Lesbók Morgunblaðsins - 04.12.1949, Síða 9
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS JTZ'7”
549
MANNAVEIÐAR í SVÍÞJÓÐ
Eítir Per Meurling
Um 30.000 t'lóttamcnn frá Ey&trasaltsríkjunum cru nú í Sviþjóð, en
óttinn við Rússa hvilir cins og martröð á þeim. Þcss vcgna rcyna þcir
að flýa lcngra — lengra.
— Þú skalt íá 15.000 krónur á
mánuði, fría íbúð og ýms fríðindi,
ef þú hverfur heim aftur, sagði
sendimaður. Þín bíður mikil upp-
hefð þar.
S V A R T U R Mercedesbíll, með
merkinu CD, þeysti eftir götun-
um í Málmey. Hann hægði ofurlítið
á sjer um leið og hann rendi niður
í fríhöfnina. í framsætinu sátu
tveir skuggalegir menn. Þeir juku
nú hraðann og staðnæmdust ekki
fyr en á ysta hafnarbakkanum. Það
var auðsjeð að þeir urðu fyrir von-
brigðum. Of seint. „Párnu“ var far-
in. Þeir töluðu eitthvað saman á
framandi tungumáli. Svo sneru þeir
við og óku inn í borgina.
Hvaða menn voru þetta? Og hvað
cr .J’árnu11?
Þetta cru að vissu leyti aðal-
mennirnir í sorgarleik, sem nú er
lcikinn um alla Svíþjóð. í þessum
leik, sem ekki er uppgerð heldur
blóðug staðreynd, voru baltnesku
flóttamennirnir á „Párnu“ hinn að-
jlinn. Mennirnir í sendiráðsbíln-
um eru þeir, sem eru á flóttamanna
veiðum. Sá, sem sat við stýrið í
svarta Mercedes-bílnum, er starfs-
maður við sendisveit Rússa í Stokk
hólrni, en hinn heitir Iljir Feodoro-
vitch. Um hann vita menn fátt
annað en það, að hann mun vera í
MVD, hinni hræðilegu leynilög-
reglu Rússa, sem hefur utsendara
um allan heim.
Sá, sem á undan honum var, hjet
Suurváli, en það komst upp um
hann. Feodorovitch snuðrar um
alla flóttamenn, fær að vita hvar
þeir eiga heima, þótt þeir fari
huldu hofði. Og svo geíur hann
russneska sendiráðinu upplýsmg-
ar. Það fer a stuíana, skrif ar ílótta-
mönnunum, sendir þeim pjesa, þar
sem þeir eru hvattir til að hverfa
heim aftur. Þessir pjesar eru prent-
aðir í Stokkhólmi. Prentsmiðja þar
hefur látið rnúta sjer til þess að
prenta þá.
RÚSSNESKU flugumennirnir láta
sjer þetta ekki nægja. Þeir fara til
hinna dauðhræddu flóttamanna og
hóta þeim öllu illu ef þeir snúi ekki
heirn — heim til landsins, sem þeir
hafa flúið vegna ofsókna og mann-
drápa.
Hið kunna cistneska tónskáld,
Eduard Tubin, sat eilt kvöld í ró
og' næði heima hjá sjer og var að
leika á píanó. Alt í einu er dyra-
bjöllunni liringt. Þar var kominn
sendiboði frá rússneska sendiráð-
inu og kraíðist þess að Turbin hyrfi
til Eistlands aftur.
En Tubin neitaði að fara.
Á sama hátt er farið með ótal
aðra. Flóttamennirnir eru í stöð-
ugum ótta um að rússneskir flugu-
menn berji þá og þegar að dyrurn
hjá sjer. Og þessi nagandi ótti ætl-
ar að gera út af við þá.
Ung stúlka, Lydia Makarovna,
hafði engan frið fyrir þeim. Þeir
sendu henni hvert hótunarbrjefið
á eftir öðru. Og þegar þeir voru
hræddir um að hún fengi ekki
brjeíin, sendu þeir henni nótna-
hefti (hún er hljóðfæraleikari) og
í þeirn voru hótanirnar faldar. Með
alls konar brögðum reyndu þeir
og að tæla hana til sendiherra-
bústaðarins. Þeir voru seint og
snemma á ferli utan við húsið, þar
sem hún bjó og höfðu þar bíl til
taks. Einu sinni rjeðust þeir inn
í húsíð, en náðu ekki í hana, því
Baltneskt flcttaíólk