Lesbók Morgunblaðsins - 11.06.1961, Qupperneq 2

826
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
hann hefði á hendi viðkomandi
hátíðahöldunum. Jóhannes Ólafs-
son sá um allan undirbúning á
Þingeyri. Þar sem hún var næsta
kauptún innan sýslunnar, við sam-
komustaðinn, var talið sjálfsagt,
að Þingeyringar tækju að sér að
annast allar framkvæmdir, þar eð
ekki þótti viðeigandi að leita út-
fyrir sýsluna með skemmti- og
starfskrafta. Þess má geta, að
samkvæmt manntali 1910 voru
skráðir 337 íbúar á Þingeyri, en af
þeim var nokkuð stór hópur börn
og gamalmenni.
Meðal fyrirhugaðra skemmti-
atriða var blandaður kór, sem
annazt gæti allan söng við hátíð-
ina. Þá átti heima á Þingeyri mað-
ur, er Bjarni hét Pétursson og
stundaði verslunarstörf. Hann
hafði aflað sér nokkurrar söng-
menntunar og hafði mikinn áhuga
á söng og öðru félagsstarfi. Hon-
um var nú falið að stofna kórinn
og þjálfa. Það var leikur einn hjá
Bjama að búa til góðan kór að
vetrinum, en að eiga kór, sem gat
verið starfshæfur langt fram á
sumar, það var mun lakara, þar
eð meginþorri karlmanna hvarf til
atvinnu sinnar, sem þá var aðal-
lega sjómennska, þegar líða tók að
vordögum. Samt voru alltaf nokkr-
ir karlmenn, er stunda urðu at-
vinnu f landi, svo að blandaður
kór var stofnaður, þrátt fyrir
ýmsa örðugleika, og þjálfaður af
mikilli kostgæfni.
Einnig var það talið alveg nauð-
synlegt, að lúðrasveit kæmi fram
á hátíðinni. Jóhannesi Ólafssyni
var það mikið kappsmál, að hún
yrði stofnuð hér á Þingeyri og
skipuð heimamönnum. Setti hann
sig í samband við Jón Pálsson
orgelleikara í Reykjavík. Hann
tók að sér að útvega frá Þýzka-
landi lúðra með tilheyrandi í litla
hljómsveit. Nú var hafizt handa
að huga að þeim mönnum, sem
líklegir þóttu til að þeyta lúðrana
og örugglega yrðu heima fram
yfir 17. júní, og var áðumefndum
Bjarna falið að velja þá. Hann
valdi úr hinum fámenna hópi
heimamanna þá, er eitthvað höfðu
forvitnazt í þau fræði, sem nótna-
lestur eru nefnd, þar eð það var
talið alveg víst, að á lúðra yrði
ekki leikið án þess að lesa nótur.
— Annars voru allir Þingeyringar
jafn fáfróðir um þá list að leika
á lúðra. Fáir höfðu séð slík hljóð-
færi, en allir heyrt leikið á þau.
Þannig stóð á því, að sumar hvert
komu inn á fjörðinn hin dönsku
landvarnaskip og dvöldu jafnan
nokkra daga. Þar var leikið á
„horn“ kvölds og morgna og þótti
öllum unun á að hlýða. Því má
skjóta hér inn í, að orðið „lúður“
þekktist þá tæplega á Vestfjörð-
um. Ekki var talað um annað en
hornablástur og hornaflokk. —
Um það bil, er allir menn voru
ráðnir í lúðrasveitina, bárust þau
tíðindi frá Jóni Pálssyni, að lúðr-
arnir fengjust ekki afgreiddir fyrr
en í júlí. Nú var ekki gott í efni.
Áttu þeir, Jón og Jóhannes, mörg
símtöl hvor við annan og að lok-
um gat Jón grafið upp lúðra, sem
Lúðrasveit Reykjavíkur var búin
að leggja til hliðar. Þeir voru í
snarkasti settir í kassa og sendir
vestur. Jón réði einnig mann úr
Lúðrasveit Reykjavíkur til að fara
með lúðrunum og kenna Þingeyr-
ingum á svipstundu að leika á þá.
Hét sá maður Friðbert Friðberts-
son og var jámsmiður að iðn. Það
var komið fram í marzmánuð,
þegar kennarinn og kassinn með
lúðrunum komu til Þingeyrar. Fór
Friðbert þegar að skoða í kass-
ann, en varð undrandi mjög, því
að enginn lúður var í leikhæfu
ástandi, þegar til átti að taka. Nú
var farið með allt innihaldið í
smiðju til að rétta úr beiglum og
laga sitthvað fleira til að gera
lúðrana nothæfa. Að lokinni dvöl
sinni í smiðjunni urðu þetta að
dómi kenriarans allra beztu hljóð-
færi. Hinum útvöldu lúðurþeytur-
um var, hverjum fyrir sig, sendur
lúður til að æfa sig á ásamt til-
heyrandi nótnabók. Jón Pálsson
hafði einnig sent mjög gott úrval
af lögum handa hljómsveitinni.
En nú vandaðist málið, því að
sumir hinna útvöldu náðu ekki
nokkru hljóði úr þessum pípu-
skömmum, hvernig sem þeir fettu
sig og brettu, og sendu þá sem
fljótast frá sér. Það ráð var þá
tekið að leita til hvers þess, sem
tóna gat úr trektinni fengið, þótt
engar nótur þekkti, nema þessar
almennu verslunarnótur, og ör-
ugglega yrði heima á hinum stóra
degi. Að lokum var sveitin full-
skipuð og tekið til óspiltra mál-
anna að kenna lúðrablástur, nótna-
lestur og nótnagrip. Gerðist nú
æði hávaðasamt í húsum lúður-
þeytaranna, því að æfa varð af
kappi, tíminn orðinn naumur og
kennarinn ekki ráðinn nema fram
í apríl. Eftir það tók Bjarni Pét-
ursson við að stjórna og þjálfa
lúðrasveitina. öllum sóttist námið
mjög vel, og á Hrafnseyri lék
sveitin við allgóðan orðstír hátíð-
argesta.
Ekki þótti annað viðeigandi, en
íþróttir yrðu skemmtiþáttur á
Hrafnseyri. Hér á staðnum var til
íþróttafélagið Höfrungur, eitt af
elztu íþróttafélögum landsins,
stofnað 1904 af Anton Proppé. Á
Þingeyri var jafnan ágætt íþrótta-
líf að vetrinum, en ekkert að
sumrinu. Höfrungur var beðinn að
búa sig undir að sýna íþróttir að
Hrafnseyri 17. júní. En hér kom
að því sama og hjá kórnum. Allur
þorri ungra manna, sem iðkuðu
i