Lesbók Morgunblaðsins - 19.06.1949, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSTNS
299

lóinn
ÁKVÆÐALJÓÐ
Ert þú kominn, erki fjandi
okkar hjer á Norðurlandi?
Klaka dreka kappsiglandi,
keyrir inn á fjörð og vík.
Yst frá norður ginnungs gapi,
Grænlandsjökla skriðuhrapi;
ógn úr vítis kulda krapi —
kröm er þjóðum sending slík.
Ætlar þú nú allt að deyða
yst frá sjó og fram til heiða7
Landið kalda kremur breiða
klaka þíns, er bjargir fól.
Æsiveður kólgu klakka
keyra upp úr svörtum bakka;
norðangarra hretin hlakka
himni við, svo byrgir sól.
Nú fara ærnar ört að bera,
eigum við þann burð að sk<=ra
niður á kaldan fanna frera
svo fáir þú að smakka blóð?
Hryssur kasta, kala júgur,
á kröminni þú verður drjúgur
folaldsskrokka að hakka’ óhrjúfur
hjarninu á í dauðamóð.
Fyrra árs grösin, fölnuð stráin,
fellir þú und kaldan snjáinn
svo enga veiti tögg sú tágin.
tíðum fram er lífið dró.
Jörðin stynur frosts und fargi,
skörð í fylkingarnar, því að her-
mennirnir voru svo veikir fyrir, að
þeir þoldu ekki neitt.
Vorið 1942 voru þrjár kínversk-
ar herdeildir sendar til Burma til
þess að hefta framsókn Japana. —
Þarna er eitthvert versta malaríu-
pestarbæli í heimi. í einni hersveit-
inni voru upphaflega 7000 manna.
en þremur vikum seinna voru 4000
er fimbulvetur skcp hinn argi;
hlægir þig með hellubjargi
hroða fylla auðan sjó.
Öfl eru tvö, hið illa og góða,
þjer ýtt skal frá með krafti ljóða.
mjer sem ljeði milding þjóða.
máttugur himna skaparinn.
Heiti’ jeg á sól og sunnan vinda
sveipa eldi jaka tinda,
þjer svo megi á hafsbrún hrinda,
heljar hvíti vomurinn.
Hrópa jeg til hjálpar alla
himin búa, vættir fjalla,
marar lið, svo megum halla
máttugir þínum veldisstól.
Straumaköst í hafsins hyljum,
hamför lofts í sunnan byljum;
skalt þú undan kröppum kyljum
keyrður yst að Norðurpól.
Skíni sól um fjall og fjörðinn,
fannir bráðni, grænki jörðin,
fóður sitt svo fái hjörðin
frjáls og glöð um haga val.
Fiskar gangi á fjarða grunnin
svo fái þjóðin björg í munninn,
hlægir mig, þá helja er unnin,
hætta þessu rími skal.
16. maí 1949.
Magnús á Vöglum.
uppi standandi. Herstjórnin kipti
sjer ekkert upp við það.
★
Það er auðvelt að áfellast her-
stjórnina fyrir skeytingarleysi um
heilsu og líf hermannanna. En hjer
kemur fleira til greina. Hermenn-,
irnir höfðu sjálfir ekki snefil af
þekkingu á einföldustu atriðum
heilsufræðinnar. — Hreinlæti var
þeim fásinna. Og í veikindum
treystu þeir á særingar og töfra-
meðul. Ameríkumenn reyndu að fá
þá til þess að drekka ekki annað
en soðið vatn, en þeir ljetu það sem
vind um eyrun þjóta og drukku úr
hvaða polli sem þeir komu að. —
Ameríkumenn ljetu þá fá sáraum-
búðir, en þeir notuðu þær til þess
að fsegja byssur sínar.
★
Skipulag kínverska hersins var
mjög laust í reipunum. Yfirhers-
höfðinginn, Chiang Kai Shek hafði
verið meðal þeirra fyrstu, er stund-
uðu nám á herskólanum í Paoting.
en síðan voru nú 40 ár. Herforingja
ráðið hafði enga heildarþekkingu á
nútíma hernaði. Það var skipað
öldruðum mönnum sem áður höfðu
borist á banaspjót, og hötuðu hver
annan. Fyrirskipanir þeirra voru
því sitt á hvað, og máske alls ekki
til þess ætlaðar að verða óvmin-
um að ógagni.
Spilling gegnsýrði alt. Hver her-
sveit var látin vera sjálfstæð heild,
og foringjar þeirra fengu í hendur
allan mála hermannanna, en út-
býttu honum eftir eigin geðþótta.
Svo var látið svo heita að í einni
herdeild væri 10 þúsundir manna,
þótt þar væri ekki nema 5—:7 þús.
Mismuninum á málagreiðslunni
stungu herdeildarforingjarnir auð-
vitað í sinn vasa. Þeir græddu líka
á því að svelta hermennina. Allir
greiðslulistar og matvælaskrár
voru falsaðar ,og þetta gekk svo
langt, að það var viðurkent að for-
ingjarnir ætti að fá þennan mis-
mun sem einn lið í launagreiðslu
sinni.
Hermennirnir voru barðir og
pyntaðir ef eitthvað bar út af eða
þegar foringjarnir voru í slæmu
skapi. Það var talið stórhættulegt
að láta hersveitir ferðast um heim-
kynni sín eða nærri þeim. Her-
mennirnir földu sig þá og sáust
ekki framar. Einu sinni voru 800