Lesbók Morgunblaðsins - 28.08.1960, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
409
Viggo Starcke, ráðherra:
IMorræn ráð
VIGGO Starcke er eini danski ráð-
herrann, sem er án stjórnardeildar.
Hann er formaður Réttarsambands-
ins, lítils stjórnmálaflokks, sem fylg
ir kenninguin svokallaðra „georg-
ista“. Þær kenningar eru ekki síður
umdeildar en Viggo Starcke, sem
hefur verið gagnrýndur harkalega
af stjórnmálaandstæðingum sínum,
en sjálfur þykir hann óvæginn í
orðasennum. Starcke, sem nú er 65
ára, var áður yfirlæknir á „Skov-
riddergaardens Kuranstalt“, sem
margir Islendingar munu kannast
við.
Hann sat þing Norðurlandaráðs
hér í Reykjavík fyrir skemmstu, og
hefur af því tilefni ritað eftirfar-
andi hugleiðingar.
Á ÞINGI Norðurlandaráðs í
Reykjavík heyrðust úr ýmsum átt-
um raddir, sem letu í ljós vonbrigði
vegna þess, hve lítinn árangur
starfsemi ráðsins hefur borið til
þessa. Þessar raddir kvörtuðu
ráð bregðast, er þar voru ráðin“,
segir Eggert Ólaísson.
Áður en við hefjum niðurgöng-
una, klyfjaðir náttúrusteinum
Drápuhlíðarinnar. látum við enn
einu sinni sjón vega yfir víðan
fjörð. Hann er blár, dökkblár,
tyrkneskt blár, alh eftir því hvem-
ig sól stafar á sjávarborðið. Hér
verður það öðru íremur sannmæli,
sem Jónas sagði:
„Bláa vegu
brosfögur sól
gengur gióðu skini“.
Bláminn er emkenni Breiða-
fjarðar, raunar aJls íslands. Manni
flýgur í hug: Skyldi Breiðafjörður
einkum yfir þvi, að ekkert hefur
orðið úr Norræna tollabandalag-
inu. Ekki vilja pó allir taka undir
þann söng. Að þeirra áliti er þátt-
taka Norðurlanda í Fríverzlunar-
bandalaginu (EFTA) mun æski-
legri af þessum ástæðum: þátttöku-
ríkin eru fleiri og viðfangssvæðið
stærra, þátttaka í EFTA hefur
lægri tolla í för með sér en raun
hefði orðið á í norrænu tollabanda-
lagi, og að lokum er sjálfsákvörðun
arréttur fríverzlunarríkjanna sterk
ari en orðið hefði í Norræna tolla-
bandalaginu. Innan Norðurlanda-
ráðs ætti að varpa fram þessari
spurningu: Eru þau ráð, sem Norð-
urlandaráð gefur, nægilega nor-
ræn?
Við, sem síðasta þing ráðsins sát-
um, heimsóttum Lögberg á Þing-
völlum, en Lögberg og umhverfi
hafa tekið svona á móti landnáms-
mönnum? Var það slíkur Breiða-
fjörður, sem Eiríkur rauði varð að
flýja? Maður hugsar sér knerrina
sigla þama milli eyjanna á sólbjört
um sumardegi. Þar fóru höfðingj-
ar, sem steindu skip, skildi og sum-
ir segl. Hvernig skyldu segl þeirra
Þórsnesinga haía verið lit? Sá
ókimni höfundur Tristanskvæðis
sagði:
„Blá skulu s?gi á skipunum,
sem hún er a'.
Kannske sigldu Breiðfirðingar
fyrir bláum seglom. Það hefði far-
ið vel á því.
Viggo Starcke
þess er fegursti og stórbrotnasti
samkomustaður, sem nokkurt þing
veraldar á. Fyrst við vorum stadd-
ir á íslandi og á þessum stað, var
þá nokkuð eðlilegra en að leita
beint til uppsprettnanna? Ég á
hvorki við sjóðheita hveri né ís-
kaldar lindir, heldur við hinar tæru
uppsprettur íslenzku sagnanna.
Ég spurði marga lærða menn,
sem áhuga hafa á verzlunarmálum,
hvort ekki hefði verið skrifað neitt
rit um verzlunarpólitíkina, eins og
hún kemur fram í íslenzku fornsög-
unum. Það hefur því miður ekki
verið gert, og flest Norðurlandanna
virðast hafa gleymt hinum nor-
rænu ráðum, sem sögurnar veita.
Hvað eftir annað herma þær frá
mönnum, sem báru útflutningsvör-
ur sínar — ull, húðir, fiskvöru —
um borð í skip sín. Síðan sigla
þeir til annarra landa og selja
varning sinn be/'tu fáanlegu verði.
Að því loknu kaupa þeir annan
varning, sem vartar í heimalönd-
um þeirra, og flytja hann heim.
Þegar þeir ná landi, reisa þeir búð-
ir sínar á ströndinni, og fólkið
flykkist að til þess að gera kaup.
Þama eru engir skriffinnar og
kontórkettir, sem skipta sér af