússinn og Finninn,
íslendingurinn og Grikkinn o.s.frv.
Bara að þetta bróðerni ríkti líka
upp í Luxemborgarhöll, þá væri
meira gaman að lifa.
En við eigum að vakna snemma
í fyrramálið. Þess vegna er best að
fara að hátta. Þrátt fyrir regnið í
dag spái jeg sólskini á morgun og
fegursta veðri. Þykir það mikil
bjartsýni.
AÐ ÓSUM SIGNU.
Bjartsýni mín varð sjer ekki til
skammar. Sunnudagurinn rís sól-
bjartur og fagur. Nokkru fyrir kl.
9 er farið frá Etretat og stefnt
áleiðis til Signuósa, þar sem hafn-
arborg Parísar stendur. Það er le
Havre, önnur stærsta hafnarborg
Frakklands og geysi þýðingarmik-
ill staður í baráttunni um megin-
land Evrópu.
KOMIÐ TIL LE HAVRE.
í glaðasólskini ökum við inn í le
Havre. Strax og við komum í út-
hverfi hennar mætum við lögreglu-
þjónum á bifhjólum, sem eiga að
vlsa okkur veginri inn í borgina.
En hjer er voðalegt um að litast,
hvergi hefi jeg sjeð eyðileggingu
styrjaldarinnar blasa jafn átakan-
lega við. Menn úr bæjarstjórn og
hafnarstjórn borgarinnar taka á
móti okkur. Fyrst er farið með
okkur í útjaðar borgarinnar þar
sem eitt fegursta villuhverfi henn-
ar var. En þar sjást engin, als eng-
in hús, þau voru öll með tölu skot-
in í rúst þar sem þau stóðu niður
við ströndina/ Ekki urmull sjest
eftir nema grjóthrúgur og jámarusl
úr steinsteypunni.
Síðan er farið inn í miðhluta
borgarinnar þar sem aðalverslunin
hafði aðsetur sitt. Þar blasir svip-
uð staðreynd við. Allur miðhluti
le Havre er gjörsamlega í rústum.
Af 20 þúsund húsum, sem voru í
borginni fyrir stríð, eru nú aðeins
4 þús. nær óskemd. Röskur helm-
ingur alira húsa er hinsvegar ai-
gerlega horfinn. Það er varla hægt
að gera sjer í hugarlund hve eyði-
leggingin er algjör. Aðalgata borg-
arinnar, sem lá frá höfninni upp í
bæinn, er ekki lengur til. Við enda
hennar stendur þó líkneski af
Frans 1., ekki mikið skemt. Þessi
gata var tveggja km. löng. Fram-
liliðin á einstaka húsi hangir þó
uppi, 4 þúsund borgarbúar voru
drepnir í loftárásum og umsát
Canadamanna og Skota, sem þarna
börðust við Þjóðverja. Stóð um-
sátin í 10 daga, gáfust Þjóðverjar
upp 12. sept. 1944. Var borgin tek-
in frá landi. íbúar le Havre eru nú
um 100 þús., en voru 170 þús. fyrir
stríð. Húsnæðisvandræði eru ægi-
leg í borginni. Voru okkur sýndir
kjallarar og rústir þar sem fólk
hafðist við í. Nær öll hótel borgar-
innar eru í rústum. Jafnvel trjen
með fram götunum eru sviðin og
láuflaus. En þrátt fyrir eyðilegg-
ingu miðborgarinnar er þó blóma-
garðurinn á torgi Frans 1. í fullu
skrúði. Hann var eyðilagður líka
en var grafinn upp og nú anga
blóm hans mitt í hinu gapandi
tómi gjöreyðingarinnar. Þarna er
fólkið á gangi í sunnudagsblíðunni,
börn að leikum og strætisvagnar
þeysa fram hjá. Þetta umhverfi,
sem einu sinni var glæsileg nýtísku
borg en er nú flatneskja og rústir,
er orðið þessu fólki hversdagslegur
hlutur, varanlegt ástand.
HÖFNIN SKOÐUÐ
En merkilegasti hluturinn í þessari
bo^; er höfn hennar, hún er önnur
sú stærsta á Frakklandi. Þar er eyði-
leggingin sízt minni en uppi í bænum.
Pegar Þjóðverjar gáfust upp, voru 300
sokkin og liálfsokkin skipsflök í höfn-
inni. Svo gífurlegar höfðu loftárásir
Bandamanna verið á hana. En þegar
vörn Þjóðverja var þrolin sprengdu
þeir nær alla hafnargarðana, sem eun-
þá voru óskemdir í loft upp. Höfðu
þeir áður lagt rafmagnssprengjur í þá
og gátu á samri stundu eyðilagt þann-
ig mikinn hluta hafnarinnar. Hafnar-
stjórinn fer með okkur á litlu varð-
skipi um alla höfnina og fáum við