Lesbók Morgunblaðsins - 10.05.1959, Blaðsíða 14

248
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Jarðskjálftahœfta
vofir sífellt
borg Nýa
M A R G T er líkt með íslandi og
Nýa-Sjálandi. Jarðhitinn hefir sett
sinn svip á bæði löndin Hér bú-
umst vér við því hvað af hverju að
Katla fari að gjósa eftir 40 ára
hvíld, en í Nýa-Sjálandi búast
menn við stórkostlegum jarð-
skjálftum hvað af hverju, og segja
að þeir komi nokkurn veginn
reglulega á 40 ára fresti. Það er
dálítið einkennilegt þetta 40 ára
tímabil, sem jarðfræðingar hafa
tekið eftir bæði á íslandi og á Nýa-
Sjálandi.
Höfuðborgin í Nýa-Sjálandi heit-
ir Wellington og stendur hún á
syðsta odda nyrðri eyarinnar, ein-
mitt á því svæði, þar sem jarð-
skjálftahættan er allra mest. Þar
er landið allt sundursprungið. Og
nú á einni öld hafa orðið þar 14
meiriháttar jarðskjálftar, en þeir
svæsnustu með 40 ára millibili. Og
nú er búist við því að stór jarð-
skjálfti sé skammt undan.
í Wellington eiga heima 150.000
manna. Standa mörg húsin í snar-
brattri fjallshlíð og þar er nú
byggt mest. Það er engu líkara en
að bæarbúar sé hvergi smeikir við
jarðskjálítana, eða hafi gleymt því
hver hætta vofir yfir þeim. Sumir
trúa því að öld jarðskjálftanna sé
lokið, en jarðskjálftafræðingar eru
ekki á því. Seinasti stórjarðskjálft-
inn kom þar 1914 og átti upptök
sín um 150 km. fyrir norðan borg-
ina. Eftir sögn jarðskjálftafræð-
inga var hann fjórum árum á eftir
áætlun. Nú má því á hverri stundu
búast við því að annar eins jarð-
skjálfti komi. Að vísu kom þar all-
yfir höfuð-
-S j á I a nd s
snarpur jarðskjálfti 1942 og olli
nokkru tjóni, en þetta var ekki
einn af „stóru“ jarðskjálftunum.
En þótt borgarbúarnir lifi
áhyggjulausu lífi og hugsi ekkert
um hættuna, sem yfir vofir, verður
ekki hið sama sagt um borgar-
stjórniha. Hún hefir þegar fyrir
löngu gert ýmsar varúðarráðstaf-
anir og falið manni, sem Wreford
P. Wade heitir, að hafa með hönd-
um stjórn björgunarstarfs, ef til
kemur. Hann hefir gert ráðstafanir
til þess, að jarðýtur sé þegar til
taks að ryðja götur, þar sem hús
hrynja. Hann hefir einnig gert ráð-
stafanir til þess, að hægt sé að
flytja frá borginni þegar í stað
20.000 konur og börn, og verða þau
flutt með skipum, ef vegir út frá
borginni skyldi verða ófærir. Sjálf-
boðaliðasveitir hafa verið skipu-
lagðar og eiga þær að hjálpa til við
björgun. Er talið að þær geti verið
komnar á vettvang hálfri stund
eftir að jarðskjálftinn ríður á. Þess-
ir sjálfboðaliðar eiga að hjálpa
fólki, sem hefir orðið undir húsa-
rústum, sjá um dreifingu matvæla,
koma vegvilltum mönnum í húsa-
skjól og stjórna brottflutningi
kvenna og barna. Er allt rækilega
undir það búið og meðal annars
hafa þegar verið prentaðir farmið-
ar handa þessu fólki! Þá hafa og
verið skipulagðar hjálparsveitir
lækna og hjúkrunarkvenna til þess
að annast þá, sem slasast kunna.
í borginni hefir verið komið upp
28 hjálparstöðvum, þar sem geymd
eru matvæli og hjúkrunargögn.
Allt starfslið borgarinnar, svo sem
s
s
)
s
j
\
s
s
s
s
N
s
s
s
s
í
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
Vorar nú í Vonarstraeti
víða sendast börn.
Fugla sveimur sín með læti
syndir úti á Tjörn.
Rétt til hliðar rís hér borgin,
reyndar allt í kring,
bráðum fær að blunda sorgin
bjartan sólarhring.
Vetrarlangt hér vorar þó að
vetur herði tök,
annars staðar allt er snjóað,
opin helzt þó vök,
að þvj styður eðli landsins,
ylur jörðu frá,
engu síður upplag mannsins,
öðrum hjálp að fá.
■ Haldist Tjörnin, hólminn, brúin,
s hvert á sínum stað!
i Hingað kemur krían, flúin
\ kuldann sunnan að.* *
s Hún er grimm og viðsjál vera,
( vekur líf og f jör
5 og svo þor og afl að bera
, okkar þungu kjör.
SIGURÐUR NORLAND
s
s
S * Sagt er, að hún komi frá Suð-
• arskautslandinu.
s
\
s
s
)
s
s
)
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
>
s
í
s
s
s
s
s
s
s
i
slökkvilið, lögregla og starfsmenn
við opinberar stofnanir, verður
sett undir yfirstjórn hjálparnefnd-
arinnar, og sérstakar reglur hafa
verið settar um alla umferð á göt-
um, ef hættan dynur yfir.
Allar borgir í Nýa-Sjálandi hafa
leyfi til þess að gera sams konar
ráðstafanir, en það er Wellington
ein, sem hefir riðið á vaðið, enda
á hún mest í hættunni. Og til þess
að allt geti farið skipulega fram,
og ekkert lendi í handaskolum,
fara æfingar þar fram með stuttu
millibili.
I,