Lesbók Morgunblaðsins - 03.08.1958, Side 4

Lesbók Morgunblaðsins - 03.08.1958, Side 4
388 LESBÓK MOROUNBLAÐSTNS heldur skýum, sem skyggi á sól til langframa. Enn aðrir segja að þetta stafi af breytingum í gufuhvolfinu. sífan stóriðja hófst, hafi svo mikið af kolareyk safnazt fyrir í loftinu. að hann hafi sogið í sig sólarhit- ann svo hann hafi ekki náð að kom ast til jarðar. Þá eru og þeir, sem segja, að það sé vegna breytinga á sólinni sjálfri, að ísaldir koma og fara. Aðri” kenna þetta sólblettunum, því að frá þeim stafi orkubylgjur, er beri ryk til jarðar. Enn aðrir kenna um misjöfnum gangi jarðar, að hún ýmist færist nær sól eða fjarlæg- ist hana. Einkennileg kenning er það, að ísöld hefjist þegar loftslag jarða^ er óvenjulega hlýtt, því að þá verði meiri uppgufun, meiri ský og meiri fannkoma í kuldabeltunum. —★— Nýasta kenningin er sú, að haf- straumar valdi breytingunum Meðan hafís hylur Norður-íshafið. eins og nú er, þá er sjórinn kaldur þar. En Atlantshafið er bá tiltölu- lega hlýtt, og vegna þess taka jökl- ar á meginlöndunum að bráðna Um leið og þeir bráðna, hækkar hafflöturinn. Og þetta virðist nú vera að gerast. En um leið og sjórinn hækkar, myndast straumur úr Atlantshaf- inu norður yfir þann þröskuld, sem aðskilur það og íshafið Hlýi sjór- inn berst norður undir hafísinn og bræðir hann. Þetta virðist vera að gerast um þessar mundir. En þegar hafísinn hefir bráðnað, þá hefst ný ísöld. Sjórinn er þá orð- inn svo hlýr, að uppgufun vex ákaflega, og við það myndast mikil ský. Þá hefst mikil snjókoma um öll norðlæg lönd. Þannig heldur þetta áfram öldum saman, jöklar hiaðast á löndin og hafísinn kemur aftur Um þær mundir er Atlants- haíið orðið kalt af straumum að norðan. En eftir því sem hafísinp eykst, svo lækkar yfirborð sjávar og aftur kemur að þvi, að þrösk- uldurinn sem er á milli Atlants- hafs og íshafs, stöðvar strauma þar á milli. Við það hlýnar Atlants hafið en íshafið kólnar og við það magnast hafísinn um allan helm ing. Þá er hringferðinni lokið og allt eins og var í upphafi, Atlants- hafið hlýtt, íshafið kalt og snjó xyngir niður. Einkennilegast við þessa skoðun er það, að íshafið sé hlýtt þegar ísöld hefst. En að þessari niður- stöðu komust menn með því að ’annsaka botnfall sjávar við bæði heimsskaut. Þetta botnfall benti til þess að í upphafi ísaldar hefði verið hlýr sjór í íshafinu, en kaldur í Atlantshafi. Það gæti ef til vill stutt þessa skoðun, að hlýftrdakaílinn sem nu er virðist aðeins ná til peirra landa, sem liggja að Norður-lshafinu, en sjórinn í Kyrrahafi við vestur- strönd Ameríku virðist hafa kólnað nokkuð seinustu 50 árin. —★— Hvort þessi kenning verður til þess að greiða úr gátu ísaldanna, skal ósagt látið. En hún gefur vís- indamönnum undir fótinn að rann- saka enn betur en áður hafstraum- ana. — (Útdráttur úr bók sem heitir „The World in Space" eftir Alexander Marshack). — Hefir nokkuð skemmtilegt borið fyrir yður í Moskva? var þýzki sendi- herrann Haas spurður, er hann kom til Bonn. — Já, ég sat einu sinni að snæð- ingi inni á Intourist. Við næsta borð sátu tveir menn úr sendiráði Frakka. Skyndilega kallar annar á þjóninn og segir gremjulega: — Það er alls ekki hægt að vinna á einni af þessum þrem- ur frikadellum. — Það er eðlilegt, svar- aði þjónninn kurteisislega, þetta er hljóðneminn! Hundar þvoðu upp SULLAVEIKIN var 1 algleymingi hér a landi á seinni hluta 19. aldar, og hóf dr. J. Jónasson landlæknir öfluga bar- áttu gegn henni. Reyndi hann að fyig.i- ast með útbreiðslu veikinnar um allt land og átti því bréfaskifti við menn í öllum sýslum. Merkur maður skrifaði honum þá á þessa leið á öndverðu ári 1888: — Hér er hefðarbóndi í sókninni; eg kom inn í bæ hjá honum og vissi hið annað fólk á bænum eigi fyr en eg var kominn inn. Var það þá að borða graut úr öskum. Svo helt það áfram að borða, og að því búnu settu allir aska sína fyrir 4 hunda, er voru inni i bað- stofunni, og sleiktu þeir öll matarílátin vel og vandlega. Síðan tók hver maður sinn ask af gólfinu, blés í hann í kross og lét hann annaðhvort upp á hyllu eða undir rúm. Svo spurði eg til hvers fólkið hefði svona mikil mök við hundana, og fór að prédika fyrir því hve skaðlegt þetta væri. Þá önsuðu allir, karlar, kerlingar og krakkar: „Eg trúi nú trauðlega slíku; eg held eg gefi rakkanum mínum eftir sem áð- ur að sleikja nóann minn; eg hefi gert það hingað til og hefir mér ekki orðið meint við. Þeir vita kanske ekki, þessir læknar, sem eru að prédika þetta, að hundstungan er bezta læknismeðal, og mikið betri en sumt þetta meðalasull læknanna". Rafvæðing og steinolía A flokksfundi í Semenowskoje hjá Sverdlovsk, var áróðursmaður flokks- stjórnarinnar að halda ræðu. Hann sagði að raforkuframleiðsla í Síberíu mundi verða orðin meiri árið 1960 held- ur en rafmagnsframleiðsla allra vest- rænna ríkja samanlagt. — Já, félagi, þetta er gott, þetta er meira að segja ágætt, sagði Tamil Damlovitsch verkamaður, en að hvaða gagni verður þetta okkur smáborgur- unum? Fáum við þá meiri steinolíu á lampana okkar? — Þú ert asni, sagði áróðursmaður- inn. Skilurðu það ekki að í staðinn fyrir olíu, gengur þú að veggnum, styð- ur á takka og þá kemur ljós, sem dug- ir þér þangað til næsta steinolíusend- ing kemur til Semenowskoje.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.