Lesbók Morgunblaðsins - 29.08.1954, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLADSINS
535
Stræti í hinu helgaBrunnur til hægri.
CF'
og asnarnir vildu láta í ljós að ég
væri óvelkominn, þeir horfðu stöð-
ugt til jarðar en litu ekki á mig.
Húsveggirnir eru sléttir og til-
breytingalausir, með rammbyggi-
legum dyrum, og ef þær eru opn-
ar, sér inn í dimmt og kuldalegt
anddyri. Börnin voru vel klædd og
virtust fjörug og kát. Sérstaklega
leizt mér vel á litlu stúlkurnar með
björt augu og kolsvart hár. En
framkoma þeirra við mig var
svipuð framkomu eldra fólksins.
Ef ég gekk fyrir húshorn og kom
þar að hópi barna, sem voru að
leika sér með miklum gleðilátum,
þá þögnuðu þau öll í senn, tóku til
fótanna og hlupu inn í húsin, eins
og mýs sem eru að forða sér í hol-
ur sínar.
Þorpin eru ævintýraleg, en í
augum ferðamanns verða þau
kuldaleg og óyndisleg líkt og þeir,
sem eiga þar heima. Mozabitar eru
einkennileg þjóð. Þeir telja það ó-
sæmandi að reykja, drekka vín og
hlusta á hljóðfæraslátt. Eitt af
þorpum þeirra, Beni Isguen, er tal-
ið heilagt, og vei þeim útlending
sem dirfist að reykja innan múra
þess. Þar má og enginn vera um
nætur nema Mozabitar og hliðum
þorpsins er ramlega læst á hverju
kvöldi um sólsetur.
★
Þrátt fyrir það að Mozabitar eiga
heima í eyðimörk, eru þeir vel efn-
um búnir og almenn velsæld þar.
Þeir eru mjög slyngir kaupsýslu-
menn. Ungu mennirnir fara nú
gjarna til Algier eða annara borga
við Miðjarðarhaf, ekki til þess að
setjast þar að, heldur til þess að
græða. Og þegar það hefir tekist
snúa þeir heim aftur. Margur
skyldi nú ætla að þeir kysi heldur
að vera um kyrt í hinum frjósömu
löndum þegar þeir hafa kynnst
þeim, en það kemur aldrei fyrir.
Röm taug dregur þá heim til föð-
urtúna. Vegna kaupsýslu hæfileika
sinna, komast þeir vel áfram í
borgunum og stórgræða, en hverfa
svo heim aftur til byggðarinnar í
hinni hrjóstugu eyðimörk. Ef svo
fer að einhver þeirra deyr erlendis,
þá er lík hans þegar flutt heim í
M’Zab dalinn og greftrað þar. Þess-
ir líkflutningar þykja Frökkum
slæmir, því að þeir þykjast hafa
nóg annað að flytja.
Konurnar fara aldrei út fyrir
þorpsmúrana. Þær sitja sífelt heima
og vefa þar dýrindis dúka, sem víða
eru frægir. Eru þeir með sterkum
litum og allskonar myndum og út-
flúri af fornri gerð, og svipar því
mest til útflúrs, sem fundist hefir
í rústum Kartagóborgar. Aðal-
markaðurinn er í hinu helga þorpi
Beni Isguen. Þar er allt selt, sem
nöfnum tjáir að nefna, allt frá lif-
andi úlföldum að skóm og fíkj-
um. Allt er boðið upp. Hafi mönn-
um ekki komið saman um verð fyr-
ir sólarlag, þá er samningum frest-
að til næsta dags.
Margir ferðamenn telja að eng-
inn staður í Afríku jafnist á við
M’Zab dalinn. Hann sé merkileg-
astur allra staða þar. Hann hefir
það og fram yfir aðra staði, að
mjög auðvelt er að komast þangað.
Menn fara með áætlunarbíl frá
Algier, geta verið einn dag um
kyrrt í Ghardaia og komið aftur
til Algier eftir viku. Helmingur-
inn af veginum er ágætur, en hinn
helmingurinn slæmur og hætt við
að lenda þar í sandsköflum.
Þegar þess er gætt hvað Moza-
bitar hafa búið við hörð kjör fyr á
öldum og hve einangraðir þeir
voru, þá er engin furða þótt þeir
sé fálátir og alvörugefnir. Þeir
hafa orðið fyrir illum búsifjum af
meðbræðrum sínum, lífsbarátta
þeirra hefir verið hörð og þeir
hafa ekki átt neina vini. Það er
eðlilegt að reynslan hafi sett mark
sitt á þjóðina. En þeir sem þekkja
sögu Mozabita hljóta að dást að
þreki þeirra og þrautseigju, fast-
heldni þeirra við fornar dygðir og
hinu mikla þrekvirki þeirra, að
skapa sér framtíðarland í auðn
Sahara, þar sem engum öðrum
hefði komið til hugar að hægt væri
að draga fram lífið.
(Eftir Robert Smith).