Lesbók Morgunblaðsins - 19.06.1949, Blaðsíða 6

298
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
STJÓRIMARHERIIMIM í KÍIMA
Tvcir amcriskir hlaðamcnn, Thcodorc II. Whitc og Annalec Jocoby,
voru í Kina meðan heimsstyrjöldin stóð. Þeir skriíuðu siðan bók, scnt
hcitir „Thundcr out of l'hina" og lvsa þar því frábæra sleifarlagi, scm
var á stjórn kinverska hcrsins i viðureigninni við Japana. Má gcra ráð
fyrir að samskonar sleifarlag sje á cnn, og sje það skýringin á þeiir.
hrakförum, sem stjórnarherinn hcfur farið að undanförnu. Hjcr hirtist
stuttur utdrattur úr bókinni.
ÞEGAR fyrstu sóknarlotu Jupana
lauk 1938, voru 4 milljónir manna
í kínverska hernum. Á næstu sex
árum kallaði kínverska stjórnin á
hverju ári 1!£ milljón manna í
herinn, og hefði herstyrkur hennar
því átt að vera um 12 milljónir
manna 1944. En tala hermannanna
hafði staðið i stað. Hvernig stóð á
þessu? Hvað hafði orðið um þessar
8 milljónir manna?
Á þessum árum var ekki mikið
barist, svo að mannfall á vígvöllun-
um hefur ekki farið fram úr einni
milljón. Hinar milljónirnar voru
blátt áfram horfnar. Ýmist höfðu
hermennirnir hrunið niður úr
hungri og drepsóttum, eða þeir
höfðu gerst liðhlaupar — sumir
leitað heim til sín, en langflestir
gengið óvininum á hönd.
★
í Kína var herskylda, en þeir
liöfðu sína eigin aðferð við að kalla
menn í herinn. Ekki var farið eftir
manntali. Stjórnin ákvað aðeins
hve margir menn skyldu teknir í
herinn, og svo var þessu deilt nið-
ur á hjeruðin, þannig að hvert
hjerað átti að leggja til ákveðinn
fjölda nýliða. Hjeraðsstjórnirnar
skiftu þessu svo niður á sama hátt
á sveitir, þorp og bæi og svo var
farið að smala. Þeir ríku þurftu
ekki að fara í herinn. Þeir kevptu
sig lausa, og á þann hátt stungu
embættismenn stórfje í eigin vasa.
Allir, sem það gátu, keyptu sig
undan herþjónustu.
En þeir, sem teknir voru í her-
inn, voru þá aðallega hinir, sem
síst máttu missast frá framleiðsl-
unni. Ef eitthvert umdæmi gat nú
ekki skilað jafn mörgum nýliðum
og heimtað var, voru ferðamenn
teknir í skörðin, eða nýliðar kevptir
af ræningjaflokkum. Ekki geki:
þetta hljóðalaust af, og margir
voru drepnir í þessu bjástri.
★
Kínversku hermennirnir fengu
aldrei frí. Þeir gátu því aldrei far-
ið heim til sín, og sjaldan fengu
þeir brjef. Það var nokkurs konar
dauðadómur að vera kvaddur í her-
inn. Meiri hluti nýliðanna sálaðist
áður en til vígvallanna væri komið
Þeir hrundu niður í æfinga-her-
búðunum og á hinni löngu göngu
til vígstöðvanna.
Ekki tók svo sem betra við fyrii
þá, sem lifðu, þegar þangað kom
því að hermennirnir sultu heilu
hungri. Amerísku hermennirnir
hlógu þegar þeir sáu kínvcrska her-
menn flytja með sjer hundahræ.
En hláturinn fór af þegar uppá-
halds hundar þeirra sjálfra hurfu.
— Kínversku hermennirnir stálu
hundum til að eta þá, vegna þess
hvað þeir voru soltnir, og hundar
Ameríkumanna voru vel aldir og
spikleitir.
Meðfram vegunum, sem hersveit
irnar fóru eftir, lágu lík manna í
hrönnum. — Sjúkir og horfallnir
menn reyndu í lengstu lög að lafa
á liersveit sinni, því að annars stað-
ar gátu þeir ekki fengið mat. En
þegar þeir drógust aftur úr, var
ekkert skeytt um þá, og þar báru
þeir beinin.
Maturinn var aðallega „póleruð“
hrísgrjón og stundum ekkert ann-
að. Engin fjörefni voru í þeim,
og þess vegna þjáðust hermenn-
irnir af fjörefnaskorti. Um lækn-
ishjálp var varla að tala. í Kína
var þá einn læknir fyrir hverjar
45.000 landsmanna, og margir
þeirra höfðu ekki meiri þekkingu
en lyfsalar. Helmingurinn af þess-
um læknum haíði orðið eftir á her-
námssvæði Japana. Flestir hinna
stunduðu sjálfstæðar lækningar
eða voru starfsmenn í einkasjúkra-
húsum. í hernum voru því í mesta
lagi 500 læknar, eða svo sem einn
læknir iyrir hverja herdeild. ef
þeim heíði verið skift reglulega
niður. En allir bestu læknarnir
voru látnir vera við spítalana, að
baki hersins og margar herdeildir
höfðu því engan lækni.
Herlæknarnir voru svo illa Jaun-
aðir, að þeir hefðu getað haft 10
sinnum meira upp úr sjer með því
að stunda einkalækningar. Þeir
höfðu lítið af lyfjum og sama sem
engin lækningaáhöld. Þeir urðu
oft frávita af örvílnan að horfa upp
á eymd hermannanna og geta ekk-
ert hjálpað.
Tíundi hver hermaður var með
berklaveiki. Engra varúðarráðstaf-
ana var hægt að gæta, því að menn
sváfu saman og mötuðust úr sömu
ílátum. Úrvals hersveit var einu
sinni send til Burma. Hún varð að
fara fótgangandi frá Kanton til
Kweiyang, 800 km. Á þeirri göngu
ljest þriðji hver maður. Amerískir
læknar skoðuðu þá, sem eftir voru
og sögðu að sjötti hver maður hefði
verið berklaveikur.
Blóðsótt og malaría lijuggu stór