Lesbók Morgunblaðsins - 02.11.1969, Blaðsíða 2

DACUR HESTSINS 1969
Skuggri írá Bjamanesi (ættbnr. 201), faðir
Stólpagripur og skörungur. Margfaldur sigurvegari á
sýningum. Fyrsti vinnandi Sleipnis-bikars sem bezti
stóðhestur islands til reiðhestaræktar. Föðurættin
frá Ámanesi í Nesjum, en móðirin úr Öræfum af
Mokksætt.
Rauðka frá Hólmi (Stjarna).
Móðir Nökkva. Viljugt klár-
hross með tölti. Ættuð af Mýr-
um og frá Hoffelli í Nesjum,
en ein ættlínan út af Tíglu
séra Jóns í Stafafelli, sem var
keypt úr Hrútafirði, en þar
sögð ættuð úr Skagafirði. —
A Rauðku situr Heiðveig Guð-
laugsdóttir frá Höfn.
Svipur frá Akureyri (ættbnr. 385). Svipur hefur
hlotið mesta viðurkenningu af sonum Nökkva. Varð
hann þriðji vinnandi Sleipnis-bikars og hlaut við-
urkenninguna að vera bezti stóðhestur íslands á
Þingvallasýningunni 1962. Afi hans, Skuggi frá
Bjarnanesi, var fyrsti vinnandi bessara verðlauná,
næstur var Hreinn frá Þverá í Skagafirði, og fjórði
vinnandi varð Roði frá Skörðugili í Skagafirði. —
Tveir hornfirzkir hes'&r og tveir skagfirzkir hafa
því fram að þessu hlotið þessa viðurkenningu.
Svipur hefur verið notaður mjög víða í landinu,
en mest eru spor hans í Eyjafirði.
Svinur er skörulegur reiðhestur, að mörgu leyti
likur föður sínum, Nökkva, enfla bera myndirnar hér
þess glöggt vitni. — Myndin er tekin af Svip 16 ára
gömlum.
bótahest. Sagði ég honuim, að
hann þyrfti ekki la'ngt að leita
aðeins yfir að Hókni, vestan
fljótsins. Bjarni sagði mér, að
heimasæfcurnar á Hólmi væru
stríðnar og kenjótrtar, og sér
mundi efckert þýða að tala við
þær, bað mig blessaðan að fara
yfir um og kaupa hestinn fyrir
sig. Ég fór næsta da.g vesfcur
yfir fljótið og heknsótti mæðg
urnar á Hólmi. Efckjan bjó
þar með tveimiur dæfcrum sín-
um, bráðfallegum stúlbum. Sú
þeirra, sem átti Nökkva, beitir
Svavia. Ég þáði góðan beina og
gisti þarna um nóttina. Mæðg-
umar voru að hiugsa um að
bregða búi, og Svava tnúlotfuð
norsfcum manni. EkM voru þær
feimnar við gestd eða neitt heim
óttarlegar þær sysfcur. Þarna
hitti óg ungmeyjar með heims-
borgaTialegu fasi á böfcfcum
Hornafjarðarfljóte. Þær höfðu
slaemmtun góða af erindi mínu,
og fann ég, að málið mundi ekki
auðsótt og hesturinn yrði dýr.
Ég þæfði lengi dags við Svöv-
una. Á hátfcatíma var ég jafn
fjanri marifcinu. Við sáfcum í stofu
og toguðumst á um hestinn fram
á nótt. Lolcs bauð ungfrúin góð
ar nætur kímin á svipinn. Fór
hún af fundi mínum hestinum
Nökifava flátæifaari, en fékk
sienmilega fyrir hamm hæsta
verð, sem greitt hafði verið fyr
ir tvævetlling flram á þann dag
í iandi voru.“
Nöfakvi lifði lengi og var
víðia notaður. Um hanm má segja
að hann hafi átt Þriggja stóð-
hesta líf. Fyrst var hann no.t-
aður tvö i'or í Hornafirði, og
gat hann þar stóðlhestinn Jgrp
frá Hólum í Homafirði (ætt-
bnr. 474) sem reyndist kynsæll
hesfcur þar fyrir ausban. Fjögra
wetra var Nökkvi keypfcur að
hrossakymibótábúinu á Hólum í
Hjaltadal og motaðiuir þar árin
1944 til 1950, en leigður edtt vor
ið til Eyjafjarðar. í Skagiaflirði
varð Nök'kvi mjög kynsæl'l. Ætt
bókarfærðir stóðlhestaT undan
honum fyrir norðan voru:
Neisti frá E—Þverá nr. 327,
Hörður II frá Kolkuósi nr. 328,
Hörður frá Söndum í Miðfirði
nr. 354, Svipur frá Akureyri nr
385. Þröstur frá Aðalbóli í
Miðfirði nr. 398, Sörli frá Hól-
koti í Eyjafirði nr. 418. Skarði
frá Hólum nr. 400 (seldiur suð
ur í Hraunhrepp á Mýrum).
Sleipnir frá AuSFbrekku í Eyjaf.
nr. 424, Vængur á Silfrastöð-
um, Skag., Þröstur á Reynis-
stað, Völsungur á Halldórsstöð
um, Skag., Blesi á Illugastöð-
um á Vatnsnesi, Nökkvi frá
ytradalsgerði, Eyjafirði og
Skjóni frá Ytradalsgearði nr. 481
(seldur til Norðfjarðar og síð-
ast notaðuir í Hrisb. Sanðuiriiainids).
Eins og áður frá segir, keypti
Valdemar í Alfhólum Nöfakva
sumarið 1950 og notaði hann í
stóðbúi sínu til ársins 1957, er
hann var ssldur til Borgarfjarð
Perla frá Markholti, ættbnr.
3242. — Fyrstu verðlaun á
landsmóti á Hólum 1966. Vilja-
góð og sköruleg reiðhryssa með
góðu brokki og brokktölti.
Leirljós að lit. A myndinni sit-
ur eigandinn, Pétur Hjálmsson,
ráðunautur í Kjalamesþingi,
Markholti í Mosfellssveit,
Perlu. Myndin er tekin á Bessa
stöðum um það leyti, sem Pét-
ur afhenti hryssunna umboðs-
manni ríkisstjómarinnar, en
hún var ásamt Stjömu frá
Sauðárkróki brúðargjöf til
MargTétar ríkisarfa Dana frá
íslendingum.
ar, þar sem hann lifði sína
þriðju lofcu.
Nökkvi og synir hans, aðal
lega Nasi Nökkvason og Pétur
Nökkvason hafla mótað gagn
gert Álfliólastóðið á síðwsfcu ár
uim. Enu ajliar ÁMhóiliaihiryissuirn-
aæ nú ýmist dæfcuir, dófcturdætur
og sonardætur Nökkva og alla
vega saima-n slungið eðli hans,
án þess að noktouð beri á hnign
un eða úrkynjun vegna skyld
ieikans. Nökkvi hsfur maikað
sterk spor í Ranigárvallasýslu.
Synir hans eða sonansynir hafa
verið notaðir til undaneldis á
eftirgreinduim bæjum þar i
sýslu: Sigluvík, Klauf, Berg
þónslhvoili, Yzta-Kofci, Liinidiar-
túni, Eylandi, Ártúnuim, Bakka
kiofci, Vimidási, Stóiru-Hilldisey,
Skíðbalkka, Lágaifle'M, Eysfcri-
Hóli, Teigi í Fljótsihlíð, Baieitok-
um í Holtum og Ausfcvaðsholti.
Vafalaiust er um fleird bæi að
ræða, og Gráni frá Álfhólum,
albróðir Nasa, sem hér að fraim
Stjama frá Sauðárkróki, ætt-
bnr. 3253. — Fyrstu verðlaun á
landsmóti á Hólum í Hjaltadal
1966. Fjörmikill gæðingur með
allan gang. Jarpstjörnótt að lit.
A myndinni situr frú Guðbjörg
Ragnarsdóttir á Hvanneyri
Stjömu, sem dansar með hana
á svifmikiu skeiðtölti, allt að
því án taumsnertingar, á Bessa
staffatúni, nokkmm dögum áff-
ur en Stjama var send til Dan-
merkur í konungsgarð sem
þjóðargjöf Isiendinga til Mar-
grétar ríkisarfa á brúðkaupi
hennar og Hinriks prins.
an er nefndiur, er kynsæll stóð
bastsur í Sviss.
Sumarið 1957 toeypti Einar E.
Gíslason, bústjóri á Hesti
Nökkva. Var hann fyrst -með
hamn á Hvanneyri, síðan á
Stóra-Hrauni í Hnappadals-
sýslu og síðast að Hesti í Anda-
ki‘1, og þar féM Nökkvd í valinn
hauetið 1965, buttugu og flimm
vetra gaonall.
Einari Gíslasyni hefur fcekizt
mjög vel með ræktun Nökkva-
sfcofmsiinis, og haifla miarigiir gceð-
ingar verið sófcfcir til hans á síð
ustu árum. Einn.a gleiglgst kornu
yfirburðir stofnsins í ljós á
fjórðungsmótinu að Faxaborg
sumarið 1965. Þar voru alls
sýndar 36 valdar hirysisur af
öllu svæðimu frá Hva'ltfirði að
Hrútafirði. Af þessurn 36 hryss-
uim hlutu 11 1. verðlaun, og
voru 5 þeirra Nökkvadæfcur,
en af þedm átfci Einar Gísl'ason
fjórar. Nökkvi átti ekki af-
Nasi frá Alfhólum. — Nasi er
annar af sonum Nökkva, sem
mest hefur mótað Álfhólastofn
inn með föður sínum. Hinn er
Pétur Nökkvason. — Nasi var
mjög fríður og fíngerður hest-
ur, fjörhár og viffkvæmur í
lund.
2. nióvemibeir 1969
2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS