Lesbók Morgunblaðsins - 31.03.1963, Blaðsíða 8

Faðir minn, Konrad Adenau-
er, var 73 ára að aldri, er
hann tók við kanzlaraembættinu í
vestur-þýzka lýðveldinu. Nú er
hann orðinn 87 ára. En sjaldan hef
ég samt vitað hann jafnhraustan,
sveigjanlegan og duglegan og hann
hefur verið, nú síðustu árin, þrátt
fyrir allar áhyggjur, deilur og bar-
áttu. Og það er ekki eins og hann
hafi vaxið frá okkur, ættingjum og
vinum, á þessum valdatíma sínum.
Hann hefur verið okkur nálægur,
sýnt furðulegan áhuga á daglegum
málefnum fjölskyldunnar, enda þótt
við höfum auðvitað haft hann minna
hjá okkur en áður.
„Ég þarf enga vekjaraklukku — hef
ekki notað neina, árum saman“, sagði
faðir minn einhverntíma yið gistihús-
stjóra nokkurn í Hamborg. Forstjórinn
glápti á hann, hissa. En þetta er bók-
staflega satt. Hann er enn fyrstur á fæt-
ur á morgnana, og þarf enga vekjara-
klukku til. Vinnudagur hans hefst
klukkan 6. Um það leyti sem aðrir
koma á fætur, hefur hann þegar farið
gegnum hrúgu af skjölum, eða þá hug-
leitt eitthvert pólitískt viðfangsefni, í
fullkominni ró og næði. Þess eru dæmi,
að hann hafi hringt til náins samverka-
manns síns klukkan 7, eða þar um bil,
og sagt: „Sérðu til.... ég hef verið að
hugleiða þetta, sem þú veizt, og ég held,
að við höfum það svona....“
egar fyrsti póstuiinn kemur á
morgnana, hefur hann þegar lokið við
eð lesa blöðin. Klukkan sjö til hálfátta
er bíllinn hans kominn að dyrunum.
Þetta eru raunar þrír bílar. Á undan
aka leynilögreglumenn í opnum bíl. Þá
kemur svarti bíllinn kanzlarans, og á
eftir honum kemur svo einn Mercedes,
sem hefur innanborðs fullkomin loft-
skeytamóttöku- og senditæki. Faðir
minn er nú ekkert hrifinn af þessum
verndarenglum, en þeir eru taldir nauð-
synlegir. Að minnsta kosti er það skoð-
un öryggisþjónustunnar, síðan hún
komst að fyrirætlun um að myrða hann
á leiðinni til skrifstofunnar. Skömmu
eftir kl. 9 hefjast fyrstu ráðstefnurnar í
skrifstofu kanzlarans í Scliaumburghöll-
inni í Bonn.
Lotta Adenauer'
talar við
Kurt Singer og
segir sitthvað
um einkalif
föður sins
Eitt af því, sem hefur haft dýpst
áhrif á mig, í sambandi við föður minn,
er endurminningin um för frá Köln til
Berlínar. Nú orðið veit ég það, sem ég
skildi ekki þá — enda aðeins sex ára
gömul — að þegar faðir minn var borg-
arstjóri í Köln, var hann þekktur maður
og andstæðingur nazistanna. Þeir vildu
binda enda á borgarstjórn hans.
Hann dvaldist í Berlín fram í apríl-
lok. Þá leitaði hann hælis I Benedikts-
klaustrinu Maria Laach, sem Ildefons
ábóti stóð fyrir — en hann var æsku-
vinur hanS. Faðir minn var tekinn fast-
ur í sambandi við Röhm-hreinsunina,
árið 1934, en honum var sleppt aftur.
Síðar fluttist hann til Rhöndorf í Sie-
bengebirge. Þar áttum við svo heima í
algjörri einangrun, og faðir minn helg-
aði sig eingöngu fjölskyldunni og garð-
inum sínum. Hann hefur alltaf haft mik-
inn áhuga á garðyrkju.
I níu mánuði af þessu tímabili var
hann útrekinn frá Rhöndorf og fékk
skipun um að dveljast utan lögsagnar-
umdæmis Kölnar. Þennan tíma dvaldi
hann í Unkel, við Rín, þar skammt frá.
Við heimsóttum hann oft. Um jólin 1934
fékk hann leyfi til að vera heima þrjá
daga, hjá fjölskyldunni. Það fékk okkur
mikillar hryggðar, þegar hann var tek-
inn fastur í ágústmánuði 1944, skömmu
áður en ófriðnum lauk. Fyrst var hann
í fangabúðum skammt frá Köln, en síð-
ar var hann í nokkra mánuði í Gestapo-
fangelsi í Braweiler.
II.
egar ófriðnum lauk, skipuðu
Bretar hann aftur í borgarstjóraembætt-
ið í Köln, en viku honum síðar úr því
embætti aftur. Samkvæmt beiðni vina
sinna, tók hann nú að gefa sig að stjórn-
málum af lífi og sál. Hann skipu-
lagði CDU (Kristilega demókrataflokk-
inn), og í sambandi við það varð hann
að vera á sífelldu ferðalagi: til Ham-
borgar, Dusseldorf, Frankfurt, Hanover,
Braunschweig og Kiel. Venjulega hafði
hann með sér hitabrúsa og brauðpakka.
Á veturna hafði hann teppi með sér.
Hann varð oft að sofa á legubekkjum i
óhituðum herbergjum.
Þegar við gátum verið svo sem hálf-
tima saman á kvöldin, var stjórnmála-
baráttan lögð til hliðar. Þá spurði hann,
hvernig okkur bróður mínum gengi" i
skólanum. Hann vildi þá — og reyndar
enn — tala um eitthvað annað en stjórn-
mál: hvort búið væri að reyta garðinn,
hvernig hænurnar verptu og hvermg
kindurnar þrifust.
Nú orðið getur faðir minn auðvit-
að ekki verið mikið heima. Við skulum
taka „venjulegan“ dag í skrifstofunni
hans. Um kl. 10 kemur einhver sendi-
herra að tala við hann. Hálftíma síðar
talar kanzlarinn við tvo þingmenn eða
tekur á móti skýrslu um eitthvert mál,
sem þá er efst á baugi. Klukkan 11 kem-
ur landbúnaðarráðherrann. Stundar-
fjórðungi síðar hefst löng viðræða við
einhvern stjórnarmann einhvers iðnfé-
lags.
Inn á milli fær hann sér ef til vill te-
bolla eða kaffi. Svo kemur fyrirlestur
bréfa, símtöl og pósturinn. Nú er klukk-
an orðin yfir 1 e. h.
Síðdegis er eitthvað svipað: Samtöl,
ráðstefniir, móttökur. Og á eftir þessum
ráðstefnum koma oft viðræður við nána
samverkamenn. Á meðan hafa mikilvæg
símskeyti komið frá útlöndum. Sum
þeirra verður að afgreiða samstundis.
Oft getur staðið á almanakinu: „7.30
e. h.: Leggja af stað til að halda ræðu
í...Svo kemur bíllinn að dyrunum
stundvíslega. Kl. 8 stendur Adenauer
kanzlari á ræðupallinum og útlistar ein-
hver stjórnmálaleg atriði. Ræðan getur
ef til vill tekið hálfa aðra klukkustund.
Þegar heim kemur, er eins líklegt að
þar bíði hans mikilvæg skjöl eða símtöl.
Klukkan um ellefu tekur hann á sig
náðir.
Faðir minn vill alls ekki viðurkenna,
að líf hans sé stöðug spenna. Hann veit,
hvað hann má ætla sér og iðkar vand-
lega það, sem hann telur vera líkamlega
hófsemi. En orka hans virðist samt vera
meiri en flestra annarra á sama aldri.
Samverkamenn hans, sem þurfa að
fylgjast með honum, telja svo vera.
„Hver eru tómstundastörf yðar, herra
kanzlari?“ spurði amerískur blaðamað-
ur föður minn, er hann var á ferð þar 1
álfu. Og heima í Þýzkalandi er sama
spurning oft lögð fyrir hann. Og blaða-
menn, sem þora ekki að spyrja hann
sjálfan, spyrja þá einhvern samverka-
mann hans. En þeir verða alltaf að
hrista höfuðið, því að hann hefur enga
tómstundaiðju, í þess orðs réttu merK-
ingu.
Á st föður míns á blómum, einkum
rósum, er annað og meira en tómstunda-
gaman. Hún stafar af nánu sambandi
hans við náttúruna, áhuga hans á jurta-
fræði og háþróuðum fegurðarsmekk. Og
hún fullnægir þörf hans á að hafast eitt-
hvað að, utan daglegra skyldustaría.
Hann á klettagarð í fjallshlíð í Rhön-
dorf, fyrir neðan Drachenfels, sem hann
hefur haft tóm til að skipuleggja sjálfur.
Meðfæddur skilningur og þróaður
smekkur fyrir góðri málaralist hafa
gert kanzlarann útfarinn listdómara og
safnara. Stundum getur maður rekizt á
málverk standandi á gólfinu í setustof-
unni, upp við legubekkinn eða borðið,
sem er hlaðið ljósmyndum. Annaðhvort
er hann nýbúinn að eignast myndina,
eða þá einhver kunningi eða listsali
hefur sent honum hana til athugunar,
Hann segir, að það að skoða málverk I
fullkominni ró og næði stuðli að því að
auka honum dugnað við dagleg störL
III.
Faðir minn sækir sér líka kraft I
tónlist. Árum saman hefur hann engan
tíma haft til að sækja hljómleika, ea
8 LESBÖK MORGUNELAÐSINS
12. tölublað 1963