Lesbók Morgunblaðsins - 12.03.1967, Blaðsíða 3

Allar. Ég man, ég leit á þig og spurðL
Þú vissir allt.
Geislavirkni. Lítill hundur sem deyr.
Þú glottir. Ég man, sem hefði það
gerzt í gær.
Glott. Bros. Eitt sinn var þitt bros
min stærsta gleði. Ég veit ekki lengur,
hvort það er gleði í dag.
Það var ég, sem dó í gær.
Ég er sú, sem aldrei eignast annan dag
en þann, sem er liðinn. Daginn í gær.
Þú sagðir mér á leiðinni norður, vinur,
hvernig sulturinn ræki mennina áfrarru
Hungur og þörf fyrir meira en það, sem
þeim er gefið. Sagðir mér hvernig
mennirnir verða grimmir.
Ég þekkti ekki þann heim. Heim
karlmannanna. Ég var aðeins kona.
Oprengjan var fallin. Hvar var
hveitið? Kaffið? Sykurinn? Olían? Inn-
flutningsvörurnar?
Við áttum ekki sprengjuna ein.
Sprengjan jók sitt kyn. Hún eignaðist
afkvæmi, Margfaldaðist. Varð stór og
mikil.
Sprengjan eyddi og brenndi. Menn-
ingin hvarf. Mannkynið allt. Ég varð
eftir. Til að deyja í' gær.
Það verða víst ekki aðeins dýrin, sem
hungrið gleypir. Hundar, kettir, já,
rottur taka við þegar kýr og kindur
þrýtur.
Hvernig voru ekki sögurnar um skip-
fcrotsmennina, sem enga fæðu fengu?
Snæddu þeir ekki sína nánustu? VinL
ættingja. Ailt til að lifa sjálfir.
Mig hryllti við, vinur. Ég man það,
Eq dó í qær
Eftir Ingibjörgu Jónsdóttur
IVIanstu, þegar við ókum veginn
norður?
Ég man, sem hefði það gerzt í gær.
Manstu kyrrðina úti? Stilluna á fjörð-
um landsins? Lyngið rauðgullið um
haust? Laufin sem féllu til jarðar og
hurfu?
Ég man, sem hefði það gerzt í gær.
Ég dó í gær.
Manstu, vinur, hvað við ræddum á
leiðinni norður? Á leiðinni til lífs og
fjörs? Á heimleið frá ógn og dauða?
Manstu það, vinur?
Ég spurði, hvort þú héldir að morgun-
dagurinn yrði betri en dagurinn í gær.
Kannski gærdagurinn sé það versta,
eem fyrir mig gat komið. Kannski hann
verði það alltaf. Það var í gær, sem
sprengja féll. Það var í gær, sem minn
heimur hrundi í rúst.
Þá var ég eitthvað. í gær var ég kona.
í dag er ég sál.
Sál er ekkert. Hugur sem hverfur.
Hugur sem verður að engu. í gær var
ég lí,f. Ég var kona. Ég gat, ég var,
ég átti, ég mátti.
í dag er ég ekkert. í dag má ég ekkert.
í dag get ég ekkert. í dag á ég ekkert.
Ég er engin. Ég er einskismannsdóttir.
Ég hef aldrei verið neitt. Ég er tómið
eitt.
Hví þrái ég þá? Hví vona ég? Vonir
sem ég ekki þekki. Þrár sem ekki eru
lengur fyrir hendi. Ég, sem dó í gær.
Mig langar jafnvel ekki til að géra
eða vera. Og þó. Mig langar til eins.
Aðeins eins. Mig langar að þú munir
mig, vinur, eins og ég var. Daginn sem
við ókum veginn norður.
Daginn eftir sprengjuna.
Daginn eftir að minn heimur hrundi
í rúst. Daginn eftir að jörðin logaði und-
ir fótum mér. Eftir að húðin undir iljum
mínum brann og varð kjöt. Blóðug og
opin. Eins og ég.
Stundum er auðvelt að strá salti í sár.
Daginn eftir hrunið ótkum við veginn
norður, vinur.
Það var stilla í lofti. Logn á fjörðum.
Haustlitur á kjarri og lyngi. Við vor-
um saman. Tvö ein. Þú og ég. Þú varst
sá, sem ég þráði, er heimur minn hrundi
í rúst.
Þú stóðst við hlið mér meðan konan
teygði brjóst sín til himins og bað um
barnið, sem eitt sinn saug þau. Um
barnið, sem nú lá undir rústum þess
heims, sem var. Áður en sprengjan féll.
Við skildum að baki myrkur, ógn og
dauða. Við áttum fyrir höndum líf.
Þetta líf, sem boðaði dauða. Seindrep-
andi, geislavirkan dauða.
Ég var hrædd þá. Ég er hrædd enn.
Samt dó ég í gær.
M
iTJIanstu, vinur, hundinn sem hljóp
og gelti að bílnum á leiðinni norður? Þú
brostir, þegar hann gelti.
Þú spurðir. Spurðir hvort ég áliti, að
hann lifði lengi. Hvort hann ætti þann
morgun, sem ég missti.
Hann var hundur. Ég veit ekki, hvort
hann mundi. Ég veit ekki, hvort hann
hugsaði eins og ég. Um daginn á morgun,
um daginn í gær.
Ég veit ég man okkar stundir saman.
sem hefði það gerzt í gær. Ég var kona
þá, ekki sál eins og nú.
Ég skildi ekki og vissi, að sjálfsbjarg-
arhvötin rekur mennina áfram. Ég var
kona. Ég elskaði mann. Ekki mig.
Ég vildi ekki vita — ég vildi ekki
skilja.
Ég þekkti aðeins minn ótta. Mína
skelfingu. Minn viðbjóð. ,
Ég kveinaði og fullvissaði þig um að
það væri rangt sem þú sagðir. Þú glottir.
Þú þekktir þennan heim karlmann-
anna betur en ég. Ég var kona.
Samt beið ég og vonaði. Við ókum
veginn norður. Við ókum inn í framtíð-
ina.
Ég vissi ekki, að fyrir norðan höfðu
allir nóg með sig. Þar var hungur og
vesöld líka. Ég vissi ekki, að það var
sjálfsagt að hjálpa henni Siggu eða
Gunnu eða Magga eða Sigga. Þau áttu
öll ættingja fyrir norðan.
Ég var aðeins kona. Minn heimur var
hruninn í rúst. Minn heimur, sem um-
vafði mig líkt og móðurkviður barn.
Nærði mig sem fylgja. Huggaði mig,
vaggaði mér. Heimur sem var nærgætinn
og stórfenglegur, lítill hringur, mikill.
Minn heimur hrundi í rúst. Sprengjan
felldi hann.
Vinur, svaraðu mér meðan ég má
tala. Segðu mér, hvort heimurinn gat
ekki eytt auði sínum til að ala hina
hungruðu í stað þess að framleiða stærri
og sterkari sprengjur til að leggja þá
minni og veikari í rúst. Svaraðu mér,
vinur. Er ekki fæða meira en sprengja?
Eða var þetta auðveldasta leiðin til
að losna við of marga munna?
Nei, ég er ekki aðeins að hugsa um
Framhald á blaðsíðu 13.
HIÐ GLEYMDA ORÐ
EFTIR ÖGMUND HELGASON
Allt til dauða
ósk mín er betri heimur,
en enginn hlustar á kærleikans dýpstu rök
sem gefa öllum íyriiheit um frelsi,
frið og réttlæti á okkar jörð.
Oft vildi ég hrópa
vængjuðum orðum,
svo veröldin heyrði þyt minna fjarlægu drauma,
en röddin finnur ei hljómgrunn í eyrum ykkar,
mín eilífa hugsjón svívirt með þjáðra blóði.
Það svíður mest,
hve svíkja drottins þjónar,
er sannleikans vegi hétu að ganga fremst,
og múgurinn snauði, sem heitust var baráttan háð,
hyllir sinn kúgara en öskrar mér glæpadóm.
Um miskunn bið ég ekki,
aðeins skilning,
eð allir reyni að fylgja boðskap mínum,
iifa í sátt við Mfsins helgu gjafir,
launa hverjum gott — sigra það illa.
12. marz 1967
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3