Lesbók Morgunblaðsins - 09.07.1950, Blaðsíða 6

346
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
einnig mikið af góðu úraníum frá
Great Bear Lake í Kanada. Ný-
lega fanst ný úraníumnáma hjá
Theano Point hjá Superior vatni,
en engin revnsla á hana komin.
Sovjetríkin. — Það er með öllu ó-
kunnugt hvað Rússar eru komnir
langt í kjarnorkurannsóknum. Þó
er vitað að þeir hafa kjarnorku-
stöðvar hjá Sanga-fljóti og Beikai
vatni. En stærsta stöð þeirra mun
vera í norðaustanverðri Síberíu og
þar mun hafa verið kjarnaspreng-
ingin, sem Truman sagði frá.
Framleiðsla Rússa þolir engan
samanburð við framleiðslu Banda-
ríkjanna. Árið 1946 framleiddu þeir
16.3 miljónir lesta af stáli, rúmlega
153 miljónir lesta af kolum 1945
og um 40 miljónir kilowattstunda
af rafmagni 1946.
Að því best er vitað eru engar
úraníumnámur í Rússlandi sjálfu.
En úraníumnámur eru hjá Joa-
chimsthal í Tjekkóslóvakíu og þar
liafa Rússár látið vinna af mikilli
áHefð. Vitað er um aðrar úraníum-
námur í Balkanríkjunum, en þær
eru ljelegar. Þess vegna leggja
Rússar nú aíar mikið kapp á að
finna nýar úraníumnámur.
KJARNASP lí E N G J U K
Bandaríkin. — Bandaríkin eiga nú
sennilega nokkur hundruð af
kjarnasprengjum. Og þeir, eiga nú
sprengjur, sem eru tvisvar eða
þrisvar sinnum kraftmeiri heldur
en sprengjan, sem kastað var á
Nagasaki. Og enn öflugri sprengjur
eru til.
Sovjetríkin. — Vafi leikur á því
hvort Rússar eigi nokkrar kjarna-
sprengjur. Sprengingin mikla, sem
vart varð við í ágúst í fyrra sumar,
gat vel hafa stafað af slysi. En það
þarf þó ekki að.vera, og er rjettara
að gera ráð fyrir að um tilrauna-
sprengingu hafi verið að ræða, og
að Rússar eigi nú nokkrar kjarna-
sprengjur, þó ekki nema sárfáar og
af líkri gerð og fyrsta kjarna-
sprengjan var, því að ólíklegt er að
þeir viti um þær endurbætur er
Bandaríkin hafa gert á sinni kjarna
-sprengju.
K .1 A K N O R K U V O P N
Bandaríkin. — Flugvjelar eru, enn
sem komið er, öruggustu flutninga-
tækin fyrir kjarnasprengjur. Banda
-ríkin eiga nú langíleygustu árás-
arflugvjelar í heimi, t. d. B-36, sem
getur flogið 3000—4000 mílur í ein-
um áfanga. Er búist við að þeir
eigi 180 af þessum flugvjelum á
næstunni. Auk þess eiga þeir 420
flugvjelar af B-29 og B-50, sem eru
útbúnar til þess að flytja kjarna-
sprengjur, og enn fremur margar
Lockhead njósnaflugvjelar, sem
fluttar eru á móðurskipi. Þá er og
hinum nýu þrýstiloftsflugvjelum
ætlað að flytja kjarnasprengjur.
Miklar endurbætur hafa verið
gerðar á flugskeytum, en þó mun
enn ekki hafa tekist að framleiða
flugskeyti, sem geta farið yfir út-
höf.
Sovjetríkin. — Rússar hafa kepst
við að framleiða langfleygar flug-
vjelar síðan stríðinu lauk. Og marg-
ir haida að framleiðsla þeirra sje
nú í höndum sjerstakra manna, en
ekki undir umsjá flugflotans. Yfir-
foringi hinna langfleygu flugvjela
er A. Y. Golovanof marskálkur og
hefur hann þrjár flugflotastöðvar,
eina nærri Smolensk, aðra hjá
Uman og liina þriðju hjá Khabar-
ovsk. Þessar flugvjelar eru stæld-
ar eftir amerísku flugvjelinni B-29
og munu Rússar nú eiga 100—200
af þeim, eða talsvert minna en
menn hafa búist við. En flugliðið
er ekki að sama skapi gott. Þeir
munu ekki eiga einn einasta flug-
mann, sem hefur þekkingu á því
hvernig á að fara með kjarna-
sprengjur og kasta þeim niður.
Þýskir sjerfræðingar hjálpa nú
Rússum til þess að smíða flug-
skeyti og er talið sennilegt að Rúss-
ar eigi nú V-2 flugskejúi, sem hægt
er að skjóta 500 mílna veg. En þeir
eiga ekkert einasta flugskeyti með
kjarnasprengju.
. VA K N I It
Bandaríkin. — Varnir gegn kjarna-
sprengjuárás eru að sumu ieyti
fólgnar í því að gera árásir á kjarn-
orkustöðvar óvinanna, en að öðru
leyti eru þær fólgnar í því að gera
árásir á flugvjelar þær, sem eru
með kjarnasprengjur. Bandaríkin
eru vel út búin til að halda uppi
þeim vörnum. Þau hafa yfirráðin
á höfunum. Flugvjelar þeirra geta
flogið lengra í einum áfanga held-
ur en rússneskar flugvjelar. Radai'-
tæki Bandaríkjanna eru hin bestu
í heimi. Þau eiga mikið af þrýsti-
lofts-flugvjelum, sem eru mikiu
hraðfleygari en aðrar flugvjelar.
Alls hafa Bandaríkin nú yfir 24.000
flugvjela að ráða í hernaði, og eru
þá taldar árásarflugvjelar, flutn-
ingaflugvjelar og æfingaflugvjelar.
Sovjetríkin. — Rússar eiga nú 14—
17.000 hernaðarflugvjela, aðallega
árásarflugvjela og nokkrar þúsund-
ir flugvjela, sem þeir geta gripið
til. — Árleg flugvjelaframleiðsla
. þeirra er talin vera um 12.000. —
Þeir eiga nokkuð af þrýstiloíts-
flugvjelum og eru þær smíðaðar
eftir þýskri fyrirmynd, eins og
bandarísku flugvjelarnar. Rússar
eiga lítið af næturflugvjelum (og
svo er einnig um Bandarikin). —
Radartæki þeirra eru ófullkomin
og þeir eru langt á eftir í vörnum
gegn flugvjelaárásum og þekkingu
á vörnum í lofti.
^ ^ ^