Lesbók Morgunblaðsins - 31.10.1965, Blaðsíða 3

HARÐRÆÐI
Eftir Sigurð Heibdal
E g var einn vetur umgangskenn-
ari í Norðursveitinni. Ég var þá 23 ára
og átti heima í kauptúninu. Kauptúnið
fitóð við Suðurfjörðinn, utarlega. Inn frá
kauptúninu meðfram firðinum voru
nokkrir bæir. Var sú byggð kölluð Suð-
ursveit. Milli hennar og Norðursveitar-
innar var allhá heiði. Talin var 35 til
40 kílómetra vegalengd yfir heiðina
milli byggða.
Ég hafði ákveðið að dvelja heima í
jólaleyfinu. Samdi ég um það nokkru
fyrir jólin við Þorstein bónda á Bergi,
að við yrðum samferða daginn fyrir Þor-
láksmessu, því að Þorsteinn átti þann
dag erindi út í kauptúnið. Lofáði hann
að koma við á Túni, sem var þá dvalar-
ataður minn og í leið hans að heiðinni.
Þorsteinn kom að Túni er klukkan
var langt gengin til níu um morguninn.
Hafði ég þá lokið við að snæða dagverð.
Vjð vorum rúmlega klukkustund að
Gili, sem var næsti bær við heiðina. Á
Gili slóst þriðji maður í för með okkur.
Var það sonur bóndans á Gili, Eiríkur
að nafni. Við töfðumst um hálfa stund
á Gili og drukkum kaffi.
Veður var kyrrt og drungi í lofti.
Frost var 5 til 6 stig. Undanfarna daga
hafði snjóað öðru hverju og jafnan verið
lygnt veður. Var snjór allmikill á jörðu,
víðast í ökkla eða mjóalegg á undirlend-
ínu. Mátti vænta þess, að snjór væri
meiri á heiðinni. Hafði Jón bóndi á Gili
orð á því.
— Þið eruð auðvitað allir frískir
menn á bezta aldri, sagði hann.
— En hún hefur nú stundum reynzt full-
erfið, heiðarskrattinn. Að minnsta kosti
4 menn hafa borið beinin á henni. Sá
síðasti var maðurinn frá Bakka, sem
varð úti á heiðinni nokkru eftir síðustu
aldamót.
— Þá hefur ekki verið búið að hlaða
vörðurnar, sem nú eru á heiðinni, sagði
ég.
— Eg held, að þær hafi verið hlaðnar
um eða rétt eftir aldamótin, og þá hafa
þær verið á heiðinni, þegar maðurinn frá
Bakka varð úti, sagði Jón bóndi.
— Ég treysti nú lítið á þessar vörður,
sagði Þorsteinn. — Það er of langt á
milli þeirra. Það þarf ekki að vera mjög
svartur bylur til þess að maður grilli
ekki í þær, ef maður er mitt á milli
þeirra.
— Það er dálítið einkennilegt, sagði
Jón, — að allir sem hafa orðið úti á
heiðinni hafa ekki fundizt fyrr en mörg-
um árum seinna og langt frá leiðinni,
sem venjulega er farin yfir heiðina.
— Það er eðlilegt, sagði Þorsteinn. —
Það er svo lítið um séreinkenni á heið-
inni. Hún er öll eintómar hæðir og
lautir, og hver hæðin er annarri- lík. Og
maður getur talið lautir í tugum, þar
sem erfitt er að greina eina frá annarri,
að minnsta kosti þegar snjór er yfir öllu.
— Það finnst mér ekki geta verið or-
sök þess, að mennirnir, sem urðu úti á
heiðinni, hafa allir verið komnir langt
ú,t eftir, áður en þeir lögðust fyrir, sagði
Jón.
— Hafa þeir alltaf villzt út eftir heið-
inni? spurði Þorsteinn.
— Svo hef ég heyrt. Einu sinni var
sagt, að draugur væri þarna á ferðinni.
Var sagt, að það væri maður, sem hefði
orðið úti og aldrei fundizt. Það væri trú
manna, að hann lægi einhversstaðar
utarlega á heiðinni og væri að reyna að
leiða menn til sín.
— Menn eru nú hættir að trúa þess
háttar hégiljum, sagði Þorsteinn.
— Lízt þér illa á veðrið, Jón? spurði
ég.
-— Maður veit aldrei, hvernig hann
snýr sér í svona útliti, svaraði hann. —
Þið ættuð að snúa við í tíma, ef hann
fer að hvessa, því að þá er strax kom-
inn moldbylur og illt að rata.
— Þetta er ekki löng leið, sagði Þor-
steinn. — Ég þekki hana nú orðið heið-
arskömmina og oft lagt á hana í verra
útliti en núna.
orsteinn var um fertugsaldur.
Hann var ekki mikill fyrir mann að sjá,
tæplega meðalmaður á vöxt, en hreyf-
ingar hans báru vott um léttleika og
þrótt. Hann var glaðlegur í viðmóti og
gerði oft að gamni sínu í orðum. Hann
vann við slátrun í kauptúninu á haust-
Rautt silkiband
Eftir Ninu Björk Árnadóttur
í kvöld bíð ég komu þeirra,
sem ætla að fanga mig
fyrir morðið sem ég framdi í nótt.
Ég krýp ekki lengur við altari ástarinnar
í bæn um náð.
Ég krýp í bæn um
að morðið
hafi ekki misheppnazt.
Ég sit og bind rautt silkiband
um svart hár mitt
og horfi á hendur mínar,
sem bera slikju blóðsins,
því í nótt myrti ég
ást mína.
J
in. Var hann einnig oft fenginn til að
slátra stórgripum bæði í kauptúninu og
á bæjum í sveitinni. För hans í kaup-
túnið að þessu sinni var í og með í þeim
tilgangi að slátra stórgrip fyrir einhvern
mann í kauptúninu.
Eiríkur á Gili var hár vexti en ekki
þrekinn. Hann var fremur þunglama-
legur í göngulagi og viðbragðsseinn.
Svipur hans var fremur sljór, en hann
var viðmótsþýður en þó ekki glaðlegur
með jafni. Hann var í blóma lífsins, hálf-
þrítugur að aldri.
Um sjálfan mig vil ég sem minnst
tala. Þó skal þess getið, að ég var alls
ekki veiklaður af innisetum, því að ég
fór lengri og skemmri gönguferðir dag
hvern, eftir að ég hafði lokið kennslu.
Nafn mitt er Björn.
Klukkan var rúmlega ellefu, þegar við
lögðum af' stað frá Gili. Ég tók eftir
því, að skýjabakkarnir yfir norðurfjöll-
unum höfðu sortnað að mun frá því er
við fórum frá Túni. Heiðin var ekki
brött framundan, og fannst mér létt að
íylgja Þorsteini, sem hafði þegjandi
tekið að sér forustuhlutverkið. Eftir þvi
sem ofar kom á heiðina varð snjórinn
dýpri og þyngra fyrir fæti. Þegar við
vorum komnir upp á heiðina, eftir
klukkustundarferð frá Gili, var snjórinn
í mjóalegg og víða í lautum í hné.
Veður var kyrrt þá stund, er við vorum
að komast upp á heiðina, en við höfðum
ekki lengi farið á heiðinni, er snöggar
vindþotur tóku að þeyta snjónum í stór-
um flyksum hátt í loft upp. Vindgusurn-
ar ruku yfir okkur ýmist á vinstri hlið
eða á eftir okkur.
Þó að við værum komnir upp á heið-
arbrúnina, áttum við meirihluta heiðar-
innar framundan til að komast upp á
hana þar sem hún var hæst. Suðurbrún
heiðarinnar var miklu hærri en norður-
brúnin, og háheiðin var skammt frá
suðurbrúninni. Ganga okkar var þess
vegna lengst af á fótinn, er við vorum
á heiðinni.
Við höfðum þann hátt á, að Þor-
steinn fór fyrstur, þar næst ég, og Eirík-
ur rak lestina. Ég vildi skipta um við
Þorstein öðru hverju og fór fram á það
við hann hvað eftir annað, en hann
þverneitaði jafnan. Loks hætti ég að
ympra á þessu við hann.
Við töluðum fátt, enda var ekki tæki-
færi til viðræðna, þar eð rokurnar urðu
æ tíðari og nokkurt bil var jafnan á
milli okkar. Öðru hvoru námum við
staðar og köstuðum mæðinni. Þorsteinn
gætti þess jafnan, að hvíldarstundirnar
yrðu .ekki langar. Ég sá, að Eiríkur átti
æ erfiðara með að fylgja okkur, og dróst
hann jafnan aftur úr á göngunni. Urðu
hvíldarstundir hans af þessum ástæðum
styttri en hjá okkur Þorsteini, og bið
okkar eftir honum á hverjum stað, þar
sem við hvíldum okkur, varð æ lengri.
egar við höfðum gengið í tvo
klukkutíma frá heiðarbrúninni, skall
skyndilega yfir okkur sótsvartur bylur.
Veðrið var svo hvasst, að við urðum að
spyrna við fótum og halla okkur vel 1
veðrið til þess að verjast því að falla
til jarðar. Þorsteinn nam nú staðar og
dró snærishönk mikla upp úr treyju-
vasa sínum.
— Ég átti von á því, öskraði hann til
okkar Eiríks, — að skeð gæti, að hann
yrði svartur, ef hann ryki fyrir alvöru.
Þess vegna fékk ég þetta snæri hjá
pabba þínum. Hann laut að Eiríki. —
Bittu endanum vel utan um þig, og
haltu svo snærinu uppi svo þú stígir
ekki ofan á það. Svo heldur þú í snærið,
Björn, og ég bind hinum endanum-
utan um mig. Með þessu móti er víst
að við týnum ekki hver öðrum.
Þannig tengdir saman þrömmuðum
við áfram. Veðurofsanum slotaði lítið
eitt og hélzt þannig langa hríð. Frostið
jókst. Það fann ég á andliti mínu. Við
vorum allvel búnir, höfðum hlýjar húf-
ur, væna trefla og tvenna vettlinga. Ég
treysti Þorsteini til'að rata og hafði eng-
ar áhyggjur af því efni.
Við höfðum ekki lengi gengið, eftir
að Þorsteinn hafði gert hina nýju skip-
un á sambandi okkar, er ég varð þess
var, að Eiríkur tók að gerast æ þyngri
í taumi. Þorsteinn varð þess einnig var
og staðnæmdist til að tala við Eirík.
— Göngum við of hart? spurði Þor-
steinn.
— Nei. . . o nei, svaraði Eirikur.
— Mér finnst þú nokkuð þungur i
taumi. Ertu orðinn þreyttur? spurði
Þorsteinn.
— Nei, ég er ekki þreyttur ennþá,
svaraði Eiríkur. — En færðin er fjandi
þreytandi.
— Við verðum að halda þessari ferð,
sagði Þorsteinn, — annars náum við
ekki háttum í Suðursveitinni. Við erum
ekki hálfnaðir yfir heiðina ennþá.
Við Eiríkur þögðum.
— Þið segið ekkert! öskraði Þorsteinn.
Lízt ykkur ekki á ferðalagið?
— Það gildir einu, hvernig manni lízt
á þetta ferðalag, sagði ég. — Við verðum
að halda áfram. En ég legg til að við
göngum ekki alveg svona hart. Þú verð-
ur að gæta þess, að við Eiríkur erum
ekki slíkir göngugarpar og þú, Þor-
steinn.
— Ég segi sama, sagði Eiríkur.
Svo héldum við áfram göngunni.
Nú fórum við hægar en áður. Hygg
ég, að okkur hafi miðað fullt eins vel,
þó að við gengjum' hægar, vegna þess að
Framhald á bls. 7.
35. tbl. 1965
LEÖBÓK MORGUNBLAÐSINS 3