Lesbók Morgunblaðsins - 13.10.1946, Blaðsíða 11

jeg lifi. Um 100 hús stóðu í björtu
béli. Dauðir menn og særðir voru
hvarvetna. Hvarvetna mátti líta
handleggi, fætur eða höfuð, sem
höfðu slitnað frá bolnum og þeyst
langt í burtu. Helmingur barna-
skólans var horfinn. Þar höfðu ver-
ið 56 börn og 10 starfsmenn Rauða
krossihs. Það var alt horfið Hka.
Miðstöðvarketillinn í kjallaranum
hafði sprungið og brent til dauða
Eitt hús — af mörgum.
þá sém þar voru. Úr þeim hluta
skólans, sem hekk uppi, gátum við
bjargað nokkrum meira og minna
særðum.
Sprengja hafði komið niður á
loftvarnabyrgi þar sem 40 menn
höfðu leitað skjóls. Af þeim var
ekkert eftir. Önnur sprengja kom
niður á stórt timburhús, þar sem
fjórar konur voru. Húsið tvístrað-
ist í smáagnir og af konunum fund-
ust aðeins kjöttætlur, hingað og
þangað, en þær voru nú samt jarð-
settar og nöfn kvennanna sett á
gröfina.
Varla sást nokkur gráta. Andlit
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS W ' ** 391
manna voru eins og steingerfingar.
Hjer var hin mikla sorg, sem er
þyngri en tárum taki. Ástvini sína
höfðu menn mist, og heimili, sem
menn höfðu bygt upp með margra
ára þrautseigju og sparsemi, voru
að engu orðin á fáum mínútum.
Hver gat skilið þetta? Hvers vegna
átti þetta fram við mig og mína að
koma? Já, hvers vegna? Stríðið
svarar ekki slíkum spurningum,
það ieggur aðeins í rústir.
Þennan fagra haustmorgun mistu
196 Norðmenn lífið og auk þess
fórst fjöldi Rússa og Þjóðverja.
Þjóðverjar urðu líka fyrir miklu
tjóni. Að vísu eyðilagðist kafbáta-
höfnin ekki, en þeir mistu fjóra
kafbáta. Þeir þoldu ekki loftþrýst-
inginn og sukku. Það sárnaði njönn
um mest, að kafbátahöfnin skyldi
ekki eyðileggjast. Nú máttí eiga
von á því að bandamenn gerðu
aðra árás á hana. Sú árás kom líka
seinna, en það er önnur saga, eins
og Kipling segir. ’
Smám saman fór lífið aftur að
ganga sinn vana gang. 'Sniám
saman, hægt og bítandi þurkast
minjar hernaðarins út. Ný heimili
rísa upp á rústum hinna görnlu.
Trúin á lífið hefur ekki verið dreþ'-'
in, hún er eilíf. Bráðum verður alt
komið í samt lag. En bautastein-
arnir yfir þeim, er Ijetu lífið, verða
þá þögul vitni um það, sem einu
sinni var.
Þverá
Mig hefir oft undrað hve ókunnug-
lega er tekið til orða, í dagblöðum og
víðar, þegar skrifað er um fyrirhleðsl-
una að hefta landbrot af völdum
Markarfljóts vestur mcð Fljótshlíð.
Sem dæmi vil jeg benda á greinarstúf
í Lesbók Morgunblaðsins 15. sept.;
þar stendur: „Fyrir 40 árum kom
fyrst fram uppástunga um að hefta
landipjöll Þverár í Fljótshlíð og
Landeyjum með því að setja stíflu-
gafð í hana og veita henni austur í
Markarfljót“. „Nú í sumar hefir ræst
draumurinn um að veita Þverá aust-
ur í Markarfljót“.
Það er öllum ljóst er þekkja bæði
þessi vatnsföll, að hjer er um mis-
skilning að ræða, sem verður að leið-
rjetta.
Markarfljót hefur upptök undan
Torfajökli og rennur um Laufaleitir,
svo áfram, eftir farvegi sínum, milli
Grænafjalls, Emstra, Almennninga,
Þórsmerkur, og suður með Eyjafjöll-
um til sjávar. Margar þverár liggja í
Markarfljót frá upptökum þess, t. d.
Hvítmaga, Bratthálskvísl, Innri- og
Syðri-Emstruárnar, Ljósá á Almenn-
ingum, Krossá, Steinsholtsá o. fl. Þeg-
ar Markarfljót rennur framhjá f’órs-
miirk, er vatnsflaumurinn orðinn gíf-
urlegur. Þá dreifist hann vestur á bóg-
inn, því jarðvegurinn er þá orðinn
gljúpur. í austanátt belgist vatnið
vestur eftir og gerist svo ágengt, að
það ryður sjer braut og nær framrás
og samernast Þverá.
Aftur á móti er Þverá aðeins mvnd-
uð af ám og lækjum sem falla frá
heiðinni ofati Fljótshlíðar, og er
venjtilega vatnslítil nema í leysingum.
Þverá rennur vestur um láglendið og
fellur í Eystri Rangá vestur af Stiður-
. ., >/i r.'
Moeioarhvolshjaieigu.
Það er því augljóst, að sú margum-
talaða fyrirhleðsla, sem gerð er til að
hefta landspjöll af vatnaágangi í
Fljótshlíð og Landeyjum, er gerð til
þess að hindra að Markarfljót renni
framvegis vestur yfir láglendið, en
falli í þann farveg, er það hefir grafið
. •, :riO'J t.'.Q
sjer til sjavar.
15. sept. 1946.
Sigurgeir Einarsson.
* T'íí